
Coronapandemie maakte coming-outs voor jongeren soms nóg lastiger
Onder meer bij de Kindertelefoon kunnen kinderen terecht met vragen over een coming-out. "Al voor de pandemie hadden we hier gesprekken over. Bijvoorbeeld omdat kinderen bang waren niet geaccepteerd te worden. Of voor de reacties van anderen", zegt een woordvoerder.
Tijdens de coronacrisis kwam daar een oorzaak bij. "Sommige kinderen gaven aan dat hun coming-out bemoeilijkt werd. Onder andere doordat zij niet face-to face konden praten met de juiste mensen in hun omgeving of omdat zij veel thuis zaten met ouders die hen niet accepteerden."
Bij Genderpraatjes, een online chat voor transgender, non-binaire en zoekende jongeren van 12 tot 25 jaar, was een soortgelijk beeld te zien. Het platform werd tijdens corona opgericht omdat er vanuit de gemeenschap grote behoefte leek te zijn aan een luisterend oor en toegankelijke informatie.
"Een vijfde van de gesprekken ging over coming-outs", zegt Freya Terpstra, medeoprichter van Genderpraatjes. "Het is voor veel jongeren een ingewikkeld hoofdstuk van hun leven. Het isolatieaspect van de coronacrisis maakte dat hoofdstuk soms nóg lastiger."
Ook bij Genderpraatjes klopten jongeren aan die thuiszaten met ouders die hen niet accepteerden. "Ze wilden bijvoorbeeld in transitie, maar hadden daar - omdat ze nog geen zestien zijn - eerst nog wel de toestemming van ouders voor nodig. Dat terwijl die hen niet steunden."
Chatten niet voor alle jongeren een optie
Kennisinstituut Movisie herkent de worsteling. "Jongeren die thuis niet voor hun identiteit uit konden of wilden komen, vonden voorheen op school of bij activiteiten gelijkgestemden", zegt Movisie-onderzoeker Simon Timmerman. "Maar door de pandemie, vooral tijdens de eerste golf, lag alles stil."
Movisie hield in 2020, na de eerste golf, een peiling onder lhbtiq+-personen. Daaruit bleek dat 32 procent van de twaalfhonderd ondervraagden last had van de maatregelen, specifiek vanwege het lhbtiq+ zijn. Dit kwam bijvoorbeeld doordat ze minder mogelijkheden hadden om andere lhbtiq+-personen te ontmoeten (77 procent). Ook niet kunnen daten (47 procent) en het wegvallen of uitstellen van professionele of vrijwillige hulp (28 procent) werden als problemen ervaren.
Die problemen leidden volgens Timmerman bijvoorbeeld tot eenzaamheid. "Uit recent onderzoek van het CBS blijkt dat 8 procent van de jongeren vóór corona zich eenzaam voelde. Tijdens corona is dat bijna verdubbeld tot 14 procent. We weten dat lhbtiq+-personen, en zeker ook jongeren, helaas meer risico lopen op eenzaamheid. Dus het is best mogelijk dat deze jongeren in dit soort cijfers zijn oververtegenwoordigd."
Hoewel er verschillende initiatieven zijn gelanceerd, was het niet voor alle jongeren een optie om online hulp te zoeken, benadrukt hij. "Als je een gezin hebt waarmee je een computer deelt, hoe veilig voelt het dan dan om online hulp te zoeken?"
Het jongerenplatform Jong&Out (J&O) lanceerde tijdens de coronacrisis ook een app. "Zo hebben we het gebrek aan sociaal contact proberen te compenseren", zegt Philip Tijsma van belangenorganisatie COC, waar J&O onder valt. "We hebben veel jongeren geholpen, maar een deel van de lhbtiq+-jongeren voelde door corona alsnog onvoldoende steun. Ze zaten meer in hun hoofd, waren somberder en kregen soms zelfs last van psychologische problemen."
Gevolgen op lange termijn onduidelijk
De vraag is wat het voorlopige einde van de pandemie betekent voor jongeren en hun coming-out. Het ligt voor de hand dat uit de kast komen weer makkelijker is, maar mogelijk hebben de coronajaren blijvend hun sporen nagelaten. Daar is nog geen onderzoek naar gedaan.
"Wat je wel ziet: mensen die met langdurige eenzaamheid te maken hebben, hebben de kans om in een versterkende negatieve spiraal terecht te komen. Dan is het lastig daaruit te komen", weet Timmerman. "Maar in hoeverre dat ook voor deze lhbtiq+-personen geldt, moet nog blijken."
Om lhbtiq+-jongeren te ondersteunen, kan volgens Timmerman een inhaalslag gemaakt worden in het reguliere (zorg)aanbod. "Het is goed dat er initiatieven zijn die expliciet voor lhbtiq+-personen zijn, maar die draaien meestal op vrijwilligers en kunnen niet iedereen van hulp voorzien."
"Daarom is het belangrijk dat ook het reguliere aanbod, zoals welzijnsorganisaties en wijkteams, aantrekkelijker wordt voor lhbtiq+-personen. Het blijkt nu nog te vaak dat zij zich op deze plekken niet goed begrepen voelen."
Wat is Coming Out Day?
- Coming Out Day werd op 11 oktober 1988 voor het eerst gehouden in de Verenigde Staten. De dag werd georganiseerd naar aanleiding van een demonstratie een jaar eerder in Washington. Daarin liepen een half miljoen mensen mee om hun ongenoegen te uiten over een uitspraak van de rechter die een verbod op sodomie (homoseksuele handelingen) erkende.
- Tijdens Coming Out Day (of Coming Out Dag) wordt nu stilgestaan bij het moment dat lhbtiq+'en uit de kast willen komen. De dag symboliseert dat iedereen mag zijn wie die is en wie die wil zijn.
- Steeds meer gemeenten, sportclubs en bedrijven hijsen tijdens Coming Out Day de regenboogvlag om solidariteit met de lhbtiq+-gemeenschap te tonen. Ook worden tal van evenementen georganiseerd. Sommige lhbtiq+'en, ongeacht leeftijd, vinden steun om open met anderen te praten over hun gevoelens en identiteit.
NUjij: Uitgelichte reacties