Officieel gaat het om de Wet gedeeltelijk verbod gezichtsbedekkende kleding. Deze wet geldt vanaf 1 augustus en dat betekent dat je vanaf die dag openbare ruimtes zoals ziekenhuizen, overheidsgebouwen, scholen en het openbaar vervoer niet meer met een boerka, nikab, integraalhelm of bivakmuts mag betreden.

Bij een nikab zijn de ogen van de vrouw die het kledingstuk draagt nog wel zichtbaar. Bij een boerka is dat niet het geval, omdat er dan een gaasje voor de ogen zit.

Als je de wet overtreedt, dan kan de politie een boete van minimaal 150 euro uitdelen. Dat bedrag kan hoger uitvallen als de wet herhaaldelijk wordt overtreden, zegt een woordvoerder van het Openbaar Ministerie (OM). "Maar het boetebedrag kan ook hoger worden als er ook aan lokaalvredebreuk wordt gedaan, bijvoorbeeld als iemand met een boerka een overheidsgebouw niet wil verlaten."

Op straat mag zulke gezichtsbedekkende kleding wel gedragen worden. Ook gelden er uitzonderingen voor evenementen zoals feesten, werkzaamheden waarvoor zulke kleding nodig is en sporten.

Als je op straat gezichtsbedekkende kleding draagt, dan kan de politie wel aan je vragen om je gezicht te laten zien, zodat je je kan identificeren.

Ook het dragen van een integraalhelm valt onder de wet gezichtsbedekkende kleding. (Foto: Getty Images)

Al sinds 2005 wordt in de Tweede Kamer gesproken over een boerkaverbod. PVV-leider Geert Wilders pleit sinds dat jaar voor een verbod op het dragen van een boerka of nikab, dat ook op straat zou gelden.

Zover gaat de wet niet, omdat Nederlanders zich mogen kleden zoals ze willen, "wat anderen daar ook van vinden". Maar omdat mensen elkaar "in bepaalde situaties" moeten kunnen aankijken, is het verbod in afgeslankte vorm ingevoerd.

De Raad van State is kritisch op de wet. De onafhankelijke adviseur van de regering schreef eerder in een advies aan het kabinet dat de wet spreekt van verschillende soorten gezichtsbedekkende kleding, maar dat het verbod een uitvloeisel is van bezwaren die specifiek gericht zijn op "islamitische gezichtsbedekkende kleding".

Ook Amnesty International is geen voorstander van het 'boerkaverbod'. De mensenrechtenorganisatie vindt dat dit verbod in strijd is met het internationale recht. "Eenieder heeft het recht om zijn of haar geloof, persoonlijke overtuiging of identiteit uit te drukken door te kiezen hoe hij of zij zich kleedt."

Bij een nikab zijn de ogen zichtbaar, bij een boerka zit daar een gaasje voor. (Foto: Getty Images)

De vier grote gemeenten (Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Utrecht) zijn daar duidelijk in. Wie vanaf donderdag met gezichtsbedekkende kleding een gebouw met een publieksfunctie betreedt, wordt de toegang geweigerd.

"Als iemand met een boerka of integraalhelm het stadhuis of een stadskantoor binnenkomt, dan zullen medewerkers vragen die af te doen", zegt een woordvoerder van de gemeente Utrecht.

"Als iemand vervolgens weigert, dan zal diegene verzocht worden om te vertrekken. Als iemand dat dan niet doet, dan wordt de politie gebeld."

Bij zo'n melding maakt de politie vervolgens een inschatting van de urgentie. "Het hangt ervan af wat de situatie is of we iets aanmerken als prio 1, 2 of 3", zegt een politiewoordvoerder. "De vraag is dan ook wat het veiligheidsrisico is."

Pedro Peters, voorzitter van branchevereniging Openbaar Vervoer Nederland (OV-NL), zegt dat een melding over iemand die een boerka of nikab draagt doorgaans geen hoge prioriteit heeft bij de politie. "Ze hebben aangegeven dat ze na het krijgen van een melding binnen een half uur ter plaatse zijn. Maar je gaat de bus geen half uur stilzetten en de politie zegt ook dat ze niet achter de bus aan gaan rijden."

