Het besluit van Natuurmonumenten volgt nadat de vereniging in april voorlopig stopte met het kappen van bomen. Reden daarvoor was de groeiende kritiek op het beleid van de natuurorganisatie.

Samen met het Wereld Natuurfonds (WNF) en zestig andere natuurorganisaties pleitte Natuurmonumenten in april om te stoppen met het kappen van grote stukken bos. Voorheen gebeurde dat onder meer om open landschappen te creëren en zo de biodiversiteit te bevorderen en om biomassacentrales van hout te voorzien.

Maar in deze tijd, waarin de verandering van het klimaat tegengaan steeds meer aandacht krijgt, vond Natuurmonumenten dat het moest stoppen met kaalkap, omdat dit niet zou passen in het beleid van minder CO2 uitstoten. Bomen nemen namelijk CO2 op en slaan het op. Bij verbranding komt die CO2 weer vrij.

Natuurmonumenten stopt niet helemaal met het kappen van bomen. Er worden toch bomen weggehaald wanneer dat bijvoorbeeld noodzakelijk is om open landschappen te herstellen, waardoor bepaalde bedreigde flora en fauna behouden kunnen blijven.

De natuurvereniging zal in zo'n geval wel eerst nagaan of er in de omgeving van het gebied draagvlak voor de bomenkap is.

Om open landschappen te creëren blijft Natuurmonumenten wel bomen kappen.

Natuurmonumenten was van plan om 30 hectare bos op de Sallandse Heuvelrug te kappen, zodat de heide verbonden zou worden met akkers waar veel bloemen staan. De vereniging heeft vooralsnog besloten dat niet te doen.

"In het licht van de discussie over boskap en het tegengaan van klimaatverandering vinden we het belangrijk om opnieuw te bekijken of de doelen ook met minder boskap kunnen worden behaald. We zijn hierover in gesprek met de provincie Overijssel en Staatsbosbeheer", legt Natuurmonumenten-directeur Marc van den Tweel uit.

Ook als voormalige productiebossen worden omgevormd tot meer natuurlijke bossen, zullen minder bomen worden gekapt. "De kaaloppervlakte wordt teruggebracht van 2 hectare naar maximaal een halve hectare", schrijft Natuurmonumenten.

Bomen die van oudsher niet voorkomen in de Europese bossen zullen dan worden omgezaagd, waardoor Europese bomen de kans krijgen te groeien.

Natuurmonumenten stopt ook met het verkopen van haardhout aan particulieren en zoekt naar een "zo hoogwaardig mogelijke toepassing van het hout".

Wel blijft de natuurvereniging hout van gekapte bomen aan biomassacentrales leveren, omdat de verbranding daar "efficiënter en schoner is dan in particuliere open haarden of houtkachels".

De verkoop van hout - volgens Natuurmonumenten "nooit een doel op zich" - levert 0,4 procent van de totale inkomsten van de vereniging op. Dat aandeel zal in de toekomst waarschijnlijk nog verder dalen, voorspelt de vereniging.

Een biomassacentrale in Moerdijk. Natuurmonumenten blijft gekapt hout leveren aan biomassacentrales, maar heeft dat niet als doel op zich. (Foto: ANP)

De natuurvereniging, die in totaal 720.000 leden telt, is tot het besluit gekomen door een enquête te houden onder de leden. 78 procent van de ondervraagden geeft aan bomenkap te accepteren als dat gebeurt om open landschappen te behouden.

Maar omdat een deel van de leden ook kritiek heeft op het beleid van de vereniging heeft Natuurmonumenten besloten het beleid toch aan te passen.

Natuurmonumenten beheert ruim 100.000 hectare natuur in Nederland en iets minder dan een derde daarvan bestaat uit bos. Staatsbosbeheer is een andere grote natuurbeheerder in Nederland. In opdracht van de rijksoverheid beheert die organisatie 260.000 hectare natuur.

De Wageningen University & Research (WUR) berekende dat Nederland sinds 2013 elk jaar 1.350 hectare bos verliest door het kappen van bomen. In totaal 3.036 hectare bos wordt jaarlijks gekapt en slechts iets meer dan de helft daarvan wordt weer aangeplant.

Na jaren van toename van het aantal hectare bos in Nederland (362.046 hectare in 1990 tegenover 375.679 hectare in 2013) nam het aantal hectare bos in de laatste jaren per saldo met 11.000 hectare af.