"De cijfers van het CBS verbazen me niets", zegt Tamar Fischer, universitair hoofddocent aan de Erasmus Universiteit. Ze onderzocht zelf hoe vaak vrouwen in Rotterdam te maken kregen met straatintimidatie in de periode 2016-2020. Haar cijfers komen erg overeen met die van het CBS.

"Straatintimidatie is iets van alle tijden. Elke vrouw loopt altijd op straat - vooral 's nachts - met de gedachte dat ze uit moet kijken", aldus Fischer.

Emmi Schumacher, bestuurslid bij Stichting Stop Straatintimidatie, sluit zich aan bij Fischer. "Het is altijd een probleem geweest waar niet over gepraat werd. Het was een traditie die lang werd gezien als normaal gedrag."

Toch ziet Schumacher een omslag. "Na #metoo stellen steeds meer vrouwen, maar ook mannen, vraagtekens bij wat ze overkomt en waarom ze het moeten pikken. Onze stichting bestaat sinds 2016 en is ook voortgekomen uit het gevoel van: we hebben er genoeg van."

Het is niet duidelijk wie de daders van de straatintimidatie zijn. Dat heeft het CBS niet onderzocht. Uit het onderzoek van Fischer blijkt dat het in Rotterdam vaak ging om jonge mannen die in een groep opereren. "Sommige mannen hebben een behoefte om macht te kunnen uitoefenen over vrouwen. En kennelijk is dat geaccepteerd in onze cultuur."

En daar ligt ook het probleem, zegt Mischa Dekker, socioloog aan de Universiteit van Amsterdam en gepromoveerd met zijn onderzoek naar straatintimidatie. Volgens hem moet de oplossing ook bij mannen gevonden worden. "Straatintimidatie is een probleem dat wordt veroorzaakt door mannen. Dus het beleid moet zich op die groep oriënteren."

Om het probleem aan te pakken wordt vaak als eerste gedacht aan strafbaarstelling, maar we zouden volgens Dekker eerst moeten kijken naar preventief beleid. Je kunt dan bijvoorbeeld denken aan voorlichting op scholen en straatcoaches die het gesprek aangaan met jongens. "Je kunt ze dan confronteren met hun gedrag en vragen waarom ze het doen."

Zelf ziet Dekker ook ongemak bij jongens, die niet goed weten hoe ze contact moeten maken en daarom naar manieren grijpen die bij vrouwen intimiderend kunnen overkomen. "We moeten bij die jongens bewust maken dat iets wat voor hen heel onschuldig is, voor een vrouw heel vervelend kan zijn. Zeker als jij al de tiende jongen bent die die dag aan een vrouw haar nummer vraagt", aldus Dekker.

Dit voorjaar wordt naar verwachting de Wet seksuele misdrijven behandeld in de Tweede Kamer. Daarin wordt seksuele intimidatie in het openbaar strafbaar gesteld, zowel op straat als via sociale media.

"We hebben meegewerkt aan die wet en zijn van mening dat je daarmee start met een normverandering", zegt Schumacher. "Door het vast te leggen in de wet zeg je: 'Het is geen oké gedrag.' Net als met inbreken en hondenpoep op straat maakt het heel veel uit of het voor de wet geregeld is of niet."

"Door iets vast te leggen in de wet stel je een grens", voegt Fischer toe. Ze waarschuwt dat het opstellen van een wet tegen straatintimidatie erg ingewikkeld is en bovendien subjectief. "Als een oudere minder knappe man wat zegt, kan dat anders geïnterpreteerd worden dan als een jonge man iets zegt. Dat maakt het heel lastig."

Volgens Fischer is het dan ook zaak om nu eerst de norm duidelijk te stellen over hoe we met elkaar omgaan in een samenleving. "We zagen het veel te lang als normaal flirtgedrag. En de samenleving normaliseerde dat gedrag ook door het oude idee dat jongens stoer moeten zijn en meisjes moeten versieren."

Fischer: "Op de langere termijn, dan spreek je over tien tot vijftien jaar, is er hopelijk een afname te zien in dit gedrag. Maar dat het helemaal gaat verdwijnen is een illusie."