Logo NU.nlNU.nl
  • Voorpagina
  • Net binnen
  • Populair
  • Algemeen
  • Economie
  • Sport
  • Media en Cultuur
  • Achterklap
  • Shop
  • Voorpagina
    • Net binnen
    • Meest gelezen
    • Oorlog Oekraïne
    • Binnenland
    • Buitenland
    • Algemeen
    • Politiek
    • Uit andere media
    • Video
    • Podcast
    • Weer
  • Economie
    • Klimaat
    • Tech
    • Wonen
    • Geld
    • Werk
    • Auto
    • Aandelen
  • Sport
    • Voetbal
    • Formule 1
    • Scorebord
    • Sportspellen
  • Media en cultuur
    • Films en series
    • Muziek
    • Boek en cultuur
    • Media
    • Achterklap
    • Koningshuis
    • TV gids
  • Overig
    • Het Woord
    • Kind en Gezin
    • Dieren
    • Eten en drinken
    • Gezondheid
    • NUcheckt
    • Opmerkelijk
    • Wetenschap
    • Over NU.nl
    • NUfolder
    • NUshop
    • Tickets
Zaterdag 3 juni 2023 | Het laatste nieuws het eerst op NU.nl
Toeslagenaffaire

Tranen, verwijten en buikpijn: de eerste bevindingen over de toeslagenaffaire

Door Edo van der Goot

21 nov 2020 om 06:58Update: 3 jaar geleden
nujij comment349 reacties
Delen via WhatsAppWhatsAppDelen via FacebookFacebookDelen via TwitterTwitterDelen via LinkedInLinkedInDelen via E-mailE-mail
Halverwege de verhoren over de kinderopvangtoeslagaffaire, is er een voorzichtige schets te maken van wat zich binnen de ministeries heeft afgespeeld. Lang bleven de (oud-)topambtenaren buiten beeld, maar deze week kreeg de ondervragingscommissie de kans om met hen in te kleuren hoe de toeslagenfuik is ontstaan.

Volg de komende dagen alles rondom de verhoren omtrent de toeslagenaffaire

Ontvang meldingen bij belangrijke ontwikkelingen rondom de toeslagenaffaire

"De eerste gesprekken met ouders waren het moeilijkste wat ik in mijn carrière heb gedaan", zei huidig directeur Belastingdienst Agaath Cleyndert woensdag. "Dat we hen niets anders konden bieden dan te luisteren en excuses, was heel pijnlijk."

"Dit had nooit mogen gebeuren", sprak Maaike van Tuyll, directeur Kinderopvang bij het ministerie van Sociale Zaken, een dag later. Het leed van de ouders greep beiden zichtbaar aan.

Tot nu toe kwam informatie in het toeslagendossier vaak via Wob-verzoeken, memo's, Kamerbrieven, factsheets en andere formele wegen. De mensen achter die stukken kregen deze week pas een gezicht.

Beeld uit video: Belastingdienst-directeur geëmotioneerd door toeslagenaffaire1:39
Afspelen knop

Belastingdienst-directeur geëmotioneerd door toeslagenaffaire

Belastingdienst-directeur geëmotioneerd door toeslagenaffaire

Nog lang geen compleet beeld van de omvang

De emotie laat ook zien dat het gruwelijk is misgegaan. De ondervragingscommissie probeert deze weken te ontrafelen hoe: wat is er precies gebeurd en wie waren er verantwoordelijk?

Komende week kunnen ze die vragen stellen aan de toenmalige politiek leiders, als ze premier Mark Rutte, staatssecretaris Eric Wiebes (nu minister) en oud-minister en huidig PvdA-leider Lodewijk Asscher onder ede horen.

De vragen zijn nu nog lang niet te beantwoorden op basis van de verhoren met de (oud-)ambtenaren, een advocaat en een hoogleraar.

De overheid heeft zelfs nog niet eens in beeld hoeveel mensen precies de dupe zijn geworden van het hardvochtige beleid van de overheid. "Een ongemakkelijk gevoel", zei directeur Kinderopvang Van Tuyll daarover. Er zijn nu negenduizend mensen in beeld; zeer waarschijnlijk zijn het er veel meer.

Belastingdienst niet te nemen bastion voor ouders

De wet was te hard en werd daarbovenop ook te streng toegepast. Met het vooringenomen uitgangspunt van de belastingambtenaren dat ouders toch wel schuldig waren, was daar niet tegenop te boksen.

