Logo NU.nlNU.nl
  • Voorpagina
  • Net binnen
  • Populair
  • Algemeen
  • Economie
  • Sport
  • Media en Cultuur
  • Achterklap
  • Shop
  • Voorpagina
    • Net binnen
    • Meest gelezen
    • Oorlog Oekraïne
    • Binnenland
    • Buitenland
    • Algemeen
    • Politiek
    • Uit andere media
    • Video
    • Podcast
    • Weer
  • Economie
    • Klimaat
    • Tech
    • Wonen
    • Geld
    • Werk
    • Auto
    • Aandelen
  • Sport
    • Voetbal
    • Formule 1
    • Scorebord
    • Sportspellen
  • Media en cultuur
    • Films en series
    • Muziek
    • Boek en cultuur
    • Media
    • Achterklap
    • Koningshuis
    • TV gids
  • Overig
    • Het Woord
    • Kind en Gezin
    • Dieren
    • Eten en drinken
    • Gezondheid
    • NUcheckt
    • Opmerkelijk
    • Wetenschap
    • Over NU.nl
    • NUfolder
    • NUshop
    • Tickets
Dinsdag 30 mei 2023 | Het laatste nieuws het eerst op NU.nl
Klokkenluider toeslagenaffaire wil cultuurverandering bij hele overheid

Klokkenluider toeslagenaffaire wil cultuurverandering bij hele overheid

Door Harm Ede Botje

14 apr 2021 om 04:59Update: 2 jaar geleden
nujij comment247 reacties
Delen via WhatsAppWhatsAppDelen via FacebookFacebookDelen via TwitterTwitterDelen via LinkedInLinkedInDelen via E-mailE-mail
Jarenlang vroeg oud-ambtenaar Pierre Niessen tevergeefs aandacht voor misstanden bij de afhandeling van bezwaarschriften in de toeslagenaffaire. Hij kreeg afgelopen week excuses van demissionair staatssecretaris Alexandra van Huffelen van Financiën. Volgens Niessen staat de overheid voor een enorme opgave, niet alleen bij de Belastingdienst. "Als je onderzoek gaat doen bij andere departementen loop je tegen dezelfde problemen aan. Het is daarom nodig dat er bij de hele overheid een cultuurverandering komt."

Volgens de inmiddels gepensioneerde ambtenaar moet er veel veranderen bij de Belastingdienst. "Het is heel leuk op papier om te pleiten voor een cultuurverandering, maar hoe zal dat in de praktijk gaan?", vraagt Niessen (68) zich af in gesprek met NU.nl.

Afgelopen maand sprak Niessen met Van Huffelen, een ontmoeting die hij als "zeer prettig" omschrijft. Hij heeft "alle vertrouwen" in haar optreden. Niessen: "Ik ben blij met de excuses, het voelt als erkenning na dertien jaar strijd." Op haar beurt bedankte de staatssecretaris Niessen voor zijn 'vasthoudendheid', zo schreef ze afgelopen week in een brief aan de Kamer.

De komende tijd zal Niessen een rol gaan spelen bij het bewerkstelligen van de volgens hem zo noodzakelijke cultuuromslag bij de Belastingdienst, zo is afgesproken. Welke rol hij gaat krijgen is nog onduidelijk. "Ik zie ernaar uit", zegt hij vanuit Turkije, waar hij sinds zijn pensionering een deel van het jaar woont. "Ik doe het voor de burgers en de welwillende werknemers van de Belastingdienst, van wie er een heleboel zijn."

Niessen luidde al vroeg alarmbel over toeslagen

De klokkenluider werkte jarenlang bij de Belastingdienst, vanaf 2009 tot 2016 op de afdeling Invordering van Belastingdienst/Toeslagen. Hij waarschuwde zijn meerderen verschillende keren over misstanden, maar daar werd niets mee gedaan. Al in 2010 schreef hij een brief aan de voorzitter van de Tweede Kamer, die niet werd opgepikt.

In 2019 klom hij opnieuw in de pen, nadat Trouw en RTL verhalen over de misstanden rond de toeslagen naar buiten brachten. "Voor mij is de maat vol", zei hij toen. "Ik moet wel naar buiten treden, die verplichting heb ik. Ten opzichte van de mensen die onrecht is aangedaan en tegenover mijn geweten."

Uit een vorige week openbaar gemaakt onderzoek van KPMG blijkt nu dat Niessen in vijf van de zes meldingen over misstanden 'volledig gelijk' had. Het ging daarbij onder meer om het niet naleven van wet- en regelgeving bij de behandeling van bezwaren van ouders tegen bijvoorbeeld een verlaging of terugvordering van hun kinderopvangtoeslag.

