"Een prachtige kerel", noemde Baudet Poetin recent. Hij vond dat Rusland "extreem mild" optreedt in Oekraïne. In de Tweede Kamer weigerde de FVD-leider de inval van Rusland te veroordelen. Hij schoof het Westen de schuld van de Russische inval in de schoenen.

"Dit is Kremlin-propaganda in het parlement", zei D66'er Sjoerd Sjoerdsma. Senator Henk Otten, ooit medeoprichter van FVD, vreest dat Baudet is verworden tot een "speelbal van een vijandelijke mogendheid".

Baudet verwerpt de herhaalde beschuldiging dat hij een "Poetin-boy" is. Gisteren werd bekend dat de gemeente Amsterdam voor onbepaalde tijd camera's bij het partijbureau van FVD plaatst nadat het pand aan de Herengracht opnieuw was beklad.

Op de voordeur stond "fascist" geschreven en er was een spandoek met de namen Baudet en Poetin met een hartje daartussen opgehangen. Baudet vindt dat er sprake is van "demonisering" en "framing" en stelt dat een "open discussie in Nederland" niet meer mogelijk is.

Een ruime meerderheid in de Tweede Kamer schaarde zich afgelopen week achter het voorstel van GroenLinks-leider Jesse Klaver om de Rekenkamer onderzoek te laten doen naar mogelijke financiering van Nederlandse politieke partijen door Rusland. Ook Baudet stemde voor het onderzoek: hij heeft niets te verbergen, zei hij.

Dinsdag wordt dus gestemd over het voorstel van Klaver om partijen "die Poetins propaganda verspreiden" uit te sluiten van vertrouwelijke briefings over de oorlog in Oekraïne.

Het is niet bewezen dat Baudet ooit Russisch geld heeft aangenomen - wel is zeker dat hij adviseurs heeft die banden hebben met het Kremlin: Vladimir Kornilov en John Laughland.

De Rus Kornilov en zijn broer Dmitriy waren begin jaren negentig betrokken bij de mobilisatie van Russisch sprekende bewoners van de regio Donetsk in Oost-Oekraïne. Zij verzetten zich tegen de onafhankelijkheid van Kyiv na het uiteenvallen van de Sovjet-Unie. Dmitriy was de leider van de beweging. Na zijn dood in 2002 nam Vladimir die rol over. Tussen 2006 en 2013 was Kornilov directeur van een instituut in Kyiv dat Russische belangen behartigde in voormalige Sovjetstaten als Oekraïne.

Afgelopen week onthulde Zembla dat dit instituut in 2017 tegen de toen geldende koersen omgerekend 2 miljoen euro kreeg van het Russische staatsenergiebedrijf Gazprom. Dat bleek uit een document dat door Oekraïense hackers online is gezet.

Uit gehackte mailwisselingen bleek al eerder dat Kornilov betrokken was bij het eenzijdig uitroepen van de pro-Russische volksrepubliek Donetsk in 2014. Uit de mails bleek volgens de Volkskrant dat Kornilov "een relatief laaggeplaatste persoon" was, maar wel de juiste contacten tot in het Kremlin had.

Hij vertrok ergens rond 2015 naar Nederland, waar hij zich presenteerde als directeur van het 'Euraziatisch instituut'. Het was in de periode dat GeenStijl, het Burgerforum EU en Forum voor Democratie (op dat moment nog geen politieke partij) genoeg handtekeningen verzamelden voor een referendum over een associatieverdrag van de EU met Oekraïne. Dat verdrag zou leiden tot nauwere banden tussen de EU en Oekraïne, iets waar Kornilov en ook de voorstanders van het referendum fel tegen waren.

Kornilov liet in de aanloop naar het referendum van zich horen via artikelen en video's en hij verscheen bij de NOS en Nieuwsuur. Ook interviewde hij Baudet voor een pro-Kremlin-website. Baudet schreef op zijn beurt een artikel voor The Post Online. Daarin beweerde hij - ten onrechte - dat leiders van de opstand in Oekraïne in 2014 scherpschutters de opdracht hadden gegeven om op burgers te schieten. Dat zou zijn gebeurd tijdens demonstraties op het Maidanplein tijdens de demonstraties tegen de pro-Russische president Viktor Yanukovych.

Dat Baudet en Kornilov in deze periode nauwe banden onderhielden, bleek uit appjes die in 2020 werden geopenbaard door Zembla en radioprogramma De Nieuws BV. In november 2015 schreef Baudet dat hij genoeg had van zijn optredens in een talkshow van PowNed en dat hij ontslag zou nemen. "Ik zie wel hoe ik aan mijn geld kom. Misschien wil Kornilov wel iets extra's betalen." Over Kornilov schreef hij aan toenmalig partijgenoot Otten: "Dat is een Rus die voor Poetin werkt."

