Dat blijkt uit gesprekken die NU.nl voerde met experts, belangengroepen en instellingen die gesloten jeugdzorg bieden. "Zeker na een half jaar heeft gesloten jeugdzorg bij bijna alle jongeren meer negatieve dan positieve effecten", vertelt familie- en jeugdrechtadvocaat Maria de Jong.

"Kinderen horen zo kort mogelijk in de gesloten jeugdzorg te zitten. Door een tekort aan vervolgplekken en lange wachttijden lukt dit vaker niet dan wel." Hoeveel jongeren langer dan noodzakelijk in gesloten jeugdzorg verblijven, wordt niet bijgehouden.

Kinderen in de gesloten jeugdzorg mogen niet zomaar alleen naar buiten en kunnen zelfs worden opgesloten in hun kamer. Deze vorm van jeugdzorg is bedoeld voor kinderen die op dat moment een gevaar zijn voor zichzelf of voor anderen. Vorig jaar ontvingen ongeveer achttienhonderd jongeren zorg in een gesloten instelling. Een rechter moet altijd toestemming geven voordat een kind wordt opgenomen in de gesloten jeugdzorg.

Kinderen die in de gesloten jeugdzorg verblijven, hebben bijna altijd hulp nodig als ze er klaar voor zijn om de gesloten instelling te verlaten. Sommige kinderen kunnen met ondersteuning thuis gaan wonen, maar vaker hebben ze een plek nodig waar ze kunnen verblijven, zoals een gezinshuis, een kleinschalige woonvoorziening, of een ggz-kliniek waar ze behandeld kunnen worden.

Voor deze vormen van jeugdzorg zijn de wachttijden erg lang en soms is er helemaal geen passende vervolghulp in de regio beschikbaar.

Ook kunnen organisaties terughoudend zijn bij het opnemen van kinderen uit de gesloten jeugdzorg. "Zij vinden de problematiek van kinderen die uit de gesloten jeugdzorg komen vaak nog te ingewikkeld en durven een opname daarom niet aan", schrijft de woordvoerder van zorgorganisatie Pluryn.

Dit alles zorgt ervoor dat een deel van de kinderen in de gesloten jeugdzorg moet wachten op een geschikte vervolgplek.

De Jong zag dit terug in de redenen waarom rechters akkoord gaan met een verlenging van verblijf in de gesloten jeugdzorg. "De belangrijkste reden voor verlenging is een tekort aan passende behandelplekken voor deze jongeren."

"Het schrijnende aan uitspraken van rechters over verlenging is dat je in het besluit vaak leest hoe schadelijk het verblijf in de gesloten jeugdzorg kan zijn. Dat kinderen juist door de geslotenheid heel agressief of juist depressief worden."

De jeugdzorgorganisaties die NU.nl voor dit onderzoek sprak, zeggen allemaal dat ze proberen jongeren zoveel mogelijk perspectief op het verlaten van de gesloten jeugdzorg te bieden, ook als het moeilijk is om een vervolgplek te vinden. Dat doen ze bijvoorbeeld door alvast te gaan kijken of eten bij de vervolgplek waar het kind nog niet naartoe kan.

Fietje Schelling van ExpEx, een organisatie met jongeren die ervaring hebben in de jeugdzorg, ziet dat kinderen gedemotiveerd raken als ze klaar zijn voor meer vrijheid, maar niet uit de gesloten jeugdzorg weg mogen.

De jeugdzorg in haar geheel moet flink op de schop, schreef staatssecretaris Maarten van Ooijen (Jeugdzorg) vorige week in een brief aan de Tweede Kamer. Hierin staat ook dat de gesloten jeugdzorg afgebouwd moet worden. Een plan hiervoor moet er voor de zomer zijn.