Deskundigen: Henriquez kwam niet om door verwurging maar acute stress

Tijdens de tweede dag van de zitting in de zaak-Henriquez, staat vooral de vraag centraal of Henriquez in 2015 is overleden als het gevolg van de hardhandige arrestatie. De man raakte bewusteloos en er werd na aankomst op het bureau geconstateerd dat hij een hartstilstand had. Hij werd gereanimeerd en overleed een dag later in het ziekenhuis.

De forensisch arts Botter sluit zich aan bij een eerder rapport van forensisch arts Kees Das van de GGD. Das concludeerde al dat het zeer onwaarschijnlijk was dat Henriquez als gevolg van verwurging na een nekklem is overleden. Hij noemde hartfalen als meest waarschijnlijke doodsoorzaak. Dat is het gevolg van de acute stress.

Een derde deskundige, ingeschakeld door advocaten van de agenten zonder medeweten van de rechtbank, concludeert ook dat Henriquez is overleden door een acuut stress syndroom. 

De deskundige van het NFI noemt het overlijden door het syndroom juist zeer onwaarschijnlijk.

Beelden

Dinsdag werden ook de beelden getoond die maandag werden aangeleverd door de advocaat van de nabestaanden, Richard Korver. Volgens de rechter ging het niet om nieuwe beelden, maar fragmenten van betere kwaliteit. Botter komt na het zien van deze beelden niet tot een nieuwe conclusie.

"Ik heb gezien dat de heer Henriquez verzet toont en daarvoor is spierinspanning nodig", legt Botter uit. Voor die inspanning is doorbloeding van de hersenen nodig en daar kan geen sprake van zijn bij verstikking."

Zorgen

Onduidelijkheid over de precieze doodsoorzaak van Henriquez was eerder dit jaar de reden om de inhoudelijke behandeling van de rechtszaak uit te stellen. Uit het rapport van het Nederlands Forensisch Instituut (NFI) bleek dat de man om het leven was gekomen door verstikking. Waarschijnlijk was het zuurstofgebrek een gevolg van een nekklem toegepast door een van de agenten. 

De deskundige van het NFI zegt dinsdag dat uit aanvullend onderzoek is gebleken dat Henriquez is overleden door zuurstofgebrek en dat dit door meerdere redenen kan zijn ontstaan. Dat kan zijn door geweld op de hals, op de borst en de opwindingstoestand waar de andere forensische artsen over spreken.

"Je kan niet meten wat de hoofdoorzaak is van het overlijden van Henriquez, maar ik maak ik me zorgen waar het accent nu wordt gelegd", aldus Vidija Soerdjbalie van het NFI. "Ik blijf vasthouden aan een doodsoorzaak als gevolg van samendrukkend geweld op de hals. Overlijden door acuut stress syndroom lijkt mij zeer onwaarschijnlijk."

Ook in haar geval leidt het zien van de beelden van betere kwaliteit niet tot andere conclusies.

30

Bekijk de beelden van de arrestatie van Henriquez

Gewelddadig gedrag

Henriquez werd in juni 2015 aangehouden op een festival in Den Haag nadat hij meerdere malen liet weten dat hij een wapen op zak had. Hij werd daarop aangehouden en verzette zich tegen de arrestatie. Hij werd geslagen met een wapenstok en kreeg stompen in zijn zij en gezicht. 

In het rapport van Botter wordt duidelijk dat mensen met een acuut stress syndroom gewelddadig gedrag kunnen vertonen en geen instructies van de politie opvolgen. De personen zijn ook vaak krachtig en ongevoelig voor pijn. Het stress syndroom kan leiden tot een hartfalen.  

Botter onderzocht ook het letsel dat Henriquez opliep door de aanhouding. Zo liep de Arubaan breuken op in zijn strottenhoofd. De forensisch arts zegt dat de kans klein is dat dit heeft geleid tot de dood van de man.

Alle deskundigen zijn het wel eens dat de schade die Henriquez aan zijn nek heeft opgelopen het gevolg is van een nekklem. Dat staat haaks op de verklaring van de agent DH01. Hij zegt na het zien van de beelden ook te hebben waargenomen dat hij een nekklem toepast.

Gevolgen

Wat de gevolgen van de conclusies van de deskundigen zijn voor de verdachte agenten is niet direct duidelijk. Volgens de advocaat van de nabestaanden, Richard Korver, lijkt hiermee uitgesloten dat ze worden vervolgd voor doodslag. "Maar mishandeling met de dood tot gevolg", is nog steeds mogelijk.

Zeker is dat het moeilijk wordt om aan te tonen door welke handeling van een van de agenten het acute stress syndroom is ontstaan.

Belang

Het Openbaar Ministerie (OM) zegt in een reactie dat de conclusies "duidelijk van belang zijn", aldus een woordvoerder. Het OM concludeerde op basis van het NFI-rapport dat Henriquez overleed door verstikking.

"De focus lag in eerste instantie inderdaad op de nekklem. Het heeft echter geen gevolgen voor de tenlastelegging want die was al vrij breed. Het kan wel gevolgen hebben voor het oordeel van de rechter. Verder wachten we de nadere toelichting van de deskundigen af."

Zie ook: Achtergrond: Hoe zaak-Henriquez toekomst politiewerk kan beïnvloeden