Dat ondervond ook advocaat Eva González Pérez, die sinds het eerste uur bij de toeslagenaffaire betrokken is en tientallen ouders bijstaat. Zij kreeg incomplete dossiers van de fiscus in de rechtbank, werd afgepoeierd door Belastingdienst-medewerkers en stuitte op een muur van onwil tijdens een gesprek met ambtenaren om juist tot een oplossing te komen.

González Pérez werd als eerste gehoord en schetste de Belastingdienst als een niet te nemen bastion voor ouders die hun recht wilden halen.

De olietanker op ramkoers bleek lastig bij te sturen

In zekere zin bevestigden de hoge ambtenaren op Financiën die de dagen erna werden verhoord dat beeld ook wel. Jaap Uijlenbroek, tot begin dit jaar de hoogste ambtenaar bij de Belastingdienst, wist dat vrijdag nog het meest treffend te vertellen.

In juni 2019 was voor Uijlenbroek een kantelpunt waarop hij wist: dit zit helemaal fout, we moeten de ouders anders behandelen. Het kostte hem niet veel moeite om Menno Snel, op dat moment de staatssecretaris van Financiën, ervan te overtuigen dat het roer om moest.

De schrijnende verhalen die de ouders al jaren vertelden, waren eindelijk door de muren van het ministerie van Financiën doorgedrongen.

Maar zelfs na dat besef van de hoogste ambtelijke en politieke top bij de Belastingdienst, werden ouders nog steeds hard aangepakt. De Kamer moest andermaal ingrijpen om erger leed te voorkomen.

"Het besef dat het moet van de wet zat overal heel diep verankerd", zei Uijlenbroek. "Het is een ramp in slowmotion. Het gaat en gaat maar door. Zelfs tot op de dag vandaag." De olietanker op ramkoers bleek lastig bij te sturen.

Belastingdienst werkt als een 'fabrieksproces'

Gerard Blankestijn, tot 2018 directeur Toeslagen bij de fiscus, noemde de werking van de fiscus in bredere zin "een fabrieksproces".

Uijlenbroek en Blankestijn leken daarmee de verantwoordelijkheid voor de ramp van zich af te schuiven door het bij 'het systeem' neer te leggen. "Dé dader gaat u niet vinden", concludeerde Uijlenbroek dan ook. "Door een fout in het systeem ontsporen treinen."

Er werd ook gewezen naar de collega's van Sociale Zaken, het ministerie dat de regels van de kinderopvangtoeslag bepaalt. Er was gewaarschuwd vanuit Financiën dat het terugvorderen buiten alle proporties was. Ze kregen er zelfs buikpijn van.

Men was bij de fiscus kennelijk niet ziek genoeg

Maar kennelijk was men niet ziek genoeg, want op Sociale Zaken konden ze de noodkreten nauwelijks horen. De ambtenaren die donderdag werden gehoord, hadden al die jaren niemand van de Belastingdienst aan hun bureaus gezien. "We zitten niet in een ander land", merkte Loes Mulder, de hoogste ambtelijke baas op Sociale Zaken, op.

Aan iedereen werd aan het einde gevraagd welke lessen er zijn geleerd. Eén antwoord was misschien het meest treffend, omdat er juist iets ontbrak: het direct onderhouden van contacten met de gedupeerde ouders.

Beeld: ANP
nujij comment349 reacties
Delen via WhatsAppWhatsAppDelen via FacebookFacebookDelen via TwitterTwitterDelen via LinkedInLinkedInDelen via E-mailE-mail

Lees meer over:

