''Defensie is tekortgeschoten. Dat spijt mij. Ik kan dat niet terugdraaien'', zei staatssecretaris Barbara Visser. Defensie neemt alle aanbevelingen over uit het rapport van de commissie die het onderzoek naar het gebruik van de stof heeft begeleid.

Zo komt er een collectieve schaderegeling. Betrokkenen kunnen aanspraak maken op bedragen tussen de 5.000 en 40.000 euro, maakte Visser bekend tijdens een persconferentie over het rapport en de aanbevelingen. Daarbovenop kunnen betrokkenen of hun nabestaanden een uitkering krijgen van 3.850 euro. De inhoud van het rapport lekte vrijdag al uit.

Uit het rapport blijkt dat Defensie al decennia wist van de schadelijke effecten van blootstelling aan chroom-6, maar dat werknemers en bedrijfsartsen dit niet te horen hebben gekregen. Ook voldeden werkplekken niet aan de regels. Volgens de onderzoekers verschilt de blootstelling aan het spul per functie en per persoon.

Het RIVM onderzocht het gebruik van chroom-6 in vijf inmiddels gesloten NAVO-werkplaatsen (POMS-locaties) waar Amerikaans materieel werd onderhouden.

Advocaat Rob Bedaux, die een deel van de oud-werknemers vertegenwoordigt, vindt de schaderegeling van Defensie  te beperkt. "Het grootste deel van de betrokken werknemers - ongeveer 70 procent - zal buiten de boot vallen", stelt de advocaat.

Bovendien zullen volgens de raadsman de maximale schadevergoedingen van 40.000 euro netto voor sommigen veel te laag zijn. Bedaux is wel blij met de volmondige erkenning van Defensie van de fouten die zijn gemaakt. 

Volgens het RIVM was het vooral technisch onderhoudspersoneel dat op een onveilige manier met chroom-6 werkte. Dat personeel hield zich bezig het stralen, slijpen of schuren van voertuigen die met chroomverf zijn behandeld. Deze verf beschermt metaal tegen roest.

Op een onveilige manier werken met chroom-6 kan leiden tot onder meer longkanker, neuskanker, astma, maagkanker en chronische longaandoeningen.

In 2014 besloot de toenmalige minister van Defensie Jeanine Hennis dat er een groot onderzoek naar het gebruik van chroom-6 moest komen. Zo'n 2.500 medewerkers van Defensie hebben met chroomverf gewerkt. Ze hebben tussen 1984 en 2006 materiaal van de NAVO onderhouden.

Van deze groep meldden 782 medewerkers zich aan voor een coulanceregeling van het ministerie. Tot april hadden 359 mensen op basis van deze regeling een vergoeding gekregen. Zij ontvingen maximaal 15.000 euro.

(Oud-)medewerkers kunnen onder bepaalde omstandigheden Defensie aansprakelijk stellen. Het gaat om mensen die met een zekere mate van waarschijnlijkheid ziek zijn geworden door blootstelling aan chroom-6, zei voorzitter Ruud Vreeman van de commissie die het onderzoek begeleidde.

''De excuses zijn essentieel voor de mensen die ziek zijn geworden", aldus Jean Debie van vakbond VBM. De schaderegeling is opgesteld in overleg met de vakbonden. Volgens Vreeman is ''de erkenning voor de mensen heel belangrijk".

Chroom-6 lost goed op in water en vormt dan een sterk zuur. De stof is vooral gevaarlijk voor mensen die in de staal- en textielindustrie werken, omdat losse deeltjes ingeademd kunnen worden. Dat kan gebeuren als verf met chroom-6 verwijderd wordt. Voor consumenten is verf met chroom-6 niet te koop.

Het onderzoek naar het gebruik van chroom-6 bij Defensie duurde drie jaar. Dat had te maken met de zorgvuldigheid en onderzoeksmethoden die volgens Vreeman nodig waren om alle feiten boven tafel te krijgen en zo weg te blijven van elke schijn van partijdigheid.

Het RIVM is ook nog bezig met een onderzoek naar het gebruik van camouflageverf CARC en het gebruik van chroomverf op andere locaties van Defensie.

Niet alle chroom is overigens schadelijk voor de gezondheid. Er zit een zeer lage concentratie chroom in ons drinkwater en chroom-3 is zelfs een onmisbare voedingsstof. Het komt voor in veel soorten voedsel, zoals groente, fruit en granen. Een tekort aan chroom kan diabetes veroorzaken.

Wil jij elke ochtend direct weten wat je 's nachts gemist hebt en wat er die dag gaat gebeuren? Abonneer je dan nu op onze Dit wordt het nieuws-nieuwsbrief!