Met het einde van de schoolvakantie in de regio Zuid in zicht zullen veel Nederlanders binnenkort weer de lange autorit naar huis maken. Elders in het land maken gezinnen zich wellicht nog op om naar het vakantieadres te vertrekken. De vraag voor beide groepen is hetzelfde: hoe stel je in je auto de juiste zithouding in?

In de meeste auto's zijn stoel, stuur, gordels en spiegels uitgebreid verstelbaar, om zo een optimale zitpositie te kunnen vinden. Wat deze positie is, is lang niet voor iedereen duidelijk. Toch zijn er een aantal eenvoudige stappen die je kunnen helpen een betere zitpositie in te nemen.

"Een actieve zithouding is belangrijk, niet alleen voorkomt het rugklachten en vermoeidheid, maar door een goede zithouding heb je ook goed zicht, kan je goed sturen en houdt je lichaam contact met het voertuig, ook als je stuurt. Goed zitten is belangrijk, want zo werken alle airbags in een auto ook optimaal. Je ziet weleens mensen die 'liggen' in hun stoel; dit is niet verstandig omdat je in het geval van een snelle uitwijkmanoeuvre maar een beperkte stuuruitslag kunt maken", zegt Mark Maaskant van Prodrive Academy, een bedrijf dat rijtrainingen aanbiedt.

Zorg dat armen en benen licht gebogen zijn

Trap eenmaal achter het stuur het koppelingspedaal in of de rem, indien de auto een automatische transmissie heeft. Als je been bij deze handeling de zitting van de stoel indrukt, zit je te ver van de pedalen af. Zit je wat dichterbij, dan neemt je been bovendien een licht gebogen houding aan, wat bij een aanrijding minder ernstig letsel tot gevolg heeft.

"Bij maximaal remmen en een aanrijding voorkom je hiermee dat je je kniegewricht beschadigt. De lichte knik zorgt dan in elk geval dat je been mee kan bewegen met de klap en niet al die botsenergie op het gewricht komt", aldus Maaskant.

Stel de rugleuning vervolgens zo in dat je je polsen op de rand van het stuur kunt leggen zonder dat je schouders loskomen van de leuning. Dit maakt dat je armen, net als je benen, nu een gebogen houding hebben.

De plek tussen tien voor twee en kwart voor drie is de beste positie voor je handen aan het stuur. Dit maakt zaken als richting aangeven of het aanzetten van de ruitenwissers eenvoudiger, aangezien de bedieningselementen ook op die positie zitten. De airbag kan zich bij een aanrijding beter en veiliger uitzetten dan wanneer er een hand op de twaalf uur-positie rust.

Met een goede zitpositie heb je meer controle over de auto. (Foto: Mazda)

Meer instelmogelijkheden in duurdere modellen

In het gros van de auto's is de stuurinrichting in hoogte verstelbaar. In duurdere modellen kan dit ook in lengterichting. Hierdoor wordt het eenvoudiger een goede zitpositie in te nemen. Hetzelfde geldt voor de stoel: in wat prijzigere modellen is de stoel uitgebreider verstelbaar.

Zo kun je de helling van het zitvlak in sommige auto's ook aanpassen. Zoek een balans tussen ondersteuning van de bovenbenen en een gebogen houding van de benen bij het indrukken van de pedalen. Ook is het zitvlak bij bepaalde modellen te verlengen.

Tevens is de hoogte van de stoel bij iets duurdere voertuigen instelbaar. Hoewel het fijn is om wat hoger te zitten, moet je ervoor zorgen dat er nog minimaal een vuistdikte tussen hoofd en dak zit. Een andere manier om de juiste hoogte te vinden is te zorgen dat je door het midden van de voorruit kunt kijken.

Autostoel met een uitschuifbaar stuk vooraan voor extra steun. (Foto: BMW)

Hoofdsteun op gelijke hoogte met je hoofd

Indien het voertuig voorzien is van in hoogte verstelbare gordels, stel deze dan zo in dat de gordel in een zo recht mogelijke lijn over de schouder naar beneden loopt. Hij moet in ieder geval niet in je nek snijden of onder schouderhoogte langs lopen.

De bovenkant van je hoofdsteun moet op gelijke hoogte zitten met de bovenkant van je hoofd. Dit biedt de optimale bescherming bij een kop-staartbotsing en verkleint zo het risico op een whiplash. Sterker nog, bij een te laag ingestelde hoofdsteun loop je zelfs meer risico.

Om die reden zijn steeds meer autostoelen voorzien van een geïntegreerde hoofdsteun of, zoals bij Volvo, van een hoofdsteun in een vaste maar juiste positie.

De hoofdsteunen in een Volvo zitten voor iedereen op de juiste plek. (Foto: Volvo)

'Buitenspiegel verder naar buiten afstellen'

Stel voor vertrek de buitenspiegels in. Dit doe je voor een groot deel naar eigen inzicht, maar het is belangrijk dat je kijkt waar het zicht in de linkerhoek van de binnenspiegel ophoudt. Op die manier zorg je ervoor dat het zicht daar verder gaat waar het in de binnen spiegel ophoudt.

"Voor je gevoel betekent dat waarschijnlijk dat je je spiegel heel erg ver naar 'buiten' afstelt, maar onze veiligheidsgedachte hierachter is dat het verkeer zich niet afspeelt in de zijkant van je auto, maar op de weg. Ook je dode hoek is hiermee zo goed als weg, maar blijf wel opletten op motorfietsen. Je rechter buitenspiegel stel je zo af dat je voor jezelf een goed zicht hebt", zegt Maaskant.

Stel voor vertrek de buitenspiegels in. Het is belangrijk dat je kijkt waar het zicht in de linkerhoek van de binnenspiegel ophoudt. (Foto: Frank Jacobs)