Ketamine is een narcosemiddel en een pijnstiller. Mensen en dieren die geopereerd worden, krijgen het middel toegediend. De drug wordt ook recreatief gebruikt.

Het algemene gebruik onder volwassenen is beperkt. 1,1 procent heeft de drug ooit gebruikt en 0,5 procent specifiek in 2017. In het uitgaansleven ligt het gebruik een stuk hoger. 17,3 procent van het uitgaanspubliek gebruikte het middel ooit en in 2017 deed 12,3 procent van het uitgaanspubliek dat.

Het gebruik van ketamine geeft een verdovend gevoel. Bij een zeer hoge dosering kan de gebruiker in een zogenoemde 'K-hole' terechtkomen, waarbij verlammingsverschijnselen kunnen optreden. Dit wordt door gebruikers ook weleens vergeleken met een bijna-doodervaring.

Het middel valt niet onder de Opiumwet, maar onder de Geneesmiddelenwet. Voor het produceren, bestellen of verhandelen van ketamine is daarom een vergunning nodig. Maar het gebruik en bezit van gebruikershoeveelheden vallen niet onder de wet.

De afgelopen jaren is er een forse stijging te zien in het aantal door EHBO's geregistreerde drugsincidenten waar ketamine bij betrokken was. In 2009 was dit nog in 2,9 procent van de gevallen, in 2017 8,2 procent. Vaak is er in deze gevallen sprake van een combinatie met andere drugs.

Ook werden er in 2017 meer ketaminemonsters ingeleverd bij het Drugs Informatie en Monitoring Systeem (DIMS), een landelijk netwerk van testlocaties.

Nederland is nog steeds koploper in Europa op het gebied van de hoeveelheid xtc-gebruikers. Wel lijkt de stijgende trend sinds 2009 te zijn gestopt in 2016 en 2017.

Het gebruik van xtc is het hoogst onder hoogopgeleiden en jongvolwassenen tussen de 20 en 24 jaar en in stedelijke gebieden. In het uitgaanscircuit is het nog steeds de meestgebruikte drug. Het gebruik onder scholieren tussen de twaalf en zestien jaar is tussen 2015 en 2017 afgenomen.

De sterkte van xtc blijft toenemen. In 2017 bevatte een pil gemiddeld 167 milligram MDMA, de stimulerende stof in xtc.

Het gebruik van de drug 4-FA (4-fluoramfetamine) daalde in 2017. Mogelijk komt dit doordat de stof in mei 2017 is verboden vanwege ernstige gezondheidsrisico's.

De drug, die lijkt op MDMA, valt onder de nieuwe psychoactieve stoffen (NPS), ook wel bekend als designerdrugs. Doordat er iets kleins aan de chemische structuur van al bestaande drugs wordt veranderd, valt de stof niet meer onder Opiumwet.

Staatssecretaris Blokhuis (Volksgezondheid) maakt zich naar aanleiding van de nieuwe monitor zorgen over het xtc-gebruik. “Ondanks een daling in het gebruik van xtc onder scholieren en een stagnering van het gebruik onder volwassenen, blijft het xtc-gebruik in Nederland relatief hoog. Dat baart mij zorgen, zeker als je daarin meeneemt dat pillen steeds sterker worden."

"Nederland is in Europa koploper qua xtc-gebruik. Mensen vinden het kennelijk normaal om dit soort middelen te gebruiken tijdens het uitgaan, maar zijn daarbij onvoldoende doordrongen van het risico dat ze nemen. Vooral onder hoogopgeleiden tussen de 20 en 25 jaar ligt het gebruik hoog. Die normalisering wil ik tegengaan, met name door in te zetten op voorlichting en preventie”, aldus Blokhuis.