Bij stichting Zorg om Boer en Tuinder neemt het aantal boeren met een hulpvraag toe, ziet voorzitter Piet Boer.

De organisatie, die met vrijwilligers uit de agrarische sector werkt, helpt doorlopend ongeveer zestig mensen. Zij praten met boeren en verwijzen ze eventueel door naar andere deskundigen. Daarnaast heeft Zorg om Boer en Tuinder onder meer met boerenorganisatie LTO en het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit de Agrowijzer opgezet. Op die website kunnen boeren terecht met vragen over psychische hulp.

Het toegenomen aantal hulpvragen wijst er volgens Boer op dat er meer problemen aan het ontstaan zijn. Meerdere dingen spelen daarbij een rol. "Het kan een financiële oorzaak hebben, maar soms zijn er ook problemen in het gezin of andere relaties. Dan is er op een gegeven moment een trigger die mensen ertoe brengt contact met ons op te nemen."

De onduidelijkheid rond het overheidsbeleid is nu zo'n trigger. Bij gesprekken met Zorg om Boer en Tuinder wordt er steeds vaker gesproken over toekomstperspectief. "Het is nog onduidelijk wat het beleid voor bedrijven betekent. Toch maken de boeren zich al wel zorgen. En mensen die al problemen hadden, raken nu nog verder in de put."

Als er eenmaal meer duidelijkheid is over het stikstofbeleid, kan het goed zijn dat meer boeren hulp vragen, denkt Boer. "Onze ervaring leert dat mensen meestal aan het eind van een crisis om hulp vragen", zegt hij. "Ze gaan er eerst zelf mee rondlopen, en pas als ze concluderen 'dit schiet niet op', zoeken ze hulp."

Ook Dik Veefkind, coach, mediator en trainer bij AgroCoach, merkt dat boeren vooral bezig zijn met 'hoe nu verder'. "Het is volstrekt onduidelijk wat het beleid nu betekent voor de boeren."

Veefkind noemt als voorbeeld de lijst met vijf- tot zeshonderd 'piekbelasters'. Bemiddelaar Johan Remkes zei zondag dat de boeren op die lijst binnen een jaar zouden moeten stoppen. Dat veroorzaakte onrust, omdat niet duidelijk was wie er op de lijst stond. Remkes erkende dinsdag dat zo'n lijst helemaal niet bestaat.

De coach ziet geen opvallende toename van het aantal hulpvragen. Maar hij zegt dat boeren wel steeds vaker aankloppen met klachten als overspannenheid, stress en burn-out. "Door het ontbreken van goed beleid en de snel opvolgende regels verkeren veel ondernemers al heel lang in onzekerheid."

Een voorbeeld daarvan zijn de 'emissiearme' stallen. Diverse boeren investeerden in zo'n milieuvriendelijke stal. Vervolgens zei de Raad van State dat het onduidelijk is of deze stallen écht beter zijn voor het milieu. "Dat is geen opzichzelfstaand verhaal", zegt Veefkind. "Een boer denkt het goede te doen, en dan komt de overheid weer met andere regels. Dat hou je niet vol."

Veefkind ziet dat boeren echt willen meebewegen met het beleid. "Maar de boeren willen wel weten waar ze aan toe zijn."

Naast de gezinnen die er helemaal doorheen zitten, zijn er ook ondernemers die juist kansen zien, zegt Veefkind. "Die zeggen: als het toch die kant op moet, dan sorteer ik daarop voor en ga ik doorzetten. Richting natuurinclusieve landbouw bijvoorbeeld."