Ga naar de inhoud Logo NU.nl
  • Voorpagina
  • Net binnen
  • Populair
  • Algemeen
  • Economie
  • Sport
  • Media en Cultuur
  • Achterklap
  • Shop
  • Voorpagina
    • Net binnen
    • Meest gelezen
    • Oorlog Oekraïne
    • Binnenland
    • Buitenland
    • Algemeen
    • Politiek
    • Uit andere media
    • Video
    • Podcast
    • Weer
  • Economie
    • Klimaat
    • Tech
    • Wonen
    • Geld
    • Werk
    • Auto
    • Aandelen
  • Sport
    • Voetbal
    • Formule 1
    • Scorebord
    • Sportspellen
  • Media en cultuur
    • Films en series
    • Muziek
    • Boek en cultuur
    • Media
    • Achterklap
    • Koningshuis
    • TV gids
  • Overig
    • Dagelijks leven
    • Het Woord
    • Kind en Gezin
    • Dieren
    • Eten en drinken
    • Gezondheid
    • NUcheckt
    • Opmerkelijk
    • Wetenschap
    • Spellen
    • Over NU.nl
    • NUfolder
    • NUshop
    • Tickets
Dinsdag 26 september 2023 | Het laatste nieuws het eerst op NU.nl
Weer, veel bewolking 21° TV GidsLive voetbalwedstrijden 2 liveVerkeersinformatie 3 kmBeursinformatie 721.43
Criminoloog: Extreme complotdenkers van nu bedreigen ook fysiek

Criminoloog: Extreme complotdenkers van nu bedreigen ook fysiek

Door Harm Ede Botje

29 mei 2021 om 05:00 Update: 2 jaar geleden
Reacties op dit nieuwsbericht257 reacties
Delen via WhatsAppDelen via WhatsAppWhatsAppDelen via FacebookDelen via FacebookFacebookDelen via TwitterDelen via TwitterTwitterDelen via LinkedInDelen via LinkedInLinkedInDelen via E-mailDelen via E-mailE-mail
De gemeente Bodegraven startte vrijdag een rechtszaak tegen drie complotdenkers die het nepnieuws verspreiden dat er sprake was van een pedoseksueel netwerk. Verstandig, vindt criminoloog Peter Klerks, schrijver van het boek Door leugens verleid. Nu kan de rechter vaststellen hoever je op het internet kan gaan met het uiten van beschuldigingen.

In februari leidden oproepen door complotdenkers op sociale media ertoe dat grote groepen mensen in Bodegraven bloemen kwamen leggen op graven van slachtoffers van vermeende rituele kindermoorden (zonder dat hiervoor ooit ook maar enig bewijs is geleverd). Bij de graven plaatsten de bezoekers bordjes met daarop teksten als "slachtoffers van kindermisbruik" en "satanische pedoterreur". Bij de gemeente kwamen tientallen bedreigingen binnen.

Volgens criminoloog Klerks heeft de coronapandemie ertoe geleid dat burgers vatbaar zijn voor complottheorieën zoals die in Bodegraven. De avondklok, een maandenlange lockdown: het zijn vrijheidsbeperkingen die we niet kennen. Dat leidt tot onvrede bij groepen die op zichzelf gericht zijn. "Als dan je vrijheid wordt ontnomen, zorgt dat voor hele radicale reacties."

Wie is Peter Klerks?

  • Docent aan de Politieacademie
  • Raadsadviseur van het College van procureurs-generaal
  • Promoveerde aan de Erasmus Universiteit Rotterdam op georganiseerde criminaliteit
  • Was in de jaren tachtig actief in de kraakbeweging en oprichter van onderzoeksbureau Jansen en Janssen, dat de politie en inlichtingendienst kritisch volgde

Ook overheid valt iets te verwijten

Volgens Klerks valt ook de overheid het een en ander te verwijten. Door de toeslagenaffaire, de Groningse gaswinning en de zogeheten 'Rutte-doctrine' waardoor het kabinet informatie niet of maar ten dele openbaar maakte, voelen mensen zich niet serieus genomen. Naast het wantrouwen ten opzichte van de overheid groeide ook het wantrouwen ten opzichte van de media en de wetenschap. En dat leidt volgens hem tot een giftige cocktail.

Zulke gevoelens van onvrede en angsten worden vervolgens geprojecteerd op één of meerdere individuen. Onder zulke omstandigheden vinden complottheorieën volgens Klerks makkelijker ingang. Ze geven immers makkelijke 'antwoorden' op complexe vragen: Bill Gates is zogenaamd verantwoordelijk voor de corona-ellende, en een zogenaamde pedoseksuele elite in Bodegraven heeft moorden op haar geweten.

  • Waarom Nederlandse complotdenkers Bill Gates de schuld geven van corona
    Zie ookWaarom Nederlandse complotdenkers Bill Gates de schuld geven van corona

'Extreme vorm van complotdenken'

Nieuw is volgens Klerks dat mensen door de verspreiding van complottheorieën daadwerkelijk in actie komen en dat er fysieke bedreigingen plaatsvinden. Of dat nou is in de vorm van demonstraties op het Museumplein, het in brand steken van een teststraat of het bedreigen van CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt en andere politici en bestuurders.

