Zeker vijf van de vijftien grootste gemeenten is het in het afgelopen jaar niet altijd gelukt om een dakloze die om hulp vraagt direct opvang te bieden. In Den Haag wordt al sinds mei 2019 gewerkt met een wachtlijst. Almere schrijft dat de opvang zo goed als altijd vol is, waardoor bij deze gemeente nieuwe mensen die om opvang vragen dus regelmatig niet terechtkunnen. Bijna alle door NU.nl benaderde grote gemeenten schrijven dat in hun stad het aantal daklozen is gegroeid.

Ook volgens het Leger des Heils, dat in meerdere steden daklozen opvangt, zit de opvang vol. "Zowel bij ons als bij andere opvangorganisaties is er nauwelijks plek. Als mensen bij ons aankloppen en er is geen plek, dan verwijzen we altijd door naar anderen, maar die zitten ook vaak vol. Het komt dus voor dat mensen weer op straat slapen, in tentjes in het bos of 's nachts over straat zwerven, omdat er geen plek is in de opvang."

Daklozen die voor het eerst om hulp vragen, hebben recht op eerste opvang in de stad waar ze aankloppen. Na een paar nachten kan soms worden besloten dat een dakloze opvang krijgt in de regio waar hij of zij staat ingeschreven, en niet in de stad waar hij of zij op dat moment verblijft.

Het is duidelijk dat daklozen niet overal direct terecht kunnen. Een eerder onderzoek van het Trimbos Instituut uit 2018 onderschrijft dit. In 43 procent van de gevallen krijgt iemand die hier recht op heeft, niet dezelfde avond een slaapplek volgens dit onderzoek. In veel gevallen bleek er inderdaad niet genoeg plek in de daklozenopvang.

Vijf gemeenten stellen extra plekken voor daklozen beschikbaar, of gaan dat doen. Dit kost uiteraard wel geld. 43 gemeenten, waaronder de 15 grootste steden krijgen van de rijksoverheid budget om de daklozenopvang in de regio te verzorgen.

Dit budget is niet altijd voldoende. Haarlem schrijft bijvoorbeeld aan NU.nl dat de gemeente een extra opvanglocatie voor daklozen overweegt, ook al is al meer geld aan opvang uitgegeven dan dat de gemeente van de rijksoverheid krijgt.

Volgens cijfers van het CBS is het aantal dak- en thuislozen sinds 2009 meer dan verdubbeld. Van ongeveer 18.000 daklozen in 2009 naar 40.000 daklozen in 2019. Volgens het CBS verblijft 37 procent van de daklozen in een van de vier grote steden.

Door het Leger des Heils en verschillende gemeenten wordt het tekort aan goedkope woningen als belangrijke oorzaak van de toename genoemd. "Hierdoor blijven mensen langer dan noodzakelijk in de opvang", aldus het Leger de Heils.

De meeste gemeenten hebben een aparte regeling bij vrieskou. Dan wordt ervoor gezorgd dat iedereen binnen slaapt. In Apeldoorn zijn er tijdens de zogeheten winterkouderegeling bijvoorbeeld slaapmatjes beschikbaar, zodat iedereen binnen kan slapen.