NU.nl
DEN HAAG - VVD-leider Mark Rutte heeft donderdag het vertrouwen van zijn partij in het kabinet opgezegd. Ook de PVV en de SP vinden dat het kabinet moet opstappen. De partijen vormen geen meerderheid.
Volgens Rutte is het kabinet "feitelijk demissionair" en dat kan Nederland zich in de huidige crisis niet veroorloven, aldus de fractieleider.
Rutte kwam met zijn fractie tot de conclusie dat het voor Nederland schadelijker is om het kabinet te laten zitten dan het naar huis te sturen en diende daarop een motie van wantrouwen in.
Ook de PVV van Geert Wilders diende donderdagavond opnieuw, zoals aangekondigd, een motie van wantrouwen in tegen het kabinet.
SP
De SP steunde in de nacht van donderdag op vrijdag de motie. Fractievoorzitter Agnes Kant heeft het kabinet voortdurend verweten dat het geen visie heeft.
Ze noemde het optreden van minister-president Jan Peter Balkenende voorafgaand aan de stemmingen over alle moties ''een premier onwaardig''. ''Ik kan de mensen niet meer uitleggen waarom ik hem nog zou vertrouwen.''
Voorbij
"Het is voorbij met dit kabinet. Het is tijd voor een nieuw kabinet. Het is tijd voor nieuwe verkiezingen", zei Wilders.
Hij vindt het onaanvaardbaar dat minister Eberhard van der Laan (Integratie) geen antwoord heeft gegeven op zijn vragen over de kosten van immigratie.
Ook is Wilders kwaad dat het kabinet alle begrotingsvoorstellen van de PVV, zoals een belasting op het dragen van een hoofddoekje, van tafel heeft geveegd.
De VVD vindt het onverteerbaar dat het kabinet niet meteen hard ingrijpt om de overheidsfinanciën op orde te brengen, en eerst ambtenaren laat zoeken naar miljardenbezuinigingen.
Kritiek
Ook andere oppositiepartijen uitten woensdag en donderdag forse kritiek op de kabinetsaanpak van de economische crisis en de daadkracht van de premier.
GroenLinks geeft echter geen steun aan een motie van wantrouwen.
VVD, PVV en SP hebben samen 55 van de 150 zetels in het parlement, waarmee de motie te weinig steun kreeg.
Balkenende
Premier Jan Peter Balkenende vindt dat de motie van wantrouwen van de VVD is gebaseerd op een "onzinnige redenering". Balkenende wees er op dat het kabinet er de afgelopen tijd alles aan heeft gedaan om banken en bedrijven overeind te houden.
Bovendien, zei Balkenende, miskent Rutte de "consensus in het buitenland", die zegt dat nu investeren nodig is om de economie aan te jagen.
Coalitiepartijen
De coalitiepartijen CDA, PvdA en ChristenUnie hebben donderdagavond fel uitgehaald naar Rutte.
Volgens de christendemocraten moet Rutte zich schamen, omdat hij de historische rol van de liberalen in de politiek verkwanselt.
Dat zei CDA-fractievoorzitter Pieter van Geel direct nadat de VVD de motie van wantrouwen had ingediend.
Schadelijk
Mariëtte Hamer (PvdA) noemde de actie van de VVD-fractie ''jammer en schadelijk voor de democratie'', omdat Rutte de motie volgens haar indient vanwege inhoudelijke meningsverschillen en niet zoals normaal vanwege fouten die leden van het kabinet hebben gemaakt. ''Ik vind het Mark Rutte onwaardig'', zei Hamer.
''U loopt symbolisch weg met een motie van wantrouwen.''
Daarmee doelde de PvdA-fractievoorzitter op een actie van PVV-leider Geert Wilders, die in maart samen met zijn fractie boos wegliep uit het Tweede Kamerdebat over de crisisaanpak van het kabinet.
Volgens fractievoorzitter Arie Slob van de ChristenUnie heeft Rutte ''iedere geloofwaardigheid verloren'' door in deze zware tijden zijn vertrouwen in het kabinet op te zeggen. ''U overschreeuwt uzelf'', stelde Slob.