Volgens Klerks zie je in de Bodegraven-zaak "een extreme vorm van complotdenken", waarbij verhalen over "pedoseksuele kindermoorden" worden vermengd met tirades tegen het coronabeleid van de "overheid die mensen systematisch zou willen ombrengen", en waarbij gezagsdragers, journalisten en anderen die een andere mening hebben dan de complotdenkers, direct worden weggezet als onderdeel van het netwerk.

Klerks noemt het "verstandig" dat burgemeester Christiaan van der Kamp van Bodegraven niet alleen al in februari aangifte heeft gedaan van bedreigingen, maar nu ook een rechtszaak is gestart bij de civiele rechter. "De burgemeester komt op voor zijn burgers. Mensen die hun kinderen verloren, horen nu dat ze die zouden hebben uitgeleverd voor kindermisbruik. Dat is ongeveer het ergste wat je kan overkomen. De rechter kan nu gaan vaststellen hoever je kan gaan met beschuldigingen en oproepen op het internet."

'Verdwaasde' Van Dissel-bedreigers

Half mei zijn twee vrouwen veroordeeld tot gevangenisstraffen wegens bedreiging van RIVM-directeur Jaap van Dissel, die ook onderdeel zou zijn van het pedoseksuele netwerk in Bodegraven. "Die dames waren niet zo gevaarlijk, eerder een beetje verdwaasd", zegt Klerks. "Maar je moet er niet aan denken dat een eenling of een groepje besluit in actie te komen en iemand van de fiets trekt of iets in brand steekt. Dan is het leed niet te overzien."

Grote vraag is hoe je kan voorkomen dat nog meer mensen in complotten gaan geloven. Volgens Klerks is er maar één remedie: burgers weerbaarder maken. "Je moet mensen leren hoe je nepnieuws herkent. We kunnen veel leren van Oost-Europa en Scandinavië, waar ze dagelijks te maken hebben met Russische desinformatiecampagnes. Daar krijgen kinderen op de middelbare scholen lessen hoe ze nepnieuws kunnen herkennen, dat zouden we in Nederland ook moeten doen. Het kan hier echt een tandje scherper."

Eerder

  • 28 mei 2021 om 09:24
    Bodegraven start rechtszaak tegen complotdenkers
    Bodegraven start rechtszaak tegen complotdenkers
  • 18 mrt 2021 om 20:52
    'Pedonetwerk'-complotdenkers geweerd van begraafplaats in Bodegraven
    'Pedonetwerk'-complotdenkers geweerd van begraafplaats in Bodegraven
Beeld: ANP
Reacties op dit nieuwsbericht257 reacties
Delen via WhatsAppDelen via WhatsAppWhatsAppDelen via FacebookDelen via FacebookFacebookDelen via TwitterDelen via TwitterTwitterDelen via LinkedInDelen via LinkedInLinkedInDelen via E-mailDelen via E-mailE-mail

Lees meer over:

BodegravenNepnieuwsCoronavirus

NUjij: Uitgelichte reacties

Asimo
Art Director
29 mei 2021 om 09:18
Verstandig dat de burgemeester hier een rechtszaak is begonnen. Deze complotdenkers hebben veel leed berokkend bij de nabestaanden en vrijheid van meningsuiting kent ook z'n grenzen, die komt ook met verantwoordelijkheid en dat is hier overduidelijk zoek geraakt. Ik vind het goed dat dit nu juridisch getoetst wordt. Vooral het volgende passage uit het artikel spreekt boekdelen, ik citeer: "Volgens Klerks zie je in de Bodegraven-zaak "een extreme vorm van complotdenken" waarbij de verhalen over 'pedoseksuele kindermoorden' worden vermengd met tirades tegen het coronabeleid van de 'overheid die mensen systematisch zou willen ombrengen'. En waar gezagsdragers, journalisten of anderen die een andere mening hebben dan de complotdenkers, direct worden weggezet als onderdeel van het netwerk." Dat valt mij ook op. Ik tref regelmatig, ook hier, reacties aan waar de autoriteiten in het algemeen als een metaforisch tweekoppige draak wordt omschreven maar de onderbouwing blijft vaak uit.
Respect: 👍 60Reacties: 💬 0
Reageer
Peper_Muntje
29 mei 2021 om 09:09
Het is verbijsterend te zien hoe enkele mensen in je eigen familie- en kennissenkring meegezogen worden in complottheorieën. Elke week naar een protestmars, graven bezoeken, dagelijks vele fb berichten plaatsen met nepnieuws, ageren tegen de overheid, elke coronamaatregel en steun vinden bij een groeiende groep gelijkgestemden (de wakkeren die anderen voor schapen uitmaken). Voedingsbodem is het wantrouwen in de overheid en een ingeprente verwachting van een duivelse overheersing (voor wederkomst van Christus). Dat wantrouwen werd geheel straffeloos tijdens een pandemie ook nog eens bewust aangewakkerd door een politieke oppositiepartij als FvD om stemmen te winnen. FvD heeft lak aan coronamaatregelen en draagt dat actief uit. Zonder enige berisping. Maar met kwalijke gevolgen. Misleide mensen zullen eens weer op aarde landen als de pandemie voorbij is en de gevreesde ondergang uitblijft ...
Respect: 👍 49Reacties: 💬 12
Reageer
Bekijk meer reactiesBekijk alle reacties


