Scholen in het primair onderwijs krijgen in het schooljaar 2022-2023 eenmalig 7 procent van hun budget voor personeelskosten niet, zo blijkt uit een analyse van NU.nl. Het gaat per schoolbestuur om honderdduizenden euro's, geld dat hierdoor niet in leerkrachten kan worden gestoken. Op verschillende basisscholen dreigen bezuinigingen.

Scholen ontvangen volgend schooljaar minder geld door een verandering in de manier waarop de overheid ze financiert. Het gaat om een bedrag van in totaal 500 miljoen euro.

Sinds augustus 2006 krijgt ieder schoolbestuur per schooljaar een bedrag voor personeelskosten. Iedere maand ontvangen scholen daar een deel van, maar niet iedere maand evenveel. In de eerste vijf maanden van het schooljaar, dus van augustus tot en met december, krijgen scholen in verhouding iets minder geld. Scholen ontvangen in die eerste vijf maanden dus eigenlijk iets te weinig.

De laatste zeven maanden (dus van januari tot en met juli) krijgen scholen weer iets meer geld. Hier is voor gekozen zodat er altijd voldoende in kas is om leraren aan het eind van het schooljaar hun vakantiegeld te betalen.

Van schooljaar 2006-2007 tot en met dit schooljaar is dit altijd zo gegaan, maar op 1 januari 2023 verandert dit. De financiering van het primair onderwijs wordt eenvoudiger en vanaf die datum krijgen scholen iedere maand van het jaar evenveel geld. Dit levert een probleem op in het schooljaar 2022-2023.

In de eerste vijf maanden van het schooljaar krijgen scholen nog steeds een wat kleiner gedeelte van het gehele bedrag. Maar dit wordt in de laatste zeven maanden van dat schooljaar niet meer goedgemaakt, omdat in die maanden het nieuwe systeem al van start is gegaan. Daardoor krijgen scholen dus te weinig geld.

Zie ook: Leesvaardigheid scholieren heeft zwaar geleden onder coronalockdowns

Scholen worden niet gecompenseerd

Ronald Bloemers, financieel adviseur bij de Vereniging voor openbare en algemeen toegankelijke scholen (VOS/ABB), en Niels Lansbergen, onderwijsaccountant bij Astrium, bevestigen dat scholen in het volgende schooljaar geld zullen verliezen.

Dat gebeurt terwijl scholen hun vermogen op korte termijn bijvoorbeeld ook nodig hebben om hun gebouwen goed te ventileren. De kosten hiervoor worden maar voor een klein deel door de overheid betaald, aldus Lansbergen.

Scholen worden niet gecompenseerd. Volgens het ministerie van Onderwijs , Cultuur en Wetenschap (OCW) klopt het niet dat scholen volgend schooljaar te weinig geld krijgen. In kalenderjaar 2022 betaalt het ministerie 100 procent van het bedrag waar scholen recht op hebben en in kalenderjaar 2023 ook, aldus een woordvoerder. Hierdoor is het volgens het ministerie dus ook niet nodig om scholen te compenseren.

Lansbergen legt uit dat de redenering van het ministerie niet klopt. "Als je alleen naar kalenderjaar 2022 zou kijken, zoals het ministerie doet, dan lijkt het alsof het ministerie het hele bedrag betaalt waar scholen in 2022 recht op hebben. Maar dan vergeet je dat het ministerie in 2022 nog deels moet compenseren voor 2021. Want in de laatste vijf maanden van 2021 hebben scholen, net als ieder jaar, in verhouding wat minder gekregen."

Op dit moment ontvangen scholen de eerste vijf maanden van het schooljaar 35 procent van het totale bedrag waar ze recht op hebben. In de laatste zeven maanden van het schooljaar krijgen scholen de rest, dus 65 procent.

Scholen niet direct failliet, maar wel een probleem

Scholen verliezen dus volgend schooljaar geld, "geld dat niet in leerkrachten kan worden gestoken", vertelt Bloemers. Voor sommige scholen betekent dit dat ze te weinig overhouden. "Scholen zullen niet direct failliet gaan, maar als je als schoolbestuur ook nog eens te maken krijgt met bijvoorbeeld lekkende daken, dan heb je wel een probleem", legt Bloemers uit.

Volgens het ministerie van OCW hebben tien van de negenhonderd schoolbesturen door de verandering van de financieringswijze straks zo weinig geld op hun rekening, dat ze volgens de regels van het ministerie niet meer 'financieel gezond' zijn.

Verantwoording: NU.nl sprak voor dit stuk schoolbestuurders, twee accountants en belangenvereniging VOS/ABB. Ook bekeken we documenten over de invoering van de huidige bekostigingssystematiek uit 2006. Het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap heeft schriftelijk op onze vragen geantwoord.