"Op dit moment is het rustig, maar ik hou mijn hart vast wanneer we weer geconfronteerd worden met onvoorziene uitval", aldus een van de schooldirecteuren die meedeed aan het lerarentekortonderzoek van NU.nl.

Vier op de vijf scholen in het onderzoek is het gelukt om zonder vacatures het jaar te starten. Maar van deze scholen liet drie kwart weten dat het moeilijk wordt om vervanging te vinden als iemand ziek of zwanger wordt.

Verschillende scholen lieten weten dat er simpelweg geen invaldocenten meer voor het basisonderwijs te vinden zijn. Invalpools die vaak door meerdere scholen samen zijn opgezet om bij afwezigheid van een vaste leerkracht toch altijd iemand voor de klas te zetten, hebben een tekort aan mensen.

Natasja van Dijke, directeur van de Stamperiusschool in Wilhelminadorp in Zeeland, vertelt dat als een docent ziek is er eerst naar de regionale invalpool wordt gebeld. "Onze scholenstichting werkt samen met een organisatie die voor bijna alle scholen in Zeeland invallers probeert te regelen."

Marco Schaap, directeur van de Julianaschool in de Overijsselse plaats Rijssen, vertelt dat zijn school ook werkt met een invalpool. "Samen met de andere scholen uit dezelfde stichting hebben we zo'n pool opgezet. In de invalpool zitten een aantal vaste mensen die, wanneer er op één van de scholen een leraar ziek is, kunnen invallen. Alleen hebben we nog steeds vacatures voor deze invalpool die we niet vervuld krijgen."

Dit herkent projectleider Gerard Weitenberg van RTC Groningen, een gezamenlijke invalpool van verschillende scholenbesturen in Groningen. "We merken dat het gewoon moeilijker is om aan mensen te komen. Veel mensen stromen ook weer snel de invalpool uit, doordat ze bijvoorbeeld vast bij een school gaan werken." RTC Gelderland-Utrecht, waarin negentien schoolbesturen samenwerken, bevestigt in gesprek met NU.nl steeds lastiger mensen te kunnen vinden.

Dit ziet ook directeur Schaap: "De meeste mensen vinden een reguliere baan in het onderwijs het mooist. Invallen is altijd moeilijker en zwaarder, omdat je steeds weer voor een nieuwe groep kinderen staat. Nu de arbeidsmarkt zo is dat leraren kunnen kiezen, heeft iedere leraar die dat wil een reguliere baan en zijn er geen invallers meer over."

Van Dijke vertelt dat het de afgelopen twee jaar steeds vaker voorkomt dat er via de invalpool niemand beschikbaar is. "Op dit moment zitten er gewoon heel weinig invallers in de pool."

"Als er niemand beschikbaar is, moeten we het zelf oplossen. We kijken dan eerst of er iemand op school aanwezig is die een dag voor de klas kan staan. Ook ik sta, als directeur, daardoor soms een dag voor de klas. We kijken daarnaast ook of één van onze parttime leraren vrij is en zou kunnen invallen."

"Als dit allemaal niet lukt, proberen we de leerlingen van de klas zonder beschikbare leraar onder te verdelen over andere klassen. Maar omdat we een kleine school zijn, is dit meestal niet te doen. Dan zouden er meer dan dertig kinderen in een lokaal zitten en leerlingen van groep 1 tot en met groep 7 door elkaar zitten. Vorig jaar hebben we uiteindelijk een aantal keer de ouders moeten informeren dat er de volgende dag geen leerkracht zou zijn en hebben we de kinderen dus vrij moeten geven."

De scholen en regionale invalpools die NU.nl sprak, vrezen vooral een griepepidemie. "Ik heb de leraren op school rondlopen die ik wil. We hebben dus geen vacatures, maar als er weer een griepepidemie komt, dan hangen we", aldus Van Dijke.

Een woordvoerder van de PO-Raad bevestigt dit beeld. "Een griepgolf is bijna onze grootste angst. En als de griepgolf van december tot en met maart duurt, dan zal dit zeker consequenties hebben in de klas. Klassen worden samengevoegd, klassen worden regelmatig naar huis gestuurd en ouders zullen minder op hun werk verschijnen. Dat kan echt een heel klein rampje worden."