Masterstudente Robin Pocornie zei dat ze tijdens examens problemen had met het inschakelen van de verplichte antispieksoftware Proctorio. De VU had volgens de studente Bioinformatica vooraf moeten controleren of studenten met een zwarte huidskleur even goed herkend zouden worden als witte studenten.

Pocornie voelde zich niet serieus genomen toen ze dit aankaartte bij de universiteit. Daarom diende de studente in juli een klacht in bij het College voor de Rechten van de Mens.

Een woordvoerder van de universiteit zei woensdag tijdens de zitting van het College dat voorafgaand aan de aanschaf van Proctorio in 2020 geen aanbesteding was gedaan. Ook waren eisen waaraan de software moest voldoen "niet aan de orde".

Dat zou zijn omdat er haast was vanwege de coronapandemie. 36.000 studenten konden volgens de VU niet meer op de universiteit examen doen.

Bij een toekomstige aankoop van antispieksoftware volgen wel een aanbesteding en een eisenpakket, belooft de VU. Een van die eisen wordt dat de software geen storingen vanwege de huidskleur van studenten meer veroorzaakt.

De VU benadrukt dat de toezegging niet betekent dat in het verleden dingen zijn misgegaan. De universiteit blijft erbij dat Pocornie niet is gediscrimineerd.

Ook studenten met juist een heel lichte huidskleur hebben volgens de lezing van de universiteit soms problemen ondervonden met de software. Die reageerde slecht op variatie in belichting, zowel bij overbelichting van mensen met een lichte huid als onderbelichting bij mensen met een donkere huidskleur, zoals Pocornie. Ook internetstoringen zouden een rol spelen bij dat probleem.

Volgens de VU is geprobeerd het risico van storingen in de software zoveel mogelijk te beperken. Studenten konden ermee oefenen tijdens een proefexamen. Leverde dat problemen op, dan hadden ze volgens de lezing van de universiteit de mogelijkheid om het echte examen in een universiteitsgebouw af te leggen.

Wel gaf de VU toe dat ze niet bij mogelijke discriminatie door software heeft stilgestaan. "De factor huidskleur van studenten is toen niet opgevat als een mogelijk risico."

"In de toekomst dingen beter doen is natuurlijk altijd goed", zegt jurist Naomi Appelman, de voorzitter van het Racism and Technology Center, namens Pocornie tegen NU.nl. "Maar de VU had die verantwoordelijkheid altijd al. De kous is daarom hiermee niet af: de universiteit blijft ontkennen fouten te hebben gemaakt."

Pocornie zelf is blij dat ze haar verhaal heeft kunnen doen bij het College. De masterstudente ervoer veel stress doordat de software haar tijdens examens steeds uitlogde. "Natuurlijk hoop ik dat het College oordeelt dat de universiteit mij heeft gediscrimineerd", zegt ze tegen NU.nl. "Maar mocht dat niet zo zijn, dan ben ik blij als ik voor bewustwording heb gezorgd."

De masterstudente laat weten haar "eigen nare ervaringen" te gebruiken, zodat andere studenten zich gehoord voelen in hun ervaring dat de universiteit steken heeft laten vallen. "Ik hoop dat ik zo anderen kan vertegenwoordigen."

De VU wil vooruitlopend op de uitspraak in de zaak niet inhoudelijk reageren. Het College laat binnen twee weken weten wanneer het uitspraak doet of dat het meer tijd nodig heeft.