Het verhaal mag inmiddels bekend zijn: een elektrische auto stoot tijdens het rijden weliswaar niks uit, maar doordat het productieproces van accupakketten en het opwekken van stroom voor uitstoot zorgt, is er alsnog vervuiling. Uit onderzoek blijkt gelukkig wel dat elektrische auto's gedurende hun levenscyclus voor minder CO2-uitstoot dan brandstofauto's zorgen, ook in landen met veel kolencentrales.

Maar waar er winst te behalen is, zijn nu stappen gezet om dat ook te doen. Afgelopen december kwam de EU met nieuwe regels voor batterijen en daarmee ook voor accupakketten van elektrische auto's. De maatregelen komen erop neer dat bedrijven die in de EU batterijen willen verkopen de CO2-voetafdruk van het hele proces in kaart moeten brengen, van de mijnbouw tot aan de recylingsfase.

Die informatie zal worden gebruikt om een maximaal toegestane uitstoot van het proces vast te stellen, zodat bedrijven min of meer gedwongen worden om bijvoorbeeld duurzame energie te gebruiken.

Dat is geen overbodige luxe, want veel fabrieken voor batterijcellen voor accu's staan nu in landen als Polen en Hongarije, waar de energiemix beduidend minder groen is dan bijvoorbeeld in Zweden. Dat gezegd hebbende, de Chinese fabrikant CATL heeft beloofd voor zijn nieuwe fabriek in Hongarije alleen groene stroom te gebruiken en CO2-neutraal te werken. Met de fabriek is een investering van 7,34 miljard euro gemoeid.

Daarnaast moeten leveranciers van batterijcellen voor accupakketten aan regels voldoen met betrekking tot milieuvervuiling, arbeidsomstandigheden en mensenrechten. De groene ngo Transport & Environment is blij met de maatregelen, maar stelt dat deze regels tevens zouden moeten gelden bij de winning van fossiele brandstoffen.

Ook wil de ngo een stok achter de deur, zodat fabrikanten van batterijcellen er niet vanaf komen met een zogenoemde Garantie van Oorsprong-certificaat voor hun groene energie. Dergelijke certificaten kunnen energieleveranciers in staat stellen duurzame energie te verkopen ook al produceren ze het zelf niet.

Ook de regels voor inzameling en hergebruik van grondstoffen worden aangescherpt. Voor consumentenbatterijen geldt dat ze bepaalde hoeveelheden teruggewonnen nikkel, kobalt en lithium moeten bevatten. Ook wil de EU dat tegen 2030 zeker 73 procent van de batterijen ingezameld worden. Voor de accupakketten van elektrische auto's is dat 100 procent. Die zullen dus niet op de vuilstort belanden. Dat is nu al onwaarschijnlijk, omdat de materialen en grondstoffen te kostbaar zijn om weg te doen.

Op dit moment kan de auto-industrie door de bank genomen ruim de helft van al het materiaal hergebruiken. Dat percentage moet uiteraard opgeschroefd worden.

Voor dat doel heeft Volkswagen bijvoorbeeld een speciale recyclingfabriek gebouwd, waar onderzocht wordt hoe dit proces kan worden geperfectioneerd. Op die locatie kan sinds vorig jaar 72 procent van het materiaal opnieuw toegepast worden. Volkswagen heeft zichzelf een recyclingdoel van 97 procent gesteld. Tesla zegt dat hun accupakketten nu al voor 100 procent te recyclen zijn.

Transport & Environment heeft dan ook becijferd dat - met de potentie van recycling inbegrepen - er voor de levenscyclus van een accupakket 30 kilo aan grondstoffen nodig is, terwijl de gemiddelde benzineauto 17.000 liter aan brandstof nodig heeft gedurende dezelfde periode.

De ngo schat dat in 2035 ongeveer 20 procent van de benodigde lithium en 65 procent de noodzakelijke kobalt uit recycling voort kan komen. Bovendien maken nu al steeds meer merken, waaronder Tesla, gebruik van zogeheten Lithium-ijzerfosfaat accu's (LPF), waar geen kobalt meer voor nodig is. Merken als BMW en Volvo hebben inmiddels programma's om ervoor te zorgen dat ze de aanvoerketen en grondstofwinning goed in de gaten houden.