Wat moet je doen als je te maken krijgt met grensoverschrijdend gedrag?
Tientallen mensen werden ziek van het grensoverschrijdende gedrag van Matthijs van Nieuwkerk op de redactie van De Wereld Draait Door, onthulde de Volkskrant vorige week. Wat kan je het beste doen als je zelf te maken krijgt met dit soort gedrag?
"Wij zien dit vaker gebeuren als er een grote machtsafstand is tussen een leidinggevende en medewerkers", zegt Martijn van de Beek, directeur bij Hoffmann.
Deze organisatie doet veel onderzoek naar grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer. Dat komt veel voor: in 2021 kreeg 13 procent van de werknemers te maken met ongewenst gedrag vanuit leidinggevenden of collega's, blijkt uit cijfers van statistiekbureau CBS.
"Een leidinggevende heeft veel invloed. Dat maakt het ingewikkeld om dingen bespreekbaar te maken. Maar er zijn grenzen, en de medewerkers moeten dan in bescherming worden genomen."
Volg dit onderwerp
'Eindredactie had hem tegen zichzelf moeten beschermen'
Die grenzen werden door Van Nieuwkerk ruimschoots overschreden. En hij was niet de enige. Ook eindredacteur Dieuwke Wynia en haar opvolger, die het meeste contact hadden met de presentator, zouden hebben bijgedragen aan de gespannen sfeer op de redactie door redactieleden uit te kafferen.
Soms kan het al genoeg zijn om ongewenst gedrag aan te kaarten, zegt Van de Beek. "Dit soort gesprekken moeten op gang worden gebracht; dan is de kans kleiner dat het nog eens gebeurt. En als diegene toegeeft dat het gedrag niet oké was, wordt de drempel lager om er de volgende keer iets over te zeggen."
Soms is er hulp van buitenaf nodig, omdat de personen in kwestie daar hulp bij nodig hebben. Of wanneer ze de ernst van de situatie niet inzien, zoals bij DWDD het geval lijkt te zijn.
Van de Beek: "Tips en advies van een coach kunnen helpen. Het hoeft echt niet altijd het einde van je dienstverband te betekenen. Maar dan moeten de signalen wel tijdig worden opgepakt."
Wat is er gaande rond DWDD en Van Nieuwkerk?
- De Volkskrant publiceerde zaterdag een artikel waarin oud-medewerkers vertellen over hun ervaringen met grensoverschrijdend gedrag van Van Nieuwkerk, maar ook met eindredacteur Dieuwke Wynia.
- Van Nieuwkerk reageerde dat hij spijt heeft. "Maar ik ben nu gemakshalve teruggevouwen tot een Eeuwige Driftbui. En dat was ik dacht ik niet."
- De NPO gaat onderzoek doen en gaat een actieplan maken om in de toekomst soortgelijk gedrag te voorkomen.
- BNNVARA zei snel in gesprek te gaan met Van Nieuwkerk. Maandagmiddag werk bekend dat de presentator opstapt bij zijn werkgever. Ook zijn Top 2000-programma's bij de NTR vinden dit jaar plaats zonder Van Nieuwkerk.
Wat is acceptabel gedrag?
Volgens Van de Beek blijkt uit meerdere onderzoeken dat het ingewikkeld gevonden wordt om signalen bespreekbaar te maken. Het is niet altijd makkelijk om een collega op zijn gedrag aan te spreken, zeker niet wanneer iemand een machtspositie heeft.
"Dat zijn moeilijke gesprekken die moeten worden aangegaan. Maar op die manier kunnen mensen zich wel beter bewust worden van de impact die hun gedrag heeft." Als je dat lastig vindt, kan je bijvoorbeeld met z'n drieën het gesprek aangaan, zegt Van de Beek. Of, wanneer je je daar niet comfortabel bij voelt, een vertrouwenspersoon meenemen.
"Het is voor een organisatie van essentieel belang om vast te leggen wat acceptabel gedrag is", zegt Van de Beek. "En ook wat er gebeurt als de grenzen van wat acceptabel is overschreden worden. Tevens is het belangrijk dat het voor mensen niet te ingewikkeld is om hulp te zoeken. Zo voorkom je dat onwenselijke situaties onnodig voortduren."