Het aantal online incidenten is overigens niet meegeteld in het overzicht. Het CIDI komt later dit voorjaar met een apart onderzoek naar de toename van discriminatie op sociale media.

Het gaat om scheldpartijen, intimidatie en fysieke pesterijen. De incidenten hebben grote impact op de Joodse gemeenschap in Nederland, beklemtoont het CIDI. "Ze dragen enorm bij aan een groeiend gevoel van onveiligheid", stelt adjunct-directeur Naomi Mestrum van het CIDI.

Het vorige recordaantal dateert van 2014. Toen was er een duidelijke reden aan te wijzen voor de toename: het conflict tussen Israël en Hamas in Gaza laaide dat jaar flink op. In 2019 was er geen verband aan te wijzen, aldus Mestrum.

"Het blijft lastig te duiden of er inderdaad een stijging is of dat er sprake is van meer aandacht voor het onderwerp discriminatie", bevestigt ze. "Maar we hebben het gevoel dat dit het topje van de ijsberg is. Veel Joden doen geen aangifte van incidenten, omdat ze het gevoel hebben dat de politie er toch niets mee doet. Dat gevoel is ook gebaseerd op het onbegrip dat zij vaak op het politiebureau ervaren", licht de adjunct-directeur toe.

"Maar over de hele linie zie je dat de samenleving verhardt. Veel mensen hebben het gevoel dat het niet erg is om woorden als Jood of homo als scheldwoord te gebruiken. In die trend past ook de toename van het racisme in het voetbal of de Aziatische gemeenschap die zich ernstig gestigmatiseerd voelt."

Politie en justitie zouden de aanpak van antisemitisme en racisme hoger op de agenda moeten zetten en serieuzer moeten nemen, bepleit het CIDI. Daarnaast is aandacht voor Joden en het jodendom in het onderwijs heel belangrijk, stelt Mestrum.

"Voor veel Nederlanders zijn de Joden een ongrijpbaar fenomeen; Joden worden vaak genoemd in associatie met de Tweede Wereldoorlog. En je merkt dat die geschiedenis steeds verder bij vooral jongeren af komt te staan. Het is belangrijk om duidelijk te maken dat Joden zoveel méér zijn: een religie, een volk en een cultuur die een belangrijke bijdrage levert aan de moderne Nederlandse samenleving."

De VVD en ChristenUnie pleitten vorig jaar voor een speciale landelijke coördinator antisemitismebestrijding. VVD-Kamerlid Dilan Yeşilgöz stelde maandag op NPO Radio 1 dat voor dit plan inmiddels 3 miljoen euro is vrijgemaakt. Het initiatief zou nog dit jaar uitgewerkt moeten worden, aldus Yeşilgöz.