AMSTERDAM - De bultrug die woensdag strandde op een zandplaat in de Waddenzee is dood, zo meldt gemeente Texel.

Naturalis overlegt maandag met Rijkswaterstaat op welke manier de dode bultrug van de zandplaat wordt weggehaald.

Dat zei René Dekker, directeur Collecties van het natuurmuseum in Leiden, zondag. Hij denkt dat het beest aan de staart bij hoog water kan worden weggesleept en afgevoerd. ''Maar hoe het precies gaat, weet ik maandag.''

Het 'walvisteam' van Naturalis gaat het kadaver ontleden. Dat gaat ook gebeuren met de dode potvis die daar zaterdag in de buurt aanspoelde. Waar en wanneer dat gaat gebeuren, is nog niet bekend, maar niet eerder dan dinsdag. Door het onderzoek aan de bultrug moet duidelijk worden wat de doodsoorzaak en de gezondheidstoestand van de walvis is geweest.

De restanten komen in de wetenschappelijke collectie van het museum. Dat gebeurt in samenwerking met de Universiteit Utrecht. Het skelet krijgt wellicht een plaats in het museum, zegt Dekker. ''Maar niet op korte termijn." 

Dierenarts

De dood van de bultrug is zondagmorgen vastgesteld door een dierenarts die in opdracht van Texel bij het beest is geweest.

Eerder liet Lenie 't Hart van zeehondencrèche Pieterburen al weten op Twitter dat het dier was overleden. 

Organisaties

Natuurbeschermers verklaren zondag op een persconferentie in Den Helder dat de bultrug zeker in zee teruggezet had kunnen worden. Zij wilden de afgelopen 24 uur de gestrande walvis redden. Onder hen zijn Lenie 't Hart en natuurorganisatie Sea Shepherd.

Volgens de natuurbeschermers ging het om een jong en relatief licht dier. 't Hart (oprichtster zeehondencentrum Pieterburen) en Sea Shepherdvoorman Geert Vons zeggen dat zij meermalen hun hulp hebben aangeboden, maar dat de overheid niet was te vermurwen. De overheid heeft zich door de verkeerde experts laten voorlichten, menen zij.

Op Radio 1 zei Lenie 't Hart ''heel verdrietig te zijn. Dit mag nooit meer gebeuren. De mensen die hem dood wilden, hebben gewonnen. Wij hadden het beest kunnen redden. Er was geen dialoog mogelijk''. Ze wil met de politiek om de tafel om te voorkomen dat zoiets weer gebeurt.

Monsters

André van Gemmert, medewerker van 't Hart, en walvisdeskundige Laura Lanta van Aysma, zijn zondagochtend per boot naar de bultrug gevaren en constateerden dat het dier dood was. Zij zagen drie verdachte gaten in de rug van de walvis en vragen zich af of er monsters zijn genomen.

Ook vertoonde het beest verwondingen aan de staart. De schipper van de boot heeft een proces-verbaal gekregen wegens het negeren van het gebiedsverbod.

Witte pakken

Ooggetuigen hebben gemeld dat er zaterdagavond mensen bij Johannes zijn geweest. Zij hebben vanaf de dijk in Den Helder een schip en een rubberboot waargenomen, waarop zich vier ''mannen in witte pakken" bevonden.

Deze ploeg werd vanuit de lucht geassisteerd door drie helikopters die de plek waar de bultrug ligt met schijnwerpers hebben belicht, aldus de getuigen zondag. 't Hart en de haren vermoeden dat de mannen in witte pakken bij de bultrug zijn geweest voor een tweede euthanasiepoging.

Lenie 't Hart had zondag zelf nog naar De Razende Bol willen varen om Johannes te zien. De boetes die op overtreding van het gebiedsverbod staat, zijn haar en potentiële schippers te hoog. De verzamelde bultrugbeschermers willen een rapport opstellen om de ervaringen met Johannes te evalueren. Dit rapport moet soortgelijke situaties in de toekomst helpen voorkomen.

Texel

De 'mannen in witte pakken' waren daar in ieder geval niet in opdracht van de gemeente Texel of het ministerie van Economische Zaken. Een woordvoerster van de gemeente zei zondag dat er ook geen tweede euthanasiepoging is gedaan. Dat werd gesuggereerd door natuurbeschermers.

''We weten dat andere partijen een paar keer hebben geprobeerd om in de buurt van de bultrug te komen. Vanaf de dijk in Den Helder is overigens niet precies te zien of mensen ook echt bij hem zijn gekomen'', aldus de gemeente.

Protocol

De Partij voor de Dieren vindt dat de overheid een protocol moet opstellen voor de omgang met gestrande zeezoogdieren

''Het is triest en zorgelijk dat de reddingspogingen zo gefrustreerd zijn, bij gebrek aan een adequaat overheidsprotocol, terwijl er zoveel deskundigen klaarstonden om de helpende hand te bieden'', zei PvdD-fractievoorzitter Marianne Thieme.

In het protocol zou bijvoorbeeld moeten staan dat het karkas van een aangespoeld zeedier, zoals dat van bultrug Johannes, in principe moet blijven liggen waar het ligt. Dan dient het als voedsel voor andere dieren. 

Slaapmiddel

De walvis was woensdag aangespoeld op zandplaat De Razende Bol bij het Marsdiep. Een aantal pogingen om het beest te redden leverde niets op. De laatste dagen was de walvis erg verzwakt.

Vrijdagavond werd een dodelijk slaapmiddel toegediend. Twee dierenartsen hadden volgens de gemeente Texel geconcludeerd dat het dier ondraaglijk leed. De bultrug bleek zaterdag nog altijd te leven.

Aangifte

Ecomare gaat aangifte doen van bedreiging. Dat heeft directeur Martin Fröberg zondag gezegd. De natuurorganisatie kreeg op Twitter te horen 'dat ze bij Ecomare allemaal maar een spuitje moesten krijgen'.

''Ik kan tegen een stootje en een discussie is prima, maar dit begrijp ik niet. Zeker zo kort na de dood van een grensrechter door geweld'', zegt Fröberg.

Van twee tweets is achterhaald wie ze heeft gestuurd, zegt Ecomare. De organisatie kreeg ook een aantal anonieme telefonische bedreigingen.