Het ministerie van justitie heeft dat in mei toegestaan, maar op advies van burgemeester Rob van Gijzel blijven de coffeeshops ook vanaf vrijdag genoegen nemen met een paspoort of identiteitsbewijs van klanten om aan te tonen dat ze in Nederland wonen.

Volgens bestuurslid Lisa Lankes van de Vereniging Coffeeshops Eindhoven kent Eindhoven gemiddeld 1200 leden per shop. In Tilburg, waar het tonen van een uittreksel wél wordt verlangd, zouden gemiddeld 300 mensen lid zijn. Mensen zouden niet naar de gemeente durven uit angst als drugsgebruiker geregistreerd te staan.

Van Gijzel wijst er in een brief aan de gemeenteraad op dat coffeeshophouders niet verplicht zijn het uittreksel te bewaren. Volgens Van Gijzel controleert de gemeente ook niet of de coffeeshophouders om een uittreksel hebben gevraagd. Zo'n uittreksel is echter wel de enige mogelijkheid om zeker te weten dat iemand ingezetene is.

Als iemand onterecht op de ledenlijst staat, zijn de eventuele sancties voor de coffeeshopeigenaar. Aernout Ackermans van coffeeshop Upstairs in Eindhoven durft dat risico wel te nemen. ''Als coffeeshophouder ben je continu de wet aan het overtreden. Dit kan er nog wel bij", zegt hij.

Volgens Lankes moet ze wel op de ingeslagen weg doorgaan. ''We kunnen niet anders. Anders lopen de klanten weg en kunnen we wel opdoeken."

Inwoners van Nederland die in Limburg lid willen worden van een van de ongeveer 30 coffeeshops hebben voortaan ook genoeg aan een paspoort. Coffeeshophouders hoeven niet langer verplicht om een uittreksel uit de gemeentelijke basisadministratie (GBA) te vragen, tenzij er twijfel bestaat of de aanvrager wel echt in Nederland woont.

Burgemeesters van de acht Limburgse gemeenten met coffeeshops hebben dat afgesproken, maakte burgemeester Sjraar Cox van Sittard-Geleen dinsdag bekend.

''De coffeeshophouder is niet langer in overtreding als hij geen GBA-uittreksel kan overleggen'', zei Cox. Wel blijft de politie controleren of de mensen die op de ledenlijst staan ook echt in Nederland wonen. Als dat niet zo is, blijft de coffeeshophouder aansprakelijk.

De burgemeesters hopen dat met deze maatregel meer mensen lid worden van de coffeeshops die sinds 1 mei besloten clubs zijn. Volgens Cox hebben zich maar weinig mensen bij de coffeeshops ingeschreven uit angst voor schending van hun privacy. Dat leidde tot meer straatverkoop door illegale drugsdealers.