De Commissie Dessens die adviseerde om de rechten van inlichtingendiensten op te rekken, is niet duidelijk over of er alleen gericht gezocht mag worden naar dreigingen of dat juist ongericht alles aftappen aangeraden wordt. 

Dat zegt Jacob Kohnstamm, voorzitter van het College Bescherming Persoonsgegevens (CBP) tegen NU.nl. Volgens hem is er ook niets gebeurd met een oplossing om tunnelvisie tegen te gaan.

Kohnstamm reageert daarmee op het rapport van de Commissie Dessens die adviseerde de bevoegdheden van inlichtingendiensten uit te breiden.

Volgens Kohnstamm wekt de commissie de indruk dat er ook een mogelijkheid zou moeten komen om telefoongesprekken en dataverkeer ongericht af te tappen.

Nut en noodzaak

Een van de dingen die volgens het CBP goed aan het rapport is, is dat 'nut en noodzaak' moet worden beargumenteerd.

"Dat is relatief geruststellend. In ieder geval is dat veel beter dan wat de Amerikanen doen", zegt Kohnstamm. "Maar tegelijkertijd staat in datzelfde rapport dat ongerichte interceptie mogelijk is. Die twee dingen botsen."

"Mijn grote kritiek op het rapport is nu: gaat het om ongerichte kabelgebonden interceptie of gaat het om met zoektermen persoonlijke gegevens onderscheppen? Daar word ik niet wijzer van uit het rapport."

Bekijk een deel van het interview:

Toezicht

De commissie Dessens heeft Kohnstamm gehoord. Kohnstamm wees destijd op het probleem van nut en noodzaak. Wat hem betreft is dat onvoldoende teruggekomen in het rapport.

Dit is een probleem omdat de Commissie van Toezicht betreffende Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten (CTIVD) volgens Kohnstamm erg dicht op de inlichtingendiensten zit waarop toezicht moet worden gehouden.

"In het rapport wordt gesproken over het risico om mee te gaan in de redenering op wie je toezicht houdt", aldus Kohnstamm. Hij onderschrijft die waarschuwing. "Je moet een grote afstand houden tot degene op wie je toezicht houdt. In het rapport lijkt dit teveel bijeen te komen."

Juist om dit te voorkomen heeft het CBP aangeboden om een collegelid van het CBP aan de CTIVD toe te voegen. Daarmee is er bij het controleren van inlichtingendiensten meteen iemand die vanuit het belang van privacy kijkt naar nut en noodzaak.

Met die suggestie heeft de Commissie Dessens volgens Kohnstamm in het rapport echter niets gedaan.

Minister

Kohnstamm is positief over het feit dat de minister toestemming moet geven en daardoor ook verantwoordelijk is. "Ik vind de politieke lading van dit soort besluiten zodanig dat je een minister moet kunnen afzetten als hij dingen doet die niet kunnen. Bij een rechter kan dat niet", stelt hij. "Ik zou dit soort vragen toch liever bij de minister laten."

Wel is het dan noodzakelijk dat de CTIVD meteen na toestemming gaat controleren of de dit terecht is.

Volgens Kohnstamm is het logisch dat de CTIVD in mankracht wordt uitgebreid en sterkere bevoegdheden krijgt.