
Speciaal onderwijs wil meer aandacht tijdens lerarenopleiding
Het lerarentekort in het speciaal onderwijs is groot. Volgens de laatste schattingen is het zelfs nog iets groter dan het lerarentekort in het reguliere onderwijs.
De Sectorraad Gespecialiseerd Onderwijs (GO) en de PO-Raad, de sectororganisatie voor primair onderwijs, willen dat iedereen die leraar in het basisonderwijs wordt tijdens zijn opleiding goed kennismaakt met het speciaal onderwijs. Op dit moment verschilt het volgens deze organisaties per pabo hoeveel aandacht er is voor deze kant van het onderwijs.
"Minder bekend maakt ook minder bemind", aldus een woordvoerder van de PO-Raad. "De afstand die pabo-afgestudeerden hebben tot het speciaal onderwijs is groter dan de afstand die ze hebben tot het reguliere onderwijs. Dat zorgt ervoor dat afgestudeerden ook minder snel kiezen voor het speciaal onderwijs."
'Weinig enthousiasme bij stage'
Op het speciaal onderwijs zitten kinderen met een ziekte, handicap of stoornis. Zo vallen scholen voor doven en slechthorenden onder het speciaal onderwijs, maar ook scholen voor kinderen met een psychische stoornis of gedragsproblemen.
Het aantal pabo-studenten dat ervoor kiest om tijdens zijn opleiding stage te lopen in het speciaal onderwijs is beperkt. Minder dan 10 procent van de pabo-studenten doet een stage in het speciaal onderwijs.
Volgens Johan van Triest, voorzitter van Sectorraad GO, kunnen pabo's meer doen om studenten enthousiast te maken. "Nu wordt er op de opleiding niet altijd vrolijk gereageerd als iemand stage wil lopen in het speciaal onderwijs."
"Dat komt doordat het voor pabo's soms best lastig is om zo'n stage te organiseren. Zo zijn stageopdrachten vaak bedacht voor het reguliere onderwijs. Die opdrachten moeten worden aangepast om ze geschikt te maken voor het speciaal onderwijs."
Meer samenwerking met speciaal onderwijs
Vrijwel alle pabo's zijn in gesprek met het speciaal onderwijs om te kijken hoe ze ervoor kunnen zorgen dat studenten in ieder geval weet hebben van het speciaal onderwijs. Dat zegt Karin van Weegen, voorzitter van het Landelijk Overleg Lerarenopleiding Basisonderwijs (LOBO).
Volgens Van Weegen maken studenten steeds vaker kennis met het speciaal onderwijs, bijvoorbeeld in de vorm van een gastles, een masterclass, een bezoek aan een speciaal onderwijsschool of een stage. "We zien dat de aandacht voor dit thema groeit. Op iedere pabo is dit onderwerp van gesprek. Pabo's werken ook steeds vaker samen met scholen voor speciaal onderwijs."
"Het is belangrijk dat studenten speciaal onderwijs kennen zodat ze, als ze dat willen, ervoor kunnen kiezen om zich hierin verder te specialiseren. Het speciaal onderwijs vraagt om specifieke kennis. Dit maakt het voor pabo's soms ook best lastig om bijvoorbeeld stages in het speciaal onderwijs te organiseren."
Het moet beter
Renate van Dijk is bestuurder van Stichting Verderwijs, een organisatie waar meerdere scholen voor speciaal onderwijs onder vallen. Ze ziet dat pabo's stappen maken om de aandacht voor het speciaal onderwijs te verbeteren.
"Maar het is nog niet voldoende", zegt Van Dijk. "Het is belangrijk dat het speciaal onderwijs er op de pabo niet bij bungelt, maar echt een onderdeel van de opleiding wordt."
Waarom het lerarentekort in het speciaal onderwijs een bedreiging is voor de onderwijskwaliteit
- Al in 2019 schreef de Inspectie van het Onderwijs dat het lerarentekort een bedreiging is voor de kwaliteit van het onderwijs.
- Dat geldt zeker ook voor het speciaal onderwijs.
- In het speciaal onderwijs is het nog belangrijker dan in het reguliere onderwijs dat kinderen een vast gezicht zien.
- Dat geldt bijvoorbeeld voor leerlingen met autisme of gedragsproblemen. Deze leerlingen kunnen vaak niet met wisselende gezichten omgaan en kunnen ook pas iets leren als ze een goede band met de leerkracht hebben.
- Door het lerarentekort staat er juist vaker een ander gezicht voor de klas. Ook is er meer lesuitval.
NUjij: Uitgelichte reacties