PolitiekToeslagenschandaal

NUjij: Uitgelichte reacties

mr_dr_P
21 nov 2020 om 13:25
Het ergste zie ik nergens: de beschikkingen waarbij de toeslag werd afgepakt waren ONGEMOTIVEERD en er stond niet bij dat er bezwaar kon worden gemaakt en hoe (dat zijn 'doodzonden'). De advocaat vroeg om alsnog te motiveren en kreeg als antwoord dat ze dan eerst de bezwaarprocedure moest starten. Dat is paradoxaal want hoe kun je inhoudelijk bezwaar maken als je de motivering niet kent? Dit raakt nu eens aan dat wat altijd verkeerd wordt aangehaald: de rechtsstaat. De regel dat ook de overheid zich moet houden aan de eigen wetten (tegendeel: politiestaat). Verwijten aan de regelgevers dat de regels te hard waren (Sociale zaken),? Klets: het zit niet in de regels maar in de HANDHAVING. En dat er ongemotiveerd toeslagen zijn afgepakt (elke ambtenaar weet dat dat niet kan) bewijst dat het EXPRES is gebeurd (en wel door etnisch profileren!). Een ongehoord schandaal! Bloemen voor de advocaat (zie een prima verslag op: https://www.advocatenblad.nl/2020/11/19/nachtmerrie-van-de-fiscus/
Respect: 👍 8Reacties: 💬 3
Reageer
hs5
21 nov 2020 om 09:19
Voor zover ik de verhoren heb gezien ben ik verbijsterd door het gebrek aan geheugen. Wat je er verder ook van vindt, of de belastingdienst de volledige schuld draagt, het was een tenenkrommende vertoning. Terwijl men zich tijden heeft kunnen voorbereiden weet men nog steeds van niets. Ondertussen is het ook nog zo dat de mensen uitgebreid van te voren samen hun verklaringen hebben kunnen afstemmen en zo te horen ook hebben gedaan. Je zou denken dat een directeur van een dienst die geen namen kent van de personen waar ze mee vergadert en niet wat wat er wanneer is gebeurd niet verder kan functioneren als directeur van een dienst, maar dat is in de praktijk geen enkel probleem. De conclusie van de verhoren is dat het beschikken over een geheugen dat op commando uit kan worden gezet, de belangrijkste eigenschap is om (top-)ambtenaar te zijn. En dat is een patroon dat verder gaat dan deze affaire.
Respect: 👍 33Reacties: 💬 5
Reageer
nujij commentBekijk alle reacties


Aanbevolen artikelen


NUjij-reacties

nujij comment349 reacties

Net binnen

  • 06:18
    Weerbericht: Zonnige dag als start van een zomers weekend
  • 05:49
    ExplainerSpanje is chicane kwijt: hoe F1-auto's nu anders afgesteld worden
  • 05:45
    Het Woord van vandaag: Raad jij het woord van de dag?
  • 05:28
    Dodental treinramp India loopt op tot boven de 288, zeker 900 gewonden

Meest gelezen

  • 1
    Flikken Maastricht-actrice Angela Schijf kampte tien jaar lang met eetstoornis
  • 2
    Uitgever stopt deal met Rammstein-zanger om pornofilm en vermeend wangedrag
  • 3
    Tientallen doden en meer dan 600 gewonden bij treinongeluk in India
  • 4
    Trein van Amsterdam naar Londen is volgend jaar maandenlang uit de running
  • 5
    Verstappen ook het snelst in tweede training GP Spanje, De Vries zestiende


Nieuwsvideo's

  • Steur na zeventig jaar terug in de Biesbosch
    Steur na zeventig jaar terug in de Biesbosch
  • Verstappen hoort Marko's telefoon rinkelen in pitbox
    Verstappen hoort Marko's telefoon rinkelen in pitbox
  • Dansers onthullen beeld van zwarte vrouw op Nikes in Rotterdam
    Dansers onthullen beeld van zwarte vrouw op Nikes in Rotterdam
  • Tientallen doden bij treinonstporing in India
    Tientallen doden bij treinonstporing in India

  • Voorpagina
  • Economie
  • Sport
  • Media en cultuur
  • Overig
  • Voorpagina
    • Net binnen
    • Meest gelezen
    • Oorlog Oekraïne
    • Binnenland
    • Buitenland
    • Algemeen
    • Politiek
    • Uit andere media
    • Video
    • Podcast
    • Weer
  • Economie
    • Klimaat
    • Tech
    • Wonen
    • Geld
    • Werk
    • Auto
    • Aandelen
  • Sport
    • Voetbal
    • Formule 1
    • Scorebord
    • Sportspellen
  • Media en cultuur
    • Films en series
    • Muziek
    • Boek en cultuur
    • Media
    • Achterklap
    • Koningshuis
    • TV gids
  • Overig
    • Het Woord
    • Kind en Gezin
    • Dieren
    • Eten en drinken
    • Gezondheid
    • NUcheckt
    • Opmerkelijk
    • Wetenschap
    • Over NU.nl
    • Copyright
    • Disclaimer
    • Privacy en cookiebeleid
    • Adverteren
    • Werken bij NU.nl
    • Verzekeringvergelijker
    • Privacy instellingen
  • Over NU.nl
  • Copyright
  • Disclaimer
  • Privacy en cookiebeleid
  • Adverteren
  • Werken bij NU.nl
  • Verzekeringvergelijker
  • Privacy instellingen

Volg ons op:

©2023 DPG Media B.V. – alle rechten voorbehouden