NFK deed onderzoek onder 316 mensen die kanker hebben (gehad) en na hun diagnose een overlijdensrisicoverzekering (ORV) probeerden af te sluiten. Het aantal respondenten ligt zo laag omdat het een relatief kleine groep mensen is die in deze situatie belandt, laat een woordvoerder weten.

Een overlijdensrisicoverzekering is meestal verplicht bij het afsluiten van een hypotheek. Een polis wordt aan een bank of andere geldverstrekker 'verpand' en een ORV keert bij overlijden een bedrag uit.

Van de groep ex-kankerpatiënten die aan het onderzoek heeft meegedaan, werd bijna twee derde door de verzekeraar geweigerd. De reden die de verzekeraars noemden, was dat een aanvrager in het verleden kanker had gehad.

Een kwart van de groep weigerde de verzekering zelf nadat te kennen was gegeven dat er vanwege hun medische verleden flinke extra kosten bovenop de basispremie kwamen. Het gaat dan om honderden euro's meer per jaar.

De ziekte werd bij de groep patiënten die het betreft gemiddeld tien jaar geleden vastgesteld; de mensen vroegen gemiddeld vijf jaar geleden een ORV aan. Dit betekent dus dat het zelfs na de 'vijfjaarsoverlevingsgrens' niet lukt om een ORV af te sluiten. Vijf jaar na diagnose is in de oncologie een belangrijk moment, omdat de kans op terugkeer van kanker dan klein is.

"Zo worden mensen de rest van hun leven geconfronteerd met het feit dat ze kanker hebben gehad", zegt directeur-bestuurder Arja Broenland van NFK. "Wij vinden dit onacceptabel". Door vroegtijdige ontdekking en betere behandelmogelijkheden zijn de overlevingskansen van mensen met kanker in de afgelopen decennia enorm gestegen. "Dit betekent dat de groep mensen die met of na kanker leeft steeds groter wordt, en dus dat de groep die onverzekerbaar is meegroeit", voegt Broenland toe.

NFK is hier al jaren over in gesprek met het Verbond van Verzekeraars en zijn leden, en eist nu verandering. De organisatie roept de politiek daarom op tot een wetswijziging waarmee ex-kankerpatiënten aanspraak kunnen maken op het "recht om vergeten te worden", zodat ze met een schone lei kunnen beginnen. D66 steunt de oproep van NFK.

Het Verbond van Verzekeraars laat maandag weten het initiatief ook te steunen. "Een verzekeraar moet in het geval van een overlijdensrisicoverzekering een risicoinschatting maken", legt een woordvoerder uit. "Medische problemen of ingrepen uit het verleden kunnen effect hebben op de levensverwachting."

Deze criteria worden opgesteld in samenspraak met artsen en patiëntenverenigingen. Maar tegelijkertijd snapt het Verbond ook dat ex-kankerpatiënten niet tot in lengte van dagen met hun ziekte worden geconfronteerd. "De statistieken bevestigen ook de hogere levensverwachting, zeker als een oud-patiënt inmiddels meerdere jaren 'schoon' is verklaard."

Er moeten echter wel op politiek niveau afspraken daarover worden gemaakt, beklemtoont het Verbond. "Iedere verzekeraar hanteert zijn eigen criteria en tarieven. Maar over tarieven en acceptatiecriteria mogen we binnen de sector geen afspraken maken, dan kom je in het vaarwater van de Autoriteit Consument en Markt."