De EOD zag het aantal meldingen over explosieve voorwerpen tijdens de eerste golf al stijgen, zei een woordvoerder destijds. Die trend zette gedurende het jaar door: waar in 2019 in totaal 1.858 keer melding van explosieven werd gemaakt, steeg dat in 2020 naar 2.228 keer.

Vanwege de coronacrisis zochten mensen meer de natuur op en gingen ze ook vaker op pad met metaaldetectoren of magneten. Daardoor steeg het aantal meldingen bij de EOD tijdens de eerste golf tot wel 89 per week, terwijl normaliter in die periode 25 tot 35 meldingen per week binnenkomen.

Ook in de winterperiode zette deze stijging door. In de afgelopen vijf weken ontving de EOD ongeveer 45 meldingen per week: een verdubbeling ten opzichte van het aantal meldingen dat de dienst normaliter ontvangt.

Toegespitst op het soort explosief zag de EOD in 2020 een stijging in het aantal meldingen over geïmproviseerde bommen, ook wel IED's genoemd. In 2019 werd 216 keer melding gemaakt van een IED, in 2020 steeg dit naar 235. Volgens een woordvoerder zijn dit vooral meldingen over geknutselde explosieven, die deels uit vuurwerk bestaan.

Opvallend is dat het aantal meldingen over handgranaten in 2020 met ongeveer 35 procent is gedaald, terwijl de EOD in 2019 juist een toename zag in het aantal gevonden handgranaten. De explosieven bleken de laatste jaren erg populair onder criminelen. Waardoor dit jaar juist minder handgranaten zijn gevonden, kan de EOD niet verklaren.

Of het aantal meldingen over explosieven ook dit jaar zal gaat stijgen, is lastig te voorspellen. Op basis van de cijfers van januari lijkt de trend vooralsnog door te zetten: vorige maand ontving de EOD 298 meldingen, tegenover 204 in januari 2020.

De EOD rukte in 2020 minder vaak uit voor plofkraken waarbij springstof werd gebruikt: 27 keer. Een jaar eerder moest de dienst nog 58 keer uitrukken voor plofkraken op pin- en betaalautomaten. De daling was het grootst in de tweede helft van het jaar, laat een woordvoerder van de EOD weten.

De voornaamste oorzaak van deze afname zijn de preventieve maatregelen die de banken hebben getroffen, waaronder de nachtelijke sluiting van geldautomaten en het verwijderen van automaten op riskante plekken.

Daarnaast speelde ook een nauwere samenwerking tussen het ram- en plofkrakenteam van de politie, het Nederlands Forensisch Instituut en de EOD een rol, zegt de woordvoerder. "Dit heeft geresulteerd in een grotere pakkans en heeft er mede voor gezorgd dat verscheidende plofkrakers zijn opgepakt en veroordeeld."