De politie is na het schietdrama in winkelcentrum de Ridderhof in Alphen aan den Rijn doorgeslagen in haar activiteiten het risico op schietincidenten met legale vuurwapens te verminderen. 

Dat stelt Sander Duisterhof, directeur van de Koninklijke Nederlandse Schietsport Associatie, in een interview met NU.nl.

In de nasleep van de schietpartij in Alphen aan den Rijn op 9 april, komende week drie jaar geleden, werd er een richtlijn verstrekt aan de korpsen hoe te handelen bij vermeende psychische problematiek bij wapenverlofhouders.

Een betere controle van de informatie in politiesystemen en een intensivering van thuiscontroles bij wapenvergunninghouders op basis van risicoanalyses moeten het risico op een herhaling van 'Alphen' verkleinen.

Vergunninghouder Tristan van der Vlis schoot in 2011 zes mensen en zichzelf dood in winkelcentrum de Ridderhof. Daarnaast verwondde hij nog eens zeventien personen.

Paniekreactie

De intensivering van de thuiscontroles noemt Duisterhof "op zichzelf geen bezwaar", maar volgens de directeur zijn "politiemensen in een soort paniekreactie gekomen".

"Dat begrijp ik ook wel. Als je teruggaat naar het drama in Alphen, wat afschuwelijk is geweest, dan is inmiddels wel duidelijk dat daarin de politie de grootste fouten heeft gemaakt. Door die jongen een wapenvergunning te verstrekken", meent Duisterhof.

Van der V. kwam in 2008 zonder problemen aan een wapenvergunning, terwijl hij schizofreen en suïcidaal was.

Bekijk een deel van het interview:

Levenssfeer

Vooral wapenvergunninghouders zouden volgens Duisterhof hinder ondervinden aan de "overdreven handhaving" van de politie.

"De politie lijkt soms wat panisch als het gaat om leden die over een vuurwapen beschikken", zegt Duisterhof. "Mensen die thuis gecontroleerd worden en er niet zijn, dan wordt er hard op de ramen gebonsd. Er wordt bij de buren gevraagd waar de betreffende persoon is. Waarmee de persoonlijke levenssfeer van iemand wordt aangetast."

"Motoragenten die met zwaailichten hun motor op straat neerzetten als ze een thuiscontrole doen. Voorbeelden waarvan ik denk, dan sla je door. Het heeft ook niets te maken met het voorkomen van een drama zoals in Alphen."

Risicoanalyses

Op basis van risicoanalyses bepaalt de politie sinds 2013 welke personen aan een intensiever toezicht worden onderworpen.

Zo kunnen wapenvergunninghouders onder de 25 jaar vaker de politie op de stoep verwachten. Een maatregel die Duisterhof "niet kan staven aan de hand van de incidenten die er zijn geweest".

"Het is niet zo dat uit de incidenten in Nederland met legale vuurwapens is gebleken dat jonge mensen een groter risico vormen", vindt de KNSA-directeur.

Gedwongen opname

Wat de politie en het ministerie wel kunnen doen om het risico op onverantwoord legaal wapenbezit te verkleinen? Volgens Duisterhof moet "de politie beter voor ogen houden waar het omgaat bij het verminderen van dat risico".

"Ik pleit ervoor dat bij de Verklaring Omtrent het Gedrag, die je moet overleggen als je lid wilt worden van een schietvereniging, niet alleen strafbare antecedenten worden betrokken, maar ook de gedwongen opnames in een psychiatrische instelling", aldus Duisterhof.

Minister Ivo Opstelten van Veiligheid en Justitie heeft dat volgens Duisterhof in feite ook toegezegd in een schrijven aan de Tweede Kamer.

Van der Vlis werd in 2006 gedwongen opgenomen in een psychiatrische instelling.

Verantwoordelijkheid

Zelf heeft de KNSA maatregelen getroffen zoals het inrichten van een meldpunt voor twijfels over de toerekeningsvatbaarheid van een lid van een schietvereniging. "Het resultaat van het meldpunt is dat van twintig personen na 'Alphen' het lidmaatschap is ontzegd", zegt Duisterhof. 

Duisterhof beseft dat er voor sportschutters en jagers een uitzondering is gemaakt op het gebied van wapenbezit. "Vanwege die uitzondering vind ik dat we een verantwoordelijkheid hebben om een bijdrage te leveren aan een veilige sport en een veilig gebruik van vuurwapens in Nederland."

Maar voor een schietpartij met gebruik van legale wapens, zoals in Alphen, voelt de directeur zich niet verantwoordelijk. "Het drama in Alphen heeft ook aangetoond dat wij daar niet voor verantwoordelijk waren. We zijn wel bereid om de samenwerking met de overheid aan te gaan om de risico's nog verder terug te dringen."

Volgens Duisterhof is er ook geen verband te leggen tussen de schietsport en een schietpartij zoals in Deurne, waarbij de juweliersvrouw mogelijk uit noodweer handelde met een illegaal vuurwapen. "Het gaat wederom om een incident met illegale wapens. Daar hebben wij niets mee te maken."

Veiliger

Duisterhof vindt niet dat je kan zeggen dat Nederland veiliger is geworden sinds het drama in Alphen drie jaar geleden.

"Het aantal schietincidenten met legale wapens in Nederland is drie procent. Dat betekent dat 97 procent van de vuurwapenincidenten met illegale vuurwapens worden gepleegd", zegt hij. "Drie procent is altijd nog drie procent, maar het is heel weinig. Het is zelfs zo weinig, zo marginaal, dat je na drie jaar nog niet eens kunt zeggen of de maatregelen geholpen hebben in Nederland."

Alles over Van der Vlis en de schietpartij in Alphen aan den Rijn