Het aantal mantelzorgers waar ouderen in de toekomst een beroep op kunnen doen, loopt in hoog tempo terug. Vooral op het platteland, waar jongeren wegtrekken, wordt dit een groot probleem. Tegelijkertijd kampt de zorg met grote personeelstekorten.

Dat blijkt uit een nieuw onderzoek van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL).

Het gevolg van deze ontwikkeling is volgens de onderzoekers dat senioren noodgedwongen langer thuis blijven wonen, waar zij meer ongelukken zullen krijgen. Ook zal de eenzaamheid van deze groep toenemen, een probleem dat nu al steeds vaker speelt onder ouderen.

Op dit moment kan een oudere van boven de zeventig nog een beroep doen op gemiddeld vier familieleden of vrienden om klusjes of boodschappen te doen. Over twintig jaar zullen dat er nog maar twee zijn, heeft het PBL berekend.

In provincies loopt aantal mantelzorgers nog verder terug

Dit betekent dat het aantal mantelzorgers sneller terugloopt dan eerder werd gedacht. In een onderzoek van een jaar geleden berekende het PBL dat er in 2040 nog zes potentiële mantelzorgers zouden zijn voor elke 85-plusser.

Het probleem zal extra spelen in gebieden waar veel jongeren wegtrekken, zoals Oost-Groningen, Zuid-Limburg of Zeeuws-Vlaanderen. Hier zullen zeventigplussers gemiddeld nog slechts één persoon hebben op wie zij een beroep kunnen doen.

'Veel mantelzorgers schurken nu al tegen burn-out aan'

De belangrijkste oorzaak van deze ontwikkeling is de vergrijzing van Nederland die de komende decennia zal doorzetten. In 2040 zal Nederland meer dan 2,6 miljoen 75-plussers tellen, tweemaal zo veel als nu het geval is.

MantelzorgNL, de belangenvereniging voor mantelzorgers, bevestigt dat de druk op mantelzorgers nu al toeneemt. Volgens woordvoerder Liesbeth Hoogendijk schurken veel mantelzorgers door de druk van de extra taken nu al tegen een burn-out aan. Zij voelen zich verantwoordelijk voor bijvoorbeeld hun ouders en willen geen nee zeggen als deze om hulp vragen.

PBL: Overheid moet veel meer investeren in de zorg

Het Planbureau voor de Leefomgeving pleit ervoor dat de overheid meer in de zorg investeert om te voorkomen dat dit scenario werkelijkheid wordt. De kans is groot dat de zorg in de toekomst anders meer wordt belast met spoedincidenten of ziekenhuisopnames van ouderen. Dit zal netto meer kosten met zich meebrengen, waarschuwt het PBL.

Binnen twintig jaar zijn er door de vergrijzing in de zorg twee keer zo veel medewerkers en wijkverpleegkundigen nodig als nu het geval is, zo'n 700.000. Dit terwijl de sector nu al kampt met een tekort van 100.000 professionals.

Hoogleraar participatie Tineke Abma van het VU Medisch Centrum noemt dit schrijnend; al in 2012 waarschuwde de Raad voor de Gezondheid en Samenleving voor deze tekorten. Sindsdien heeft Den Haag alleen maar verder bezuinigd op de zorg; hierdoor werden verpleeghuizen gesloten en werd de zorgsector zeer onaantrekkelijk als werkgever. De zorg die nu wordt geleverd in veel verpleeghuizen is al ondermaats, oordeelt Abma.

Wil jij elke ochtend direct weten wat je 's nachts gemist hebt en wat er die dag gaat gebeuren? Abonneer je dan nu op onze Dit wordt het nieuws-nieuwsbrief!