Het gaat om een legering van een magneet in de straalmotor van het gevechtsvliegtuig. Volgens de Amerikanen is het onderdeel niet in staat om de toestellen in gevaar te brengen. Ook kan het metaal geen informatie bevatten of verzenden.

Toch zette het Amerikaanse ministerie van Defensie (het Pentagon) de levering van F-35's aan het buitenland afgelopen zomer tijdelijk stop, meldde de Amerikaanse nieuwssite Politico in juli. Een specifieke reden werd niet gegeven.

Voor Defensie-expert Peter Wijninga is het duidelijk waarom de Amerikanen dit deden. "Ze willen namelijk niet meer afhankelijk zijn van producten uit landen waarmee een potentieel conflict kan ontstaan", zegt hij tegen NU.nl. "Dan kan de toevoer ophouden en daardoor staan je gevechtsvliegtuigen straks misschien aan de grond."

Volgens Wijninga, die als deskundige verbonden is aan het Haags Centrum van Strategische Studies (HCSS), draait de zaak om een stukje kobalt. Dat is een materiaal dat wordt gewonnen in mijnen in Congo, die in handen van China zijn. In het Aziatische land wordt de grondstof bewerkt tot product.

De VS hervatte de levering van F-35's aan het buitenland al gauw. Dat gebeurde waarschijnlijk nadat de Amerikanen een alternatief hadden gevonden voor het stukje Chinese materiaal, denkt Wijninga.

De VS en Nederland zien geen redenen om het onderdeel in vliegtuigen die al gebruikt worden, te vervangen. Het materiaal zou geen gevaar vormen voor de vliegveiligheid. Wijninga is het hiermee eens. Al zou Defensie ervoor kunnen kiezen het onderdeel bij een toekomstige onderhoudsbeurt te vervangen, stelt hij.

Wat de situatie volgens hem wel aantoont, is dat "de westerse wereld steeds meer op zoek is naar alternatieven" voor producten die komen uit landen waarmee mogelijk een conflict kan ontstaan. "Dat is een les die de landen geleerd hebben van de Russische invasie in Oekraïne", zegt Wijninga. Ook waarschuwde het HCSS hier de wereld onlangs nog voor in een rapport.

Nederland heeft 28 F-35's, waarin het Chinese onderdeel dus verwerkt is, in gebruik. Daar komen nog eens 24 al bestelde F-35's bij. Die toestellen zullen dus geleverd worden zonder het Chinese stukje metaal.

De F-35 is ontwikkeld door het Amerikaanse bedrijf Lockheed Martin. Een deel van de productie vindt plaats in de Verenigde Staten. De meeste toestellen die de Nederlandse Luchtmacht ontvangt, worden gebouwd in Italië. De motor wordt gemaakt door het Amerikaanse bedrijf Pratt & Whitney.