  • Tijdlijn toeslagenaffaire: Van harde aanpak naar kwijtschelden schulden
    Zie ookTijdlijn toeslagenaffaire: Van harde aanpak naar kwijtschelden schulden

Niessen ondersteunde roep om strafrechtelijk onderzoek

Een groep ouders vroeg het Openbaar Ministerie om een strafrechtelijk onderzoek in te stellen, een initiatief dat door Niessen werd ondersteund. In januari 2020 zei hij tegen RTL Nieuws dat via zo'n onderzoek moest worden vastgesteld hoe misstanden bij de Belastingdienst konden ontstaan, om zo de "rotte appels uit de schaal te verwijderen".

Maar in januari liet het OM weten dat de bestrijding van misbruik en fraude door de Belastingdienst weliswaar in veel gevallen zeer onrechtvaardig heeft uitgepakt, maar dat individuele medewerkers niet strafrechtelijk konden worden vervolgd. Het ging immers om politieke en bestuurlijke keuzes en als die achteraf als 'verkeerd' worden beoordeeld is dat niet een zaak voor het strafrecht.

Niet meer verschuilen achter het systeem

"Ik had meer van het OM verwacht", zegt Niessen. "Op deze manier blijven de mensen die zich schuldig hebben gemaakt aan de misstanden buiten beeld."

Hij pleit ervoor dat medewerkers van de Belastingdienst zich in de toekomst niet langer kunnen verschuilen achter het systeem. Niessen: "Leidinggevenden moeten persoonlijk verantwoordelijk gehouden kunnen worden voor hun beslissingen. Daarvoor krijgen ze een hoog salaris. Als ze de verantwoordelijkheid niet willen nemen, kunnen ze ook wel minder verdienen."

En er moet nog een belangrijke verandering komen volgens de klokkenluider. De werkvloer moet veel meer zeggenschap krijgen. "Het was altijd top-down; er kwamen bevelen die moesten worden uitgevoerd. Er heerste een angstcultuur. De vraag of een beleid wel uitvoerbaar is, of dan niet in strijd met de wet wordt gehandeld, moet beantwoord kunnen worden. Daarvoor is het nodig dat mensen zich uit moeten kunnen spreken tegen hun meerderen."

Beeld uit video: Rutte over rapport toeslagenaffaire: 'Kunnen ons er alleen voor schamen'2:20
Afspelen knop

Rutte over rapport toeslagenaffaire: 'Kunnen ons er alleen voor schamen'

Rutte over rapport toeslagenaffaire: 'Kunnen ons er alleen voor schamen'

Eerder

  • 10 apr 2021 om 05:01
    Toeslagenaffaireadvocaat González Pérez: 'Behandel gedupeerden individueel'
    Toeslagenaffaireadvocaat González Pérez: 'Behandel gedupeerden individueel'
  • 08 apr 2021 om 21:37
    Excuses staatssecretaris aan ambtenaar die vergeefs toeslagenzaak aankaartte
    Excuses staatssecretaris aan ambtenaar die vergeefs toeslagenzaak aankaartte
  • 07 apr 2021 om 13:55
    Slachtoffers toeslagenaffaire willen Belastingdienst laten vervolgen
    Slachtoffers toeslagenaffaire willen Belastingdienst laten vervolgen
  • 26 mrt 2021 om 15:42
    Belastingdienst stuurt excuses aan 240.000 mensen op zwarte lijst
    Belastingdienst stuurt excuses aan 240.000 mensen op zwarte lijst
  • 05 mrt 2021 om 08:33
    Toeslagenaffaire begon mogelijk al jaren eerder
    Toeslagenaffaire begon mogelijk al jaren eerder
Beeld: ANP
nujij comment247 reacties
Delen via WhatsAppWhatsAppDelen via FacebookFacebookDelen via TwitterTwitterDelen via LinkedInLinkedInDelen via E-mailE-mail

Lees meer over:

PolitiekBinnenlandToeslagenschandaal

NUjij: Uitgelichte reacties

Jan_Van_Speijk
14 apr 2021 om 09:07
Er is maar één ding belangrijk om de cultuuromslag te maken. Tegenspraak moet niet meer bestraft worden. En dat is heel moeilijk, want theoretisch kun je dat gemakkelijk invoeren, alleen praktisch kun je door tegenspraak te laten horen gewoon je carrièrekansen vergeten bij de rijksoverheid. Zo worden jaknikkers gekweekt, sterker, hoe harder je ja-knikt hoe beter je kansen bij de rijksoverheid. En als je geen ja-knikker bent, dan moet je heel voorzichtig zijn (of het geluk hebben dat je één van de integere managers hebt (been there).
Respect: 👍 22Reacties: 💬 1
Reageer
Arjan_Mens
14 apr 2021 om 09:02
Heel herkenbaar. Ik heb vaak nagedacht over een oplossing gebaseerd op mijn eigen ervaringen. Mijn idee bij een oplossing, een transparant beoordelingssysteem voor overheden zoals zorgkaart Nederland dat voor de zorg doet. De eerste verandering die hiervoor nodig is dat er eigenaarschap komt voor taken en resultaten op naam of afdeling. Dat is nu vaak niet heel duidelijk, zeker niet naar de buitenwereld. Tweede punt is resultaatgericht werken en meten ipv functiegericht. Doelen en taken worden bij overheden vooral vanuit functie omschreven ipv harde doelstellingen. Hierdoor zijn ze nauwelijks relevant meetbaar en te beoordelen. Wanneer we dit voor elkaar krijgen wordt functioneren van instellingen, afdelingen of personen zichtbaar en kan men zich niet meer verschuilen achter het systeem zoals dat nu gebeurt. Hierdoor komt er meer eigenaarschap voor functioneren wat naar mijn idee de belangrijkste stap is naar een gezondere cultuur.
Respect: 👍 4Reacties: 💬 3
Reageer
nujij commentBekijk alle reacties


Aanbevolen artikelen


NUjij-reacties

nujij comment247 reacties

Net binnen

  • 15:51
    Oud-vriendin Rachel Hazes wil documenten niet teruggeven en gaat in beroep
  • 15:47
    Arantxa Rus verliest voor zesde keer op rij in eerste ronde Roland Garros
  • 15:34
    VideoHelikopter filmt auto op Amerikaans strand na roekeloze actie
  • 14:38
    Djokovic moet vrezen voor straf na schrijven politieke boodschap over Kosovo

Meest gelezen

  • 1
    Algemeen directeur Van der Sar stapt op bij Ajax na rampzalig seizoen
  • 2
    Automobilisten op veerboot mee terug naar Ameland door probleem autobrug
  • 3
    Drones blijven neerregenen op Kyiv, ook mogelijke droneaanval op Moskou
  • 4
    Eeuwenoud medicijn tegen jicht kan patiënten met artrose mogelijk helpen
  • 5
    Werknemers in supermarkten kunnen rekenen op flinke loonsverhoging


Nieuwsvideo's

  • Vlammen slaan uit decor tijdens show in de Efteling
    Vlammen slaan uit decor tijdens show in de Efteling
  • Beelden tonen mogelijke droneaanval op Moskou
    Beelden tonen mogelijke droneaanval op Moskou
  • Trailer met kermisattractie zwartgeblakerd na brand op A12
    Trailer met kermisattractie zwartgeblakerd na brand op A12
  • Bus ligt op de kop in Himalaya na dodelijke val van brug
    Bus ligt op de kop in Himalaya na dodelijke val van brug

  • Voorpagina
  • Economie
  • Sport
  • Media en cultuur
  • Overig
  • Voorpagina
    • Net binnen
    • Meest gelezen
    • Oorlog Oekraïne
    • Binnenland
    • Buitenland
    • Algemeen
    • Politiek
    • Uit andere media
    • Video
    • Podcast
    • Weer
  • Economie
    • Klimaat
    • Tech
    • Wonen
    • Geld
    • Werk
    • Auto
    • Aandelen
  • Sport
    • Voetbal
    • Formule 1
    • Scorebord
    • Sportspellen
  • Media en cultuur
    • Films en series
    • Muziek
    • Boek en cultuur
    • Media
    • Achterklap
    • Koningshuis
    • TV gids
  • Overig
    • Het Woord
    • Kind en Gezin
    • Dieren
    • Eten en drinken
    • Gezondheid
    • NUcheckt
    • Opmerkelijk
    • Wetenschap
    • Over NU.nl
    • Copyright
    • Disclaimer
    • Privacy en cookiebeleid
    • Adverteren
    • Werken bij NU.nl
    • Verzekeringvergelijker
    • Privacy instellingen
  • Over NU.nl
  • Copyright
  • Disclaimer
  • Privacy en cookiebeleid
  • Adverteren
  • Werken bij NU.nl
  • Verzekeringvergelijker
  • Privacy instellingen

Volg ons op:

©2023 DPG Media B.V. – alle rechten voorbehouden