Dus zal het er in de praktijk op neerkomen dat in het openbaar vervoer mensen met gezichtsbedekkende kleding gewoon worden toegelaten. "We mógen ook niemand weigeren, omdat we een vervoerplicht hebben", legt Peters uit.

Ook ziekenhuizen en scholen beroepen zich op hun plicht. "Wij zijn erg kritisch op de wet", zegt een woordvoerder van de PO-Raad, de sectororganisatie van het primair onderwijs. "Je kan niet van medewerkers van een school verwachten dat ze ouders wegsturen. Het is ook niet aan een school om te handhaven."

Ook de Nederlandse Federatie van Universitair Medische Centra (NFU) en de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen (NVZ) verwijzen naar de politie als het om handhaving gaat. Een woordvoerder van het Universitair Medisch Centrum Utrecht (UMC Utrecht) voegt eraan toe dat het een "primaire taak" is van een ziekenhuis om zorg te verlenen aan mensen die dat nodig hebben. "Dat zullen we dan ook doen."

Ziekenhuizen en openbaarvervoerbedrijven beroepen zich dus op hun plicht en weigeren vrouwen die een nikab of boerka dragen de toegang te ontzeggen.

Maar geheel volgens de wet is dat niet. Het ministerie van Binnenlandse Zaken laat weten dat aan het ministerie van Volksgezondheid is gevraagd contact op te nemen met ziekenhuizen, zodat "voor een eenduidige aanpak kan worden gezorgd".

"Het uitgangspunt van de wet is het aanspreken van iemand die in overtreding is. De medewerker kan daarbij de specifieke situatie op dat moment mee laten wegen", aldus een woordvoerder.

Volgens de woordvoerder zijn ook met de ov-sector gesprekken gevoerd en wordt geprobeerd te voorkomen dat situaties escaleren en voertuigen lang stilstaan.

Ook de politie wilde in eerste instantie vrouwen met gezichtsbedekkende kleding gewoon aangifte laten doen, maar dan in een aparte spreekruimte waar ze hun boerka of nikab kunnen afdoen.

Maar omdat "de wetgever dat anders zag", kan iedereen die gezichtsbedekkende kleding draagt geen aangifte doen op een politiebureau, behalve als diegene direct zijn of haar gezicht toont.

"We bieden ook aan om telefonisch of via internet aangifte te doen", zegt de politiewoordvoerder. "Dan hoeft iemand de gezichtsbedekkende kleding niet af te doen."

De cijfers over het aantal vrouwen in Nederland die een nikab dragen variëren van 150 tot enkele honderden. (Foto: Getty Images)

Er zijn geen exacte cijfers over het aantal vrouwen dat in Nederland een boerka of nikab draagt. Schattingen variëren van 150 tot enkele honderden. Volgens de PO-Raad zijn er geen gevallen van kinderen bekend die op school een boerka of nikab dragen.

Ook ziekenhuizen zien weinig vrouwen met gezichtsbedekkende kleding. "Het jaarlijkse aantal is ruim op de vingers van één hand te tellen", aldus de woordvoerder van het UMC Utrecht. Volgens de gemeente Utrecht gaat het om "hoogstens twintig vrouwen" in de stad.

En ook in het openbaar vervoer komt het zelden voor dat vrouwen met een boerka of nikab reizen. "We zien het bijna nooit", zegt Peters van OV-NL. "We hebben gevraagd aan onze chauffeurs om te noteren als iemand met gezichtsbedekkende kleding meereist. Op die manier krijgen we een beeld van hoe vaak en waar het voorkomt. Op basis daarvan kan de politie dan in de toekomst gerichte controles uitvoeren."

"We hebben echter nog nooit problemen ervaren met iemand die een boerka draagt", vervolgt Peters. "Wat ons betreft was er dan ook geen behoefte aan die wet."