Het kan ernstige lichamelijke en vooral geestelijke gezondheidsklachten opleveren, melden Amnesty International, Dokters van de Wereld en de Stichting LOS. Isoleren is schadelijk en onnodig, concluderen de organisaties in een rapport dat dinsdag verschijnt.

Stichting LOS richt zich op instellingen en particulieren die hulp bieden aan migranten zonder verblijfsvergunning. Elk jaar worden er duizenden opgesloten omdat ze Nederland uit moeten of juist niet in mogen.

Sommigen belanden in een isoleercel en de organisaties vinden dat "problematisch, zowel vanuit het perspectief van mensenrechten als vanuit medisch oogpunt". Het mag alleen bij hoge uitzondering, als het absoluut noodzakelijk is, proportioneel en niet-discriminerend.

In de eerste tien maanden van 2014 zaten 379 vreemdelingen in een isolatiecel. Elke dag zit daar 1,2 of 1,3 procent van de gedetineerde vreemdelingen. Het percentage, dat al jarenlang hetzelfde is, lijkt verwaarloosbaar klein. Maar volgens de drie organisaties zitten jaarlijks dus honderden vreemdelingen in een isoleercel, met mogelijk schadelijke gevolgen voor hun gezondheid.

"Vaak gaat het al om mensen met grote psychische problemen", zegt Annemarie Busser van Amnesty. "Ze horen in een psychiatrische kliniek met deskundige behandeling, niet in een detentiecentrum." 

Volgens de opstellers van het rapport moet een voorbeeld worden genomen aan het gezondheidszorgbeleid in het algemeen en in de forensische psychiatrie in het bijzonder. De bevoegdheid om isolatie als disciplinaire straf in detentiecentra op te leggen, zou uit de wet moeten worden gehaald.

Het kabinet bespreekt later dit jaar een wetsvoorstel om een aantal zaken rond vreemdelingendetentie te veranderen.