Aanbevolen artikelen


NUjij-reacties

Reacties op dit nieuwsbericht257 reacties

Net binnen

  • 18:51
    Keeper Van Domselaar keert terug in basis Oranje voor kraker tegen Engeland
  • 18:37
    Ruime Kamermeerderheid ziet niets in spitsheffing NS
  • 18:27
    PSV-trainer Bosz prijst Go Ahead: 'Mag het niet zeggen, maar is een leuke ploeg'
  • 18:06
    Huurprijzen volgend jaar mogelijk bijna 6 procent omhoog

Meer Economie

  • Italië verbouwt steeds meer mango's en bananen vanwege hetere zomers
    Italië verbouwt steeds meer mango's en bananen vanwege hetere zomers
  • schiphol klm
    Schiphol krijgt natuurvergunning mede door uitkoop boerenbedrijven
  • Faillissementsgolf dreigt nu bedrijven coronaschuld moeten afbetalen
    Faillissementsgolf dreigt nu bedrijven coronaschuld moeten afbetalen
  • woningmarkt amsterdam
    Huurders zitten vast in dure woning doordat kopen moeilijker is geworden
  • big bazar
    Discountketen Big Bazar definitief failliet na meerdere reddingspogingen
Meer Economie

Meest gelezen

  • 1
    Na Philip Freriks vertrekt ook Maarten van Rossem in 2025 bij De slimste mens
  • 2
    Feyenoord baalt dat Klassieker uitgespeeld wordt: 'Enige juiste is 0-3-eindstand'
  • 3
    OverzichtAbrams-tanks in Oekraïne, martelingen 'op grote schaal' door Russen
  • 4
    Tweevoudig wereldkampioen Dafne Schippers (31) zet punt achter atletiekcarrière
  • 5
    Kane keert na tien jaar terug met concerten in Ziggo Dome en nieuwe single


Nieuwsvideo's

  • Buschauffeur veroorzaakt kettingbotsing in Thailand
    Buschauffeur veroorzaakt kettingbotsing in Thailand
  • Hulpdiensten massaal aanwezig na botsing lijnbus en taxi Friesland
    Hulpdiensten massaal aanwezig na botsing lijnbus en taxi Friesland
  • Russische bloggers in paniek: wat speelt er aan het front bij Verbove?
    Russische bloggers in paniek: wat speelt er aan het front bij Verbove?
  • Hagelstenen ter grootte van tennisballen teisteren Texas
    Hagelstenen ter grootte van tennisballen teisteren Texas

  • Voorpagina
  • Economie
  • Sport
  • Media en cultuur
  • Overig
  • Voorpagina
    • Net binnen
    • Meest gelezen
    • Oorlog Oekraïne
    • Binnenland
    • Buitenland
    • Algemeen
    • Politiek
    • Uit andere media
    • Video
    • Podcast
    • Weer
  • Economie
    • Klimaat
    • Tech
    • Wonen
    • Geld
    • Werk
    • Auto
    • Aandelen
  • Sport
    • Voetbal
    • Formule 1
    • Scorebord
    • Sportspellen
  • Media en cultuur
    • Films en series
    • Muziek
    • Boek en cultuur
    • Media
    • Achterklap
    • Koningshuis
    • TV gids
  • Overig
    • Dagelijks leven
    • Het Woord
    • Kind en Gezin
    • Dieren
    • Eten en drinken
    • Gezondheid
    • NUcheckt
    • Opmerkelijk
    • Wetenschap
    • Contact met de redactie
    • Colofon
    • Nieuwsbrieven
    • Over NU.nl
    • Copyright
    • Disclaimer
    • Privacy en cookiebeleid
    • Klachten / Feedback
    • Toegankelijkheid
    • Adverteren
    • Apps
    • Werken bij NU.nl
    • Verzekeringvergelijker
    • Privacy instellingen
  • Contact met de redactie
  • Colofon
  • Nieuwsbrieven
  • Over NU.nl
  • Copyright
  • Disclaimer
  • Privacy en cookiebeleid
  • Klachten / Feedback
  • Toegankelijkheid
  • Adverteren
  • Apps
  • Werken bij NU.nl
  • Verzekeringvergelijker
  • Privacy instellingen

Volg ons op:

©2023 DPG Media B.V. – alle rechten voorbehouden