De overheid kan het snel vervangen van deze leidingen stimuleren met de invoering van een subsidieregeling of een meldingsplicht bij de verkoop van een oud huis. Het gaat naar schatting om 100.000 tot 200.000 panden.

Ongeboren kinderen (die het lood via de moeder binnenkrijgen), zuigelingen die flesvoeding krijgen en andere jonge kinderen zijn risicogroepen. Hoge blootstelling aan lood kan bij deze kinderen leiden tot een lager IQ, stelt de Gezondheidsraad.

Risicogroepen die in een oud huis met loden leidingen wonen, krijgen het advies geen kraanwater maar flessenwater te drinken. Dit advies geldt dus ook voor zwangere vrouwen.

Ook in nieuwbouwhuizen kunnen de loodgehaltes in het drinkwater de eerste maanden hoog zijn. De raad raadt bewoners van deze huizen aan de kraan goed door te spoelen voor gebruik.

Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) schat dat tienduizenden kinderen en duizenden zwangere vrouwen het risico lopen te veel lood binnen te krijgen. Over het algemeen is het drinkwater in Nederland van hoge kwaliteit en veilig om te drinken, stelt de Gezondheidsraad met klem.

Huizen die na 1960 gebouwd zijn, hebben in principe geen loden leidingen; in dat jaar werd het gebruik van lood voor waterleidingen namelijk bij wet verboden. Tussen 1945 en 1960 werden leidingen van lood, koper of kunststof aangelegd. Tot 1945 was lood eigenlijk het enige materiaal dat werd gebruikt voor waterleidingen.

Het is met een aantal testjes vrij eenvoudig om te achterhalen of een huis loden leidingen heeft. Het is het gemakkelijkste om bij een watermeter te testen van wat voor materiaal de pijpen zijn gemaakt.

Een loden leiding heeft een grijze kleur; als de leiding geverfd is, is het een idee om met een schuurpapiertje of een schilmesje wat verf ervan af te schrapen. Ook door met een lepel op de leiding te tikken, is te horen of een leiding van lood is. Als dat het geval is, klinkt een opvallend dof geluid.