Inspectie over situatie Ter Apel: 'We konden niet méér dan blijven aandringen'
Het nieuws in het kort
- In Ter Apel, het aanmeldcentrum voor asielzoekers, sliepen afgelopen augustus honderden mensen buiten omdat er binnen geen plek was.
- De Veiligheidsregio wilde (bijvoorbeeld) geen gesloten tenten neerzetten. Dit uit vrees dat andere gemeenten dan minder de urgentie zouden voelen om ook plekken beschikbaar te stellen.
- De inspectie waarschuwde meermaals, maar greep niet in. Ze heeft daar namelijk geen bevoegdheden voor, laat ze weten.
"We kunnen andere overheidsorganen geen boete opleggen", zegt de woordvoerder van de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ). "We kunnen een veiligheidsregio alleen aanspreken op haar verantwoordelijkheid, en dat hebben we op verschillende manieren gedaan."
"Nadat we eind augustus in Ter Apel hadden gekeken, hebben we gelijk alarm geslagen over het acute gezondheidsgevaar. Ook hebben we de minister (van Volksgezondheid, Ernst Kuipers, red.) diezelfde dag uit de ministerraad gebeld. Dat is redelijk uniek."
De gezondheidsinspectie zag dat er te weinig sanitaire voorzieningen waren: slechts enkele wc's en geen plekken om te douchen. Bovendien sliepen mensen in de kou. "Door de kou onder de tarpen (een soort open tenten zonder zijflappen of vloer) kropen mensen 's nachts dichter naar elkaar toe. Dat is riskant met het oog op besmettelijke ziektes", zegt de woordvoerder.
Wel drinkwater en douches na tweede bezoek
Twee dagen na het eerste bezoek kwam de inspectie op zondag 28 augustus terug in Ter Apel. De inspecteurs concludeerden dat de situatie verergerd was. Na een plan van aanpak nam de Veiligheidsregio een aantal maatregelen, zoals meer drinkwaterplekken, douches en wc's.
Maar de slaapplekken bleven hetzelfde: onder tarpen, zonder zijdoeken en zonder vloerdelen. Volgens hulporganisaties ter plaatse hadden asielzoekers onder de tarpen last van wind en regen. "Wat ons betreft mochten het transparante flappen zijn, als ze maar beschutting boden. En bodemplaten hadden ook geholpen."
Vier keer gevraagd om dichte tenten
In de weken die volgden vroeg de hoofdinspecteur de Veiligheidsregio vier keer tevergeefs om de omstandigheden in Ter Apel te verbeteren. Uit stukken die de NOS en RTV Noord hebben ingezien blijkt dat de Veiligheidsregio de voorstellen afwees. De reden was dat andere gemeenten dan mogelijk minder snel mensen zouden opvangen.
"We begrijpen het bestuurlijke dilemma wel", zegt de woordvoerder van de IGJ. "Als je een camping bouwt in Ter Apel, groeit het risico dat andere gemeenten geen noodzaak meer zien om in te springen." Volgens de inspectie had het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) de doeken al bijna besteld. "Maar je hebt bestuurlijke toestemming nodig om ze op te hangen."
Het risico dat andere gemeenten passief zouden worden, had niet zo zwaar mogen wegen in de besluitvorming, vindt de inspectie nog steeds. "We hebben gezegd dat het bestuurlijke dilemma een gepasseerd station was, want er waren acute risico's voor de volksgezondheid."
NUjij: Uitgelichte reacties