De vraag waar de rechtbank zich over moet buigen, is niet óf de steekpartijen gepleegd zijn door de 28-jarige man, maar in welke mate zijn daden hem zijn toe te rekenen. Oftewel: is hij deels of volledig ontoerekeningsvatbaar?

Om dit te kunnen beoordelen, is de gehele levensgeschiedenis van de man doorgeplozen. De jeugd van H. verloopt normaal, zo is het eerste beeld dat geschetst wordt in de rechtszaal. Hij zegt zelf dat hij soms wat moeite had met sociale dynamiek, maar jeugdvrienden omschrijven hem als "vriendelijk" en "makkelijk in de omgang".

Vanaf de zomer van 2018 gaat het in rap tempo steeds minder goed met hem. Hij denkt zelf aan een burn-out en begint in toenemende mate drugs te gebruiken en zichzelf te verwaarlozen. Ondanks psychologische hulp zakt de twintiger, die even daarvoor nog een veelbelovende stage liep en een baan aangeboden kreeg, steeds verder weg.

Aan het eind van het jaar escaleert zijn psychische nood en doet hij een zelfmoordpoging. Meerdere malen denkt H. dat hij vermoord of gemarteld gaat worden; hij wil dit "voor zijn".

Ook in de maanden erna ziet de man alleen maar meer bewijs voor "het systeem", zoals hij verwijst naar psychopaten die de wereld regeren. Nu zouden ze niet hém willen doden als hij niet doet wat ze zeggen, maar zijn familie. Dit alles resulteert in de fatale steekpartijen op 4 en 7 mei 2019.

Het onderzoek bij de Scheveningse Bosjes. (Foto: Regio 15)

Het Pieter Baan Centrum (PBC) is ingeschakeld om de geestestoestand van H. te onderzoeken. Hieruit volgt de conclusie "ontoerekeningsvatbaar". De op de zitting ondervraagde experts zeggen dat hij zijn psychotische wanen niet meer kon scheiden van de realiteit en in zijn beleving geen andere keuze had dan zijn "opdracht" volbrengen.

Het Openbaar Ministerie (OM) heeft hier vraagtekens bij gezet. De officieren van justitie vroegen zich hardop af waarom hij die bewuste 4 mei dan wel durfde te "stoppen met de opdracht", als hij voor het leven van zijn familie vreesde. En waarom stopte H. dan niet met het gebruiken van drugs, terwijl dit wel moest van de psychopaten?

Een veelbesproken onderwerp in de zaak zijn ook de zoektermen die op de computer van de man zijn gevonden. Zo heeft hij voor de moorden opgezocht hoe een psychopaat zich gedraagt. Volgens zijn advocaat Serge Weening deed H. onderzoek naar de psychopaten en probeerde hij zich dus niet, zoals het OM denkt, in te dekken met een aangedikt verhaal.

Een advies van het PBC wordt meestal overgenomen door de rechtbank, maar dat hoeft niet. Het is dus de vraag of de rechters meegaan in het verhaal van het OM, dat vorige maand 24 jaar cel en tbs met dwangverpleging eiste.

In zijn laatste woord heeft H. de nabestaanden nogmaals spijt betuigd. Ook vroeg hij om steun van de rechtbank. "Ik ben iemand die zich inzet voor anderen. Maar nu ben ik degene die om hulp vraagt, in de vorm van behandeling. Ik wil nooit meer iemand pijn doen."

Om 13.30 uur begint de uitspraak.