Logo NU.nlNU.nl
  • Voorpagina
  • Net binnen
  • Populair
  • Algemeen
  • Economie
  • Sport
  • Media en Cultuur
  • Achterklap
  • Shop
  • Voorpagina
    • Net binnen
    • Meest gelezen
    • Oorlog Oekraïne
    • Binnenland
    • Buitenland
    • Algemeen
    • Politiek
    • Video
    • Podcast
    • Weer
    • Regio
  • Economie
    • Klimaat
    • Tech
    • Wonen
    • Geld
    • Werk
    • Auto
    • Aandelen
  • Sport
    • Voetbal
    • Formule 1
    • Scorebord
    • Sportspellen
  • Media en cultuur
    • Films en series
    • Muziek
    • Boek en cultuur
    • Media
    • Achterklap
    • Koningshuis
    • TV gids
  • Overig
    • Spellen
    • Kind en Gezin
    • Dieren
    • Eten en drinken
    • Gezondheid
    • NUcheckt
    • Opmerkelijk
    • Thuis
    • Vakantie
    • Wetenschap
    • Over NU.nl
    • NUfolder
    • NUshop
    • Tickets
Zaterdag 4 februari 2023 | Het laatste nieuws het eerst op NU.nl

Antisemitisme neemt toe in crisistijd: 'Mensen zoeken al gauw een zondebok'

Door Afran Groenewoud

07 okt 2022 om 05:00Update: 4 maanden geleden
nujij comment385 reacties
Delen via WhatsAppWhatsAppDelen via FacebookFacebookDelen via TwitterTwitterDelen via LinkedInLinkedInDelen via E-mailE-mail
De bestrijding van antisemitisme heeft haast, want de Jodenhaat zal zeker toenemen door de kostencrisis en groeiende armoede. Dat stellen experts in gesprek met NU.nl.

"Ik houd mijn hart vast", zegt Nationaal Coördinator Antisemitismebestrijding (NCAB) Eddo Verdoner. "Uit het verleden is gebleken dat antisemitisme toeneemt wanneer er onrust ontstaat in de samenleving. Zo ging het ook tijdens de coronacrisis."

De belangrijkste kabinetsadviseur op dit thema is er zeker van dat mensen ook tijdens de huidige kostencrisis Joden als zondebok zullen aanwijzen. "Daar kun je de klok op gelijkzetten."

Hoogleraar Joodse studies Bart Wallet is het eens met de kabinetsadviseur. "Helaas heeft de Nationaal Coördinator gelijk. Op het moment dat er crises zijn, hebben veel mensen het gevoel dat ze de grip op hun leven verliezen."

Een complottheorie biedt mensen dan een eenvoudige oplossing voor een complex probleem. "Dat raakt snel vermengd met antisemitisme", vertelt de hoogleraar aan de Universiteit van Amsterdam.

Joodse belangenorganisaties hebben geen cijfers

Stichting Centraal Joods Overleg heeft geen cijfers. Wel merkt de koepel van Joodse organisaties dat Joden sinds het voorjaar meer te maken krijgen met antisemitisme. "Vooral via sociale media", zegt een woordvoerder.

Het Centrum Informatie en Documentatie Israël (CIDI) houdt cijfers bij over antisemitisme. Een woordvoerder laat weten nog geen recente gegevens te hebben. Wel deelt de lobbyorganisatie voor de belangen van Joden de zorgen van de kabinetsadviseur.

  • Antisemitisme is er ook nu nog: 'Collega zei: "Jij bent goed met geld"'
    Zie ookAntisemitisme is er ook nu nog: 'Collega zei: "Jij bent goed met geld"'

Anne Frank Stichting vermoedt meer ruimte voor antisemitisme

Ook het Verwey-Jonker Instituut onderschrijft de zorgen van de kabinetsadviseur. "Als er problemen ontstaan, ontstaan er ook meer complottheorieën", zegt sociaal psycholoog Ron van Wonderen namens het onafhankelijke kennisinstituut.

De Anne Frank Stichting stelt net als Verdoner dat Jodenhaat tijdens de coronacrisis onderdeel was van complottheorieën. "Er lijkt meer ruimte te zijn ontstaan voor antisemitische ideeën", zegt criminoloog en onderzoeker Willem Wagenaar namens de stichting. "Dat zie je ook bij politieke partijen."

Volg dit onderwerp

volg discriminatie en racisme

'Antisemitisme is gevaar voor de rechtsstaat'

Mensen denken volgens Verdoner ten onrechte dat er geen antisemitisme is wanneer je geen Joden ziet. Als voorbeeld geeft de kabinetsadviseur de antisemitische leuzen die toeschouwers roepen in voetbalstadions.

"Er is zelfs antisemitisme als er niet eens Joden aanwezig zijn. Wat je in de voetbalstadions ziet, heeft zijn effect in de klas en op het werk. Het wakkert ook andere haat aan, bijvoorbeeld tegen vreemdelingen. Daarmee is antisemitisme een gevaar voor de rechtsstaat."

Aantal antisemitische incidenten nam in 2021 toe

  • Het Centrum Informatie en Documentatie Israël (CIDI) registreerde in 2021 een stijging van 36 procent: 135 in 2020, tegenover 183 in 2021.
  • Ook het OM registreerde een toename: van 38 in 2020 naar 58 het jaar daarop.
  • Antidiscriminatiebureaus constateerden eveneens een stijging. Het aantal antisemitische incidenten steeg in 2021 met 21 procent naar 627.
  • Vanwege de grotere zichtbaarheid van antisemitisme door internet en sociale media besloot de Tweede Kamer in 2021 een Nationaal Coördinator Antisemitismebestrijding aan te stellen. Dat werd Eddo Verdoner.

'Aantal daders groter dan aantal Joden'

In Nederland leven 40.000 à 50.000 Joden. Verdoner vermoedt dat het aantal Nederlandse daders van antisemitisme groter is.

Uit onderzoek van de Universiteit Utrecht naar online incidenten in 2020 bleken 200.000 van de 2 miljoen Nederlandse berichten over Joden antisemitisch. Daarom is de bestrijding van online antisemitisme een van Verdoners prioriteiten. De overheid is wat de kabinetsadviseur betreft nog te veel ingericht op het bestraffen van fysiek antisemitisme, zoals op straat.

"Onze online en offline wereld zijn steeds meer met elkaar vervlochten", zegt de kabinetsadviseur daarover. "Mensen vinden wat ze op hun telefoon zien vaak belangrijker dan wat er gebeurt in de echte wereld."

Kabinet biedt geen structureel budget voor projecten

Van 2019 tot 2021 maakte het kabinet elk jaar 1 miljoen euro vrij voor projecten rond de bestrijding van antisemitisme. Daarna verdween het jaarlijkse budget.

Verdoner betreurt dat: "Het zou enorm helpen als die gelden weer beschikbaar worden gesteld. Daarmee kunnen we concrete projecten uitvoeren."

De eerste antisemitismecoördinator is in april 2021 begonnen aan zijn taak. Verdoner werkt onder verantwoordelijkheid van het ministerie van Justitie en Veiligheid. Hij heeft donderdag zijn eerste werkplan voor antisemitismebestrijding gepresenteerd aan de Tweede Kamer.

Het werkplan loopt tot 2025. Volgens Verdoner is dat omdat naast snelle actie ook een lange adem nodig is. "Antisemitisme verandert steeds. We moeten dus voortdurend scherp blijven en ons blijven aanpassen in de bestrijding ervan."

De drie prioriteiten uit het werkplan

  • Online antisemitisme bestrijden. Bijvoorbeeld met meer overheidsmaatregelen tegen socialemediaplatforms.
  • Educatie in onderwijs en samenleving. Niet alleen meer kennis over het verleden, zoals de Holocaust, maar ook over de lessen die we kunnen leren voor de toekomst.
  • Meer bekendheid voor het jodendom. Bijvoorbeeld doordat politici meer aandacht besteden aan joodse feestdagen. Maar ook door uitleg over joodse gebruiken.
  • NU.nl in het teken van armoede: 'Het gaat iedereen aan'
    Zie ookNU.nl in het teken van armoede: 'Het gaat iedereen aan'
Beeld: ANP
nujij comment385 reacties
Delen via WhatsAppWhatsAppDelen via FacebookFacebookDelen via TwitterTwitterDelen via LinkedInLinkedInDelen via E-mailE-mail

Lees meer over:

AntisemitismeArmoedeDiscriminatie en racismeBinnenland

NUjij: Uitgelichte reacties

Jan_Jansen_met_een_s
07 okt 2022 om 08:53
Als goede joodse man zijnde heb ik de nodige antisemitische incidenten meegemaakt. Wat te denken dat ik een keer, ongeveer vijftien jaar geleden, bij een uitzendbureau binnen stapte en mezelf voorstelde en als reactie kreeg: "Wij zijn een net Christelijk UB en wij kunnen u niet verder helpen." Of, net zo idioot, die Reformatorische studiegenoot die me op de man af vroeg, begin mei, "hoe lang we nog door zouden gaan met dat herdenken enzo. Je weet wel, van die zes miljoen joden..." Antwoord: "zolang jij je die ene jood van tweeduizend jaar geleden je nog herinnert..." Of een FvD stemmende huisbaas die elke vorm van joodse identiteit downplayed alsof het onzin en onwaar is. Of, op de middelbare school een paar klasgenoten die het nodig vonden om met hun rechterarm schuin omhoog te gaan blèren. Toen de leerlingen geschorst werden en de ouders reageerden was het woordelijk: "Ja maar wat zeuren jullie nou? Jullie joden hebben toch Jezus vermoord?" Allemaal echt gebeurd en meer.
Respect: 👍 58Reacties: 💬 14
Reageer
nujij commentBekijk alle reacties


Aanbevolen artikelen


NUjij-reacties

nujij comment385 reacties

Net binnen

  • 00:03
    Drie rappers na wekenlange vermissing dood teruggevonden in kelder Detroit
  • 23:27
    Antoon en FLEMMING grote winnaars Qmusic Top 40 Awards
  • 23:22
    Dit worden de nieuwe Danny en Sandy in Nederlandse versie musical Grease
  • 23:08
    Groningen verbiedt dragen van voorwerpen die als wapen gebruikt kunnen worden

Meest gelezen

  • 1
    Een dode en vier gewonden door bedrijfsongeluk bij Zeeuwse olieraffinaderij
  • 2
    Oekraïne krijgt raketten van VS die twee keer zo ver komen als Himars-raket
  • 3
    Brazilië wil oud vliegdekschip met asbest in Atlantische Oceaan laten zinken
  • 4
    Tientallen arrestaties dankzij nieuwe hack aanbieder versleutelde communicatie
  • 5
    Al 1.100 nieuwe stamceldonoren na oproep van ongeneeslijk zieke PSV-perschef


Nieuwsvideo's

  • Prinses Amalia zet schildpad terug in zee bij Curaçao
    Prinses Amalia zet schildpad terug in zee bij Curaçao
  • Red Bull presenteert vertrouwde kleurstelling auto voor 2023
    Red Bull presenteert vertrouwde kleurstelling auto voor 2023
  • Zelensky vraagt om meer wapens op EU-top in Kyiv
    Zelensky vraagt om meer wapens op EU-top in Kyiv
  • Vonken slaan uit brandende trein in Engeland
    Vonken slaan uit brandende trein in Engeland

  • Voorpagina
  • Economie
  • Sport
  • Media en cultuur
  • Overig
  • Voorpagina
    • Net binnen
    • Meest gelezen
    • Oorlog Oekraïne
    • Binnenland
    • Buitenland
    • Algemeen
    • Politiek
    • Video
    • Podcast
    • Weer
    • Regio
  • Economie
    • Klimaat
    • Tech
    • Wonen
    • Geld
    • Werk
    • Auto
    • Aandelen
  • Sport
    • Voetbal
    • Formule 1
    • Scorebord
    • Sportspellen
  • Media en cultuur
    • Films en series
    • Muziek
    • Boek en cultuur
    • Media
    • Achterklap
    • Koningshuis
    • TV gids
  • Overig
    • Spellen
    • Kind en Gezin
    • Dieren
    • Eten en drinken
    • Gezondheid
    • NUcheckt
    • Opmerkelijk
    • Thuis
    • Vakantie
    • Wetenschap
    • Over NU.nl
    • Copyright
    • Disclaimer
    • Privacy en cookiebeleid
    • Adverteren
    • Werken bij NU.nl
    • Verzekeringvergelijker
    • Cookie instellingen
  • Over NU.nl
  • Copyright
  • Disclaimer
  • Privacy en cookiebeleid
  • Adverteren
  • Werken bij NU.nl
  • Verzekeringvergelijker

Volg ons op:

©2023 DPG Media B.V. – alle rechten voorbehouden