Na het Oekraïne-referendum ging de FVD-leider thuis op bezoek bij Kornilov, waar hij "een uurtje" verbleef. In een FVD-appgroep plaatste hij een foto van de Rus met een baret uit de Sovjettijd, een fles wodka in zijn ene hand en een toastje met zalmeitjes in de andere. "Kornilov was blij vanmiddag", schreef Baudet. Kornilov zette de foto later zelf op Twitter.

Na de Zembla-uitzending deed Baudet de appjes over Kornilov af als ironie en grappenmakerij. Otten, toenmalig partijgenoot van Baudet, verklaarde dat FVD "voor zover hij wist" nooit geld had gekregen van de Russen. Of er privébetalingen waren gedaan aan de partijleider, liet Otten in het midden. "Wat er aan Baudet is betaald, weet ik niet. Zijn bankzaken heb ik nooit behartigd."

Baudet spreekt regelmatig met groot respect voor de Britse conservatieve filosoof en schrijver Laughland. Hij noemt hem de "partijideoloog", een "visionaire man", een "unieke figuur" en "een van de belangrijkste denkers van onze tijd". NRC-columnist Tom-Jan Meeus noemde Laughland in 2020 een "vazal van Poetin".

Laughland is al jaren trouw verdediger van de standpunten van Oost-Europese autoritaire leiders. Hij was betrokken bij een denktank die opkwam voor de Belarussische dictator Alexander Lukashenko, die zich moest verweren tegen een NAVO-samenzwering. Ook bekritiseerde hij de westerse steun aan de Servische oppositie ten tijde van president Slobodan Milosovic. En hij stelde dat de Oekraïense politici die na de Oranje-revolutie aan de macht kwamen, weigerden afstand te nemen van neonazi's.

In zijn proefschrift De aanval op de natiestaat citeerde Baudet herhaaldelijk uit werk van Laughland en nam hij de felle anti-EU-standpunten van zijn mentor naadloos over. Naar eigen zeggen schreef hij het werk voor een groot deel "met en bij Laughland".

Van 2008 tot maart 2018 was Laughland wetenschappelijk directeur van het Institute for Democracy in Parijs, een denktank die was opgezet onder auspiciën van het Kremlin. Poetin wilde dat er instituten kwamen die schendingen van mensenrechten in het Westen in de gaten hielden, omdat westerse mensenrechtenorganisaties dat ook deden in Rusland.

In zijn Parijse jaren onderhield Laughland nauwe banden met het Front National van Marine Le Pen. In 2014 was Europarlementariër Jean-Luc Schaffhauser van het Front National betrokken bij een lening van 9 miljoen euro aan de partij, verschaft door het Kremlin. Voor deze Schaffhauser werkte Laughland in 2018 en 2019 als fractiemedewerker in het Europees Parlement.

Al die jaren onderhield Laughland een goede relatie met Baudet. Op het congres van Forum van Democratie in 2017 was hij een van de sprekers. Ook trad hij op tijdens opleidingsbijeenkomsten van de partij.

In de aanloop naar de Europese verkiezingen van 2019 wilde Baudet zijn mentor Laughland als nummer twee op de lijst zetten, maar voormalig partijgenoot Otten stak daar een stokje voor. Nadat de partij met drie zetels in het Europarlement was gekomen, stapte Laughland over van het Front National naar FVD, waarbij hij op voorspraak van Baudet fractiemedewerker werd.

Maar nog geen jaar later viel de Europese fractie van Forum van Democratie uit elkaar na publicaties over racistische, homofobe en nazistische appjes. De drie Europarlementariërs stapten over naar JA21 en Laughland werd ontslagen, meldt JA21-Kamerlid Derk Jan Eppink aan NU.nl.

Sinds zijn ontslag bleef Laughland verbonden aan Forum voor Democratie. Hij schrijft regelmatig voor de Engelstalige website van de partij en spreekt ook op bijeenkomsten van het Renaissance Instituut, het wetenschappelijk instituut van FVD.

Laughland weigert NU.nl te woord te staan over zijn banden met het Kremlin, zijn rol bij de totstandkoming van het proefschrift van Baudet en zijn werk voor Forum voor Democratie.

Waarom kiest NU.nl voortaan voor de Oekraïense benaming van steden?
Oekraïne is ruim dertig jaar een onafhankelijke staat en voert sinds 2019 campagne voor een andere spelling. Namen als Kiev en Charkov zijn afgeleiden van de Russische spelling. In het licht van de Russische invasie heeft Oekraïne hier opnieuw aandacht voor gevraagd en daar geven wij gehoor aan. We schrijven dus voortaan (onder meer) Kyiv en Kharkiv.