
OM eist zes jaar tegen ex-neuroloog Jansen Steur
De verslaafde arts zou met zijn handelen opzettelijk zwaar lichamelijk en psychisch letsel hebben toegebracht. Het OM wil de 68-jarige Jansen bovendien direct laten vastzetten, omdat justitie bang is dat de in Duitsland wonende Jansen de benen neemt.
Vanwege de ernst van de feiten is er volgens haar geen ruimte voor een deels voorwaardelijke straf. De eis tot een beroepsverbod wordt niet gedaan, omdat hij in Nederland niet meer aan de slag zou gaan.
Voor de feiten waar Jansen van verdacht wordt, kon het OM maximaal twaalf jaar eisen. Op 17 december kunnen de officier van justitie en de verdediging op elkaars verhaal reageren.
Verkeerde diagnoses
De voormalige neuroloog wordt onder meer verdacht van het opzettelijk stellen van verkeerde diagnoses, met verregaande gevolgen voor zijn patiënten.
Volgens de officier disfunctioneerde Jansen op grote schaal, en dat niet alleen bij de patiënten voor wier gevallen de neuroloog nu wordt vervolgd. Voor de zaak maakte het OM een selectie van de zaken van negen van de ongeveer veertig patiënten of nabestaanden die zich met hun verhaal bij justitie meldden.
Bij het type alzheimer dat Jansen constateerde past een relatief korte levensverwachting. "De aangevers die vandaag in de zaal aanwezig zijn hadden er volgens de verdachte niet meer mogen zijn", zei de officier van justitie.
Blijvende schade
Hun eigenlijke kwalen - zoals epilepsie, burn-out of een hernia - bleven jarenlang onbehandeld, wat bij een aantal tot blijvende schade heeft geleid.
De officier van justitie stelde tijdens de strafzaak tegen dat Jansen met zijn verkeerde diagnoses het vertrouwen van de samenleving in de zorg en zorgverlening heeft geschaad.
''Hij heeft patiënten als proefkonijn gebruikt en onnoemelijk veel leed veroorzaakt'', zo stelt de aanklager.
Het OM hekelt de manier waarop Jansen zich als arts gedroeg. "Hij heeft tegen patiënten geschreeuwd, om cadeautjes gevraagd en ze medicijnen gegeven die op naam van iemand anders stonden."
Jansen staat overigens niet alleen terecht voor de misbehandeling van zijn patiënten. Ook moet hij zich verantwoorden voor de diefstal van blokken met receptpapier, valsheid in geschrifte en de verduistering van bijna negentigduizend euro onderzoeksgeld.
Medicijnverslaving
Eerder bleek uit een psychologisch onderzoek naar het gedrag van de arts, dat hij door zijn medicijnenverslaving bij meerdere patiënten verkeerde diagnoses gesteld.
"Als ik bij zinnen was geweest, was ik niet tot deze foute diagnoses gekomen'', zo liet de voormalig neuroloog dinsdag weten tijdens de rechtszaak in Almelo.
De arts vertelde meerdere patiënten dat ze alzheimer hadden en liet ze het zware medicijn Exelon slikken. Achteraf bleken deze mensen helemaal geen alzheimer te hebben.
Beginnende dementie
Uit het psychologisch en neurologisch onderzoek naar Jansen Steur blijkt dat hij mogelijk zelf last heeft van een beginnende vorm van dementie. "U was een moeilijk te onderzoeken man'', vertelde de rechter aan Jansen, die daar instemmend op knikte.
"Elke dag besloot hij opnieuw dat hij in staat was patiënten te behandelen", betoogde de officier van justitie, ook al wist Jansen als arts welke gevolgen het gebruik van de slaapmiddelen kon hebben.
De ex-neuroloog was volgens de psycholoog "narcistisch, snobistisch en hij voelde zich ver verheven boven anderen''. Hij lijkt verder autistisch te zijn en iemand die liever het conflict opzoekt dan het uit de weg te gaan.
Verslaafd
Tussen 1999 en 2000 raakte Jansen verslaafd. Op het hoogtepunt van zijn verslaving nam hij gemiddeld acht slaaptabletten per dag.
Hij kickte toen zelf ineens 'cold turkey' af, maar raakte daardoor in een psychose. Zijn zoon trof hem op Tweede Kerstdag aan, toen zijn vader helemaal de weg kwijt was, zo verklaarde zijn zoon. Een jaar later ging Jansen Steur naar een kliniek in Schotland, sindsdien heeft hij nooit meer gebruikt.
Volgens een psychiater en een psycholoog die Jansen onderzochten moet hij als verminderd toerekeningsvatbaar worden beschouwd. Het OM nam dit oordeel over.
Veranderd
In 1990 raakte Jansen betrokken bij een ernstig verkeersongeval in Heidelberg. Hij was circa drie uur buiten westen. Nadien toonde hij veranderd gedrag, verklaarde zijn zoon.
"Hij werd na het ongeval ineens tien jaar ouder. Hij werd autonomer en monomaner en was dwangmatig bezig met zijn werk.'' Een hersenbeschadiging werd in onderzoeken na het ongeval niet aangetroffen.
Ongeleid projectiel
Diverse collega's zeiden dat ze geen gedragsverschillen merkten. "Hij was zowel voor als na het ongeluk een ongeleid projectiel", stelde een collega.
Jansen zelf hoort het door de rechter voorgelezen psychisch verslag geïnteresseerd aan. Hij knikt af en toe nadrukkelijk en vult de rechter uitgebreid aan. De zaak tegen de 68-jarige Jansen wordt de grootste medische strafzaak in de Nederlandse geschiedenis genoemd.
De rechtbank heeft flink de tijd genomen voor deze grote zaak, maar liefst zestien zittingsdagen inclusief twaalf uitloopdagen. Jansen zelf was iedere dag aanwezig en nam meerdere keren uitgebreid het woord. Tot een schuldbekentenis kwam het in eerdere zittingen echter niet.
Verschrikkelijk
Omzichtig gaf Jansen Steur toe dat "met de kennis van nu" de diagnoses "wellicht anders gesteld" zouden worden. Ja, hij vindt het verschrikkelijk wat zijn patiënten is overkomen, maar hij vindt ook dat het hem niet aan te rekenen valt.
De vraag blijft in hoeverre een arts of andere hulpverlener strafbaar is en mogelijk de gevangenis in moet als hij verkeerde diagnoses stelt. Normaal oordeelt het Medisch Tuchtcollege over mogelijke fouten van artsen.
Tegen Jansen loopt overigens gelijktijdig met deze zaak ook een tuchtzaak, op 20 december volgt daar uitspraak. Februari volgend jaar is de uitspraak in de strafzaak.
'Te zwaar'
Jansen Steur voelt zich totaal verslagen door de eis van zes jaar onvoorwaardelijke gevangenisstraf. Dat heeft zijn advocaat, Frank van Gaal, dinsdag laten weten.
Hij noemt die eis veel te zwaar en ''helemaal doorgeslagen''. Dat het Openbaar Ministerie Jansen vluchtgevaarlijk noemt, vindt Van Gaal heel apart. ''Waar dat ineens vandaan komt, is mij onduidelijk.''
Lees ook: Chronologie van de zaak-Jansen Steur