De EU heeft besloten om vanaf 2022 alleen nog maar nieuwe personenauto's toe te laten met Advanced Driver Assistance Systems (ADAS). Denk daarbij aan een noodremsysteem en rijbaanassistentie. Wordt het verkeer hier daadwerkelijk veiliger door? Drijven ze de prijs van een nieuwe auto op en werken alle systemen na een aanrijding nog net zo goed?

De komende jaren gaat je auto zich steeds meer bemoeien met je rijstijl, of je dat nou leuk vindt of niet. Als je nu al geen auto hebt die van een of ander rijhulpsysteem is voorzien, dan kun je er op rekenen dat je volgende auto of die daarna dat wel aan boord heeft. Maar wat doet nu zo'n rijhulpsysteem? En vooral, wat doet het niet?

Mark Maaskant van Prodrive Academy, een bedrijf dat verkeersveiligheid- en gebruikerstrainingen verzorgt, is stellig over het functioneren van ADAS. "Ja, hier wordt het verkeer echt veiliger door. Ik vind het dan ook goed dat EuroNCAP, de Europese instantie die verantwoordelijk is voor botsproeven, tegenwoordig ADAS-systemen ook test en daar een score aan koppelt."

In een internationaal onderzoek onder ruim 70.000 bestuurders zegt 57 procent dat ADAS een ongeluk heeft helpen voorkomen. In een in 2019 verschenen rapport over de veiligheidseffecten van ADAS stelt het Instituut voor Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid dat "per saldo" verwacht mag worden dat "auto's uitgerust met ADAS een gunstig effect op de verkeersveiligheid" hebben.

Afstand houden, snelheid bewaren; het wordt straks allemaal standaard. (Foto: Mercedes-Benz)

Belangrijk om te weten wat hulpsystemen niet doen

Hoe groot dat effect is, hangt uiteindelijk af van het gedrag van de bestuurder. Daarvoor is het van belang dat bestuurders weten dat hun voertuig voorzien is van ADAS. Uit verschillende onderzoeken blijkt steeds weer dat een overgrote meerderheid van de bestuurders geen weet van ADAS heeft. "De systemen kunnen het autorijden veiliger en comfortabeler maken, mits op de juiste manier gebruikt. Alleen zijn consumenten te weinig op de hoogte van de aanwezigheid en juiste werking van deze rijhulpsystemen", zegt de ANWB.

Om dat te verbeteren is in 2019 de ADAS Alliantie opgezet, een samenwerkingsverband van 42 organisaties, overheidsinstanties, belangenorganisaties en bedrijven. Ook de ANWB is lid. Gezamenlijk willen zij de bekendheid van ADAS vergroten.

Zelf doe je er goed aan je te verdiepen in het instructieboekje van je auto om te zien of je auto is voorzien van rijhulpsystemen. Als het je niet duidelijk wordt hoe deze systemen werken, vraag dan aan je dealer om het je uit te leggen. Het verwarrende aan al die systemen is dat ze niet allemaal in dezelfde combinatie voorkomen, en ook niet allemaal op dezelfde manier werken. Kijk daarom goed wat de hulpsystemen in je auto kunnen en wat ze niet kunnen.

Het is niet ondenkbaar dat de komst van meer technologie betekent dat nieuwe auto's stilaan duurder worden. Dat moet je volgens Maaskant wegstrepen tegen de maatschappelijke kosten van verkeersonveiligheid. "Voor Nederland zijn deze kosten 15 miljard euro per jaar. We hebben nu jaren gehad dat auto's steeds veiliger worden voor inzittenden, en ik ben blij met de trend dat we auto's steeds veiliger gaan maken voor overige verkeersdeelnemers en met name zwakkere verkeersdeelnemers als fietsers/bromfietsers en voetgangers."

232

Rijhulpsystemen worden verplicht: Hoe goed werken ze?

'Zorgvuldig schadeherstel noodzakelijk'

BOVAG verwacht op basis van een studie uitgevoerd door VMS | Insight dat het aantal schades door ADAS in 2030 met bijna een kwart teruggebracht kan worden. Maar wat als je schade rijdt met je auto, werken de systemen dan nog net zo goed? "De benodigde onderdelen zijn wel duurder en de werkzaamheden vereisen specialistische kennis", zegt de brancheorganisatie.

"Goed schadeherstel en aandacht bij onderhoud of de APK zijn noodzakelijk voor het goed functioneren van ADAS", aldus de ANWB.

Ook Maaskant onderstreept het belang van bewustwording rondom onderhoud, bijvoorbeeld zodat dat de camera's en sensoren vrij zicht hebben en dat de sensoren of camera's correct gekalibreerd worden na schadeherstel of ruitvervanging. "De kosten van schadeherstel zullen hoger worden, echter bij juist gebruik van de systemen kan je ook je schadefrequentie weer verlagen."

Na ruitvervanging moeten de camera's achter de ruit gekalibreerd worden. (Foto: Subaru)

'We moeten steeds meer auto's kalibreren'

Heb je echter een keer een en ster in je voorruit en de ruit moet worden vervangen, dan moeten ook de camera's die achter de ruit zitten, opnieuw worden gekalibreerd. "Er zijn auto's die wel achttien camera's en sensoren in de voorruit hebben. En van elke honderd auto's die bij ons komen voor een nieuwe voorruit, moeten we bij twaalf auto's al kalibreren", zei Hans Verstraeten, programmamanager van Carglass eerder in gesprek met AutoWeek.

Het afstellen van die camera's kan meestal in de werkplaats gebeuren, met een statische opstelling. Maar in 10 procent van de gevallen moet er een dynamische kalibratie worden uitgevoerd. "Dat betekent dat je met de auto de weg op moet", legt Verstraete uit.

Het zijn niet alleen de camera's achter de voorruit die gevoelig zijn. Achter de bumpers kunnen zich zowel voor- als achterradars of zogenoemde lidars (laser-radars) bevinden. Op het moment dat je met je bumper even een andere auto aantikt, of een paaltje schampt, kan zo'n radar al ontregeld raken.

"Ook bij een kleine schade kalibreren we de ADAS-systemen, want alleen al de wielstand heeft invloed op het functioneren van die systemen. Dus zorgen we ook dat de auto eerst is uitgelijnd, voordat we de camera's en radars kalibreren", zegt Ad van Diepenbeek, directeur schade bij dealerholding Van Mossel tegen AutoWeek.