Volgens cijfers van het ministerie van Justitie en Veiligheid gaat het om zo'n achtduizend statushouders en vluchtelingen. Daarvan wacht een ruime meerderheid al meer dan negen maanden.

Asielzoekers moeten binnen een half jaar na aankomst in Nederland worden ingeschreven in de Basisregistratie Personen (BRP). Daarbij krijgen ze ook hun BSN, die hard nodig is om mee te kunnen draaien in de samenleving.

Zonder BSN is het namelijk moeilijk om een bankrekening te openen. Dat heeft onder meer gevolgen voor het vinden van een woning. Veel gemeenten zien een rekeningnummer namelijk als bewijs dat iemand de huur van een woning kan betalen. Ook qua werk is het onpraktisch: zo kan salaris bijvoorbeeld nergens gestort worden.

Volgens inburgeringsbeleid moeten statushouders zo snel mogelijk aan het werk, om integratie te versnellen en minder uitkeringsafhankelijk te worden, zo zegt minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid Karien van Gennip in een brief aan de Tweede Kamer. Dat wordt door deze wachttijden nu dus belemmerd. Volgens VluchtelingenWerk maken statushouders en asielzoekers door de wachttijden "een valse start in Nederland".

Asielzoekers kunnen zich registreren bij zogenoemde BRP-straten. Daarvan heeft Nederland er vijf. Doordat deze gesloten waren in coronatijd zijn achterstanden ontstaan, die met de huidige vluchtelingenstroom naar Nederland verder oplopen.

Ook de logistiek vertraagt de procedures. Asielzoekers worden per bus naar zo'n BRP-straat gebracht, maar er is geregeld een tekort aan chauffeurs. Ook worden asielzoekers soms verplaatst van de ene naar de andere opvanglocatie. Daardoor is niet altijd duidelijk waar zij zijn op het moment dat zij zich mogen inschrijven.