Dat heeft hij donderdag gemeld. Bouman lag al enige tijd onder vuur.

''Voor het korps en voor mijzelf is het goed dat ik tot dit besluit ben gekomen. Ook al verschaft het mij op dit moment geen opluchting of voldoening'', schrijft Bouman,.

Minister Ard van der Steur (Veiligheid en Justitie) noemt het opstappen een "moedig en wijs" besluit. Bouman zal per 1 februari 2016 opstappen om plaats te maken voor een nieuwe korpschef die de reorganisatie van de Nationale Politie in goede banen moet leiden.

Volgens de minister vertrekt Bouman omdat hij wist dat hij de voltooiing van de reorganisatie van de politie niet meer kon afronden vanwege zijn pensionering. Volgens RTL Nieuws wordt dat tegengesproken door Bouman.

Van der Steur benadrukt dat er geen druk is uitgeoefend op de korpschef om af te treden. Het pensioen van Bouman is volgens de minister geen excuus voor het feit dat de korpschef de problemen bij de politie (slepend loonconflict, onvrede over de reorganisatie) het hoofd heeft kunnen bieden. “Het is een besluit dat de korpschef zelfstandig heeft genomen”, zei de minister.

Video: Van der Steur noemt opstappen korpschef 'moedig'

Eerder dit jaar werd duidelijk dat de problemen rond de reorganisatie en de financiële situatie bij de Nationale Politie veel groter zijn dan gedacht. Ook luidde het politiepersoneel noodklok: de reorganisatie zou ten koste gaan van de veiligheid. 

Eind augustus maakte Van der Steur bekend dat de reorganisatie twee keer zo lang en twee keer zo duur zal uitvallen: van 230 miljoen naar 460 miljoen euro. De efficiëntiewinst die geboekt zou moeten worden zou nu pas worden bereikt in 2018, zo bleek uit een herziening van de planning.

Bouman kondigde maatregelen aan die hij nam vanwege de problemen bij de lopende reorganisatie van de politie. Daar kwam veel kritiek op. Van der Steur van Veiligheid en Justitie zei een maand geleden dat Bouman gewoon kon aanblijven.

''Bouman heeft de reorganisatie zeer gemotiveerd begeleid de afgelopen jaren en is van plan dat te blijven doen'', sprak de minister toen. 

Het vertrek van korpschef Gerard Bouman verandert de moeilijke situatie bij de Nationale Politie niet. Dat zegt Gerrit van de Kamp, voorzitter van politiebond ACP. "Onze kritiek naar de korpsleiding is nu niet weggenomen. Die is er nog steeds, want de huidige situatie is niet alleen verbonden aan de korpschef die vertrekt."

Van de Kamp heeft "respect" dat Bouman zijn keuze nu heeft gemaakt. Ook zegt de ACP-voorman dat hij het "heel gedurfd" van Bouman vindt dat hij de reorganisatie van een regionaal georganiseerde politie naar een nationale politie op zich heeft genomen.

Want die slag was noodzakelijk voor een betere en efficiëntere politie, benadrukt Van de Kamp. Zijn kritiek is gericht op de manier waarop de reorganisatie wordt uitgevoerd.

De ondernemingsraad van de politie reageert ,,teleurgesteld'' op het vertrek. "Zijn vertrek op dit moment komt erg ongelegen, wij raken hierdoor een goede gesprekspartner kwijt.''

Bouman wist als korpschef ook geen grip te krijgen op het slepende loonconflict tussen de politie en minister Van der Steur.

Agenten voeren al maanden actie voor een betere cao. Politiemensen hadden kritiek op Bouman omdat die partij zou kiezen voor de politiek en niet voor de eigen mensen. In berichten op het interne computernetwerk van de politie klaagden ze over de afstand tussen de werkvloer en de korpsleiding. Die zou te groot zijn geworden.

Bouman vond het een pittige periode, zo schrijft hij donderdag in zijn persverklaring. ''Het zijn de zwaarste vijf jaar uit mijn hele loopbaan. Het is werk, werk, werk en echt elke vakantie moest ik vroegtijdig afbreken'', zegt hij.

''Ik moest een nieuwe politie ontwerpen, de hele bedrijfsvoering bundelen en 230 miljoen euro besparen. Dat vond ik tamelijk curieus: weten wat het kost als je nog niet weet wat je gaat maken. In die dagen startte de achtbaan die sindsdien niet meer stil heeft gestaan. Ik dacht te weten wat mij ongeveer te wachten stond vanwege mijn ervaring als korpschef Haaglanden. Het bleken twee totaal andere werelden te zijn.''

Bouman heeft de functie dan drie jaar lang uitgeoefend. Daarvoor werkte hij bijna twee jaar als kwartiermaker bij de opbouw van de Nationale Politie. Eerder was hij onder meer hoofd van de AIVD.

''Ik concludeer dat de tijd is aangebroken om het stokje over te dragen. In tijden van veeleisende veranderingen ben ik op mijn sterkst. Zo zit ik in elkaar'', zo legt Bouman uit.

''Ik bouw graag huizen, maar heb een hekel aan het aflakken van het kozijn en de plinten. Wij naderen de fase waarin wij stap voor stap zaken verder moeten afronden en in balans brengen. Daar leent mijn karakter zich nu eenmaal minder voor.''

Video: Reactie Bouman