Volgens het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat was er al sinds halverwege juli sprake van een "dreigend watertekort". Nu spreekt het kabinet van een "feitelijk watertekort".

Daardoor wordt de zogeheten verdringingsreeks in werking gesteld. Met die in de wet vastgelegde maatregel krijgen bepaalde belangrijke gebieden voorrang in het krijgen van zoet water. Die maatregel was al van kracht in Waterschap Vallei en Veluwe, en nu dus in heel Nederland.

De eerste prioriteit in dit plan is de dijken veilig te houden en onomkeerbare schade aan de natuur en veengebieden te voorkomen. Daarna zal het zoet water worden ingezet om de drinkwater- en energievoorziening in stand te houden. Andere belanghebbenden - zoals de industrie, landbouw en scheepvaart - sluiten later aan in de rij.

Minister Mark Harbers (Infrastructuur en Waterstaat) schrijft woensdag ook aan de Tweede Kamer dat het Managementteam Watertekorten (MTW) voor het eerst sinds 2018 bijeen wordt geroepen. Dit team bestaat uit Rijkswaterstaat, waterschappen, drinkwaterbedrijven, provincies en drie ministeries en mag besluiten over maatregelen die meerdere regio's treffen of zelfs landelijk zijn.

De drinkwatervoorziening komt volgens het kabinet niet in gevaar. Wel vraagt minister Harbers alle Nederlanders om "goed na te denken of ze hun auto moeten wassen of hun opblaaszwembadje helemaal moeten vullen."

Door de aanhoudende droogte waren al verschillende maatregelen van kracht. Zo geldt in delen van het land een sproeiverbod voor de landbouw. Ook mogen schepen elkaar niet inhalen op delen van de Gelderse IJssel. De vaargeul is hier smal geworden vanwege de lage waterstand. Bovendien wordt het waterpeil van het IJsselmeer zo hoog mogelijk gehouden omdat hier veel drinkwater vandaan komt.