"Dat is verontrustend, omdat het over een relatief nieuw middel gaat dat zoveel onrust veroorzaakt", aldus Gerrit-Jan Zwenne, hoogleraar Recht in de Informatiemaatschappij aan de Universiteit Leiden en advocaat bij Bird & Bird LLP in Den Haag.

Uit gegevens die NU.nl uit de Staatscourant verzamelde, blijkt dat drones sinds 2009 op 546 dagen zijn ingezet tijdens oefeningen en surveillance.

Hierbij is over de woningen van 3,2 miljoen Nederlanders gevlogen, bijna 20 procent van de bevolking. Uit eerder onderzoek blijkt dat surveillances nauwelijks tot aanhoudingen leiden.

Beweeg de cursor over het diagram om de percentages te zien. De gegevens zijn afkomstig uit de Staatscourant. Bekijk hier een grote versie. - (c)NU.nl/Jerry Vermanen

"Dit creëert een sfeer van wantrouwen en onrust", denkt Zwenne. "Omdat Defensie er nu voor kiest om dit achteraf bekend te maken, leidt dat tot zorgen die wellicht niet eens terecht zijn."

"Het gaat om een instrument dat inbreuk maakt op de privacy. Daar moet controle op mogelijk zijn", vindt de hoogleraar.

Het ministerie van Defensie benadrukt dat in een aantal gevallen surveillances worden uitgevoerd onder gezag van het ministerie van Veiligheid en Justitie. "In het belang van het onderzoek wordt dan achteraf gepubliceerd in de Staatscourant", aldus een woordvoerder.

De geheimzinnigheid van Defensie kan volgens Zwenne leiden tot een andere opsporingscultuur. "Instanties die dit inzetten en niet gecontroleerd worden, gaan de grenzen opzoeken. Ze gaan telkens een stapje verder en zetten het vervolgens in, terwijl er betere alternatieven voorhanden zijn."

Dat kan volgens de hoogleraar ook doordruppelen naar de bevolking. "Als je zelf geen normbesef hebt, kun je niet van burgers vragen of ze dat wel willen doen. Iemand die bijvoorbeeld met een drone een buurman of -vrouw zonder toestemming filmt."

Eerder pleitte ook Rob van Nieuwland, voorzitten van drone-branchevereniging DARPAS, al voor meer transparantie vanuit de overheid.

"Zodra je dat doet, haal je gelijk de angel uit de privacydiscussie. Veel mensen vragen zich nu af waarom die onbemande vliegtuigjes boven onze hoofden rondzoemen", zegt Van Nieuwland.

Bekijk hier de gegevens