Het aantal elektrische en hybride auto's neemt snel toe: eind vorig jaar reden er in totaal al 292.630 rond in Nederland, 43 procent meer dan het jaar daarvoor. Uiteindelijk wordt iedere auto in Nederland - en dat zijn er nu zo'n 8,7 miljoen - elektrisch. Maar op dit moment kan ons elektriciteitsnet dat nog helemaal niet aan.

"Als we ons elektriciteitsnet niet aanpassen, zul je zien dat het net het op een gegeven moment niet meer aankan. De elektriciteitsvraag groeit namelijk enorm door onder meer elektrisch rijden." In de praktijk kunnen netbeheerders nieuwe klanten dan niet meer helpen en valt in extreme scenario's zelfs de stroom uit. Dat vertelt Amy van Groot Battavé, die bij netbeheerder Stedin onderzoek doet naar hoe ons net kan worden voorbereid op de toekomst.

Zover zal Stedin het niet laten komen, voegt Van Groot Battavé er ook snel aan toe. De netbeheerder werkt aan allerlei oplossingen om de capaciteit van het net te vergroten. "We verzwaren het net op veel plekken", zegt ze. "Maar we zetten ook sterk in op verslimmen. Zie het net als een snelweg: het wordt er steeds drukker, dus we bouwen extra banen, maar we proberen met technologie zoals slim laden de drukte ook zoveel mogelijk te spreiden over de dag."

Maarten Steinbuch is als hoogleraar verbonden aan de TU Eindhoven en weet precies hoeveel drukker het wordt op die elektriciteitssnelweg. "Als iedereen elektrisch gaat rijden, hebben we ongeveer 20 tot 25 miljard kilowattuur aan elektriciteit extra per jaar nodig." Dat is grofweg net zoveel als de elektriciteit die alle Nederlandse huishoudens samen per jaar verbruiken.

Dat klinkt als een enorme hoeveelheid elektriciteit, maar Steinbuch weet het goed te relativeren. "Dit is peanuts!", roept hij door de telefoon. "We hebben net geen 20 procent méér elektrische energie nodig dan nu om heel Nederland elektrisch te kunnen laten rijden." De elektriciteit die huishoudens verbruiken, is immers maar een klein deel van het totaal. "En over twintig jaar moet de hele samenleving geëlektrificeerd zijn en hebben we daarom minstens dubbel zoveel elektriciteit nodig, waarvan dus maar een klein stukje naar mobiliteit gaat."

Over waar die energie dan vandaan moet komen, is hij duidelijk: "Uit zon en wind. Het waait altijd wel ergens."

Nog heel veel laadpalen zijn nodig

Het opwekken van al die elektriciteit is echter maar één deel van de opgave. De stroom moet immers ook nog in de auto's komen. Op dat vlak is er nog veel werk aan de winkel, zegt voorzitter van de Vereniging Elektrische Rijders Koos Burgman.

Op dit moment staan er zo'n 63.000 publieke laadpalen in Nederland. Dat zijn er veel in vergelijking met andere Europese landen, maar om in de toekomst alle auto's te kunnen opladen, hebben we er volgens Burgman "ruim een miljoen nodig".

Het is aan provincies en gemeenten om ervoor te zorgen dat er genoeg laadpalen komen. Dat wordt een stevige opgave, verwacht Rico Luman, econoom bij het ING Economisch Bureau. Volgens hem groeit het aantal elektrische auto's op de weg sneller dan verwacht, terwijl het aantal laadpalen juist iets achterloopt.

"Dat zie je terug in het aantal elektrische auto's per publieke laadpaal, dat de afgelopen paar jaar is toegenomen", zegt hij. Hij denkt dat er versneld meer laadpunten moeten worden geplaatst, zodat er altijd een laadpaal in de buurt is en laden geen drempel meer is voor mensen die willen overstappen op elektrisch rijden.

Dan rest volgens Burgman nog één opgave in de transitie naar elektrisch rijden. "Nog niet iedereen staat te springen om elektrisch te rijden", zegt hij. "De angst bij mensen